Schooljaar vol zorgen

“Scholen zijn belangrijk voor het sociale weefsel van de binnenstad. Zowel schoolbesturen als Stad moeten er alles aan doen om het onderwijs in het stadscentrum aantrekkelijk te houden.” Deze boodschap geeft Will Verniest, voorzitter van de schoolgemeenschap Sint-Trudo mee op de eerste schooldag. Op 1 september trekken 30.000 scholieren uit de Brugse regio naar school. Een stand van zaken bij de start van een schooljaar vol zorgen.

Het schooljaar 2017-2018 wordt voor het middelbaar onderwijs een overgangsjaar, want tegen 1 september 2018 moeten alle scholen klaar zijn met de eerste fase van de hervorming van het onderwijs: de eerste graad wordt een algemeen jaar, pas vanaf de tweede graad zullen leerlingen moeten kiezen of ze nu beroeps, technisch of algemeen secundair onderwijs zullen volgen.

“Alle Brugse schoolbesturen zitten samen om die hervorming voor te bereiden”, zegt Will Verniest, voorzitter van Sint-Trudo, dat 13 scholen groepeert en 5.000 leerlingen telt. “Grensoverschrijdende samenwerking tussen de verschillende Brugse scholengroepen zal hoe dan ook nodig zijn, want het is niet efficiënt dat binnen eenzelfde stad op zes plaatsen bijvoorbeeld nog Grieks zal gegeven worden voor een beperkt aantal leerlingen. Is het niet aangewezen dat gestreefd wordt naar een optimalisering van het studieaanbod zodat dunbevolkte studierichtingen niet langer op meerdere plaatsen worden aangeboden? Bovendien zal de oude humaniora nu ook voor de eerste graad labo’s en praktijklokalen moeten uitrusten, om leerlingen te laten proeven van technische vakken.”

Fusie

Er zijn nog andere problemen waarmee de Brugse schoolbesturen worstelen. Het onderwijs in de binnenstad staat onder druk. Sint-Leo en Hemelsdaele zagen zich twee jaar geleden al verplicht te fusioneren omwille van het dalend aantal leerlingen.

“Het is belangrijk om een voldoende kritische massa te behouden” zegt Johan Van Gool, voorzitter van de vzw Sint-Leo-Hemelsdaele. “Ondanks het dalend aantal leerlingen in het secundair blijf ik optimistisch. We investeerden 1,5 miljoen euro in een vernieuwde basisschool. Ook ons internaat betekent een extra troef.”

Nu telt de vzw Sint-Leo Hemelsdaele vijf basisscholen, een secundaire school en een internaat, samen 900 leerlingen in de binnenstad. De groep start op 1 september met een aparte eerstegraadsschool in de Carmersstraat. Ook de nakende realisatie van een kinderdagverblijf, uitgebaat door Blydhove, binnen de Basisschool Brugge moet zorgen voor extra stimulansen…

Knelpuntenberoep

Scholengroep vzw Hotel- en Toerismeschool Spermalie kent een terugval met 20% inzake leerlingen in het secundair en het internaat. “We hebben nu nog een kleine 600 leerlingen, van wie 200 in ons internaat”, zegt Koen Declerck, directeur van het secundair bij Spermalie. “De reden voor die achteruitgang is de minder vlotte bereikbaarheid van onze school in vergelijking met de scholen in de rand. Daarnaast kampt de horecasector de laatste jaren met een minder positief imago en uitstraling. De horeca is een knelpuntenberoep geworden. In een poging om het beroep terug positief in de kijker te stellen, is er een Food Paradise Day op 21 september in onze school. Dit is een congres voor laatstejaars van de hotelscholen waarin chefs komen getuigen over hun passie, de interessante zaken van het beroep komen benadrukken en leerlingen proberen enthousiasmeren om in de horeca te starten én te blijven.”

“Ons Centrum voor Volwassenenonderwijs kan standhouden, met 1.000 cursisten”, zegt Filip Defraye, algemeen directeur bij Spermalie. “Maar door de invoering van het nieuw Brugs mobiliteitsplan zijn er grote problemen met het parkeren. Er is nu betalend parkeren dicht bij de school. Dat is vervelend voor onze cursisten, laatstejaars en ouders. Wij zouden graag hebben dat de Stad opnieuw de blauwe zone voor vier uren gratis parkeren invoert. Het alternatief is dat wij op eigen terrein een parking inrichten, maar dit is ten koste van sportterreinen en is geen gelukkige oplossing.”

Schommelingen

De vzw Sint-Trudo, goed voor ruim 5.000 leerlingen in twaalf scholen die in hoofdzaak in de oostrand van Brugge gesitueerd zijn, beschikt met het Sint-Andreasinstituut (400) en twee basisscholen (500) nog over 900 leerlingen in de binnenstad. Volgens Michaël Vandorpe, algemeen directeur van Sint-Trudo, is de onderwijssituatie in het Brugs stadscentrum complex. “Er zijn globaal veel minder leerlingen dan 10 jaar geleden. We stellen nogal wat schommelingen vast, momenteel zijn vooral ASO-opleidingen in trek. De aanwezigheid van Sint-Trudo in de binnenstad is voor het eerst sinds enkele jaren opnieuw toegenomen, Sint-Andreas doet het vooral goed omwille van zijn jarenlange traditie met de richting humane wetenschappen.”

“Zien onze bestuurders nog een toekomst voor het onderwijs in de binnenstad?”

Toch waarschuwt voorzitter Will Verniest. “Ik wil duidelijk de vraag stellen aan onze lokale bestuurders: zien zij nog een toekomst voor het onderwijs in de binnenstad of niet? Scholen zijn belangrijk voor het sociaal weefsel van een stad, het beleid moet hierop afgestemd worden. Het is een grote uitdaging, ik zie jammer genoeg tal van zaken die de bereikbaarheid van die scholen belemmert: de nieuwe Kruispoort en de fietsersbrug aan de Coupure over de ringvaart laten op zich wachten, het aantal bussen in de binnenstad vermindert. Het parkeerbeleid maakt het voor lesgevers en cursisten niet gemakkelijk. Autocars worden geweerd uit de binnenstad….”

De scholengemeenschap Sint-Donaas, die 8.601 humanioraleerlingen telt, heeft vier scholen in de binnenstad: Technisch Instituut Heilige Familie (1.298), Sint-Franciscus-Xaveriusinstituut (766), de Sint-Jozefshumanioora (705) en het Sint-Jozefsinstituut (627). Stafmedewerker Hans Redee ziet naast de denataliteit andere factoren van de terugval, zoals de wisselende populariteit van studierichtingen : “De concurrentie van de scholen in de rand is objectief niet meetbaar, de impact van het mobiliteitsplan is moeilijk in te schatten.”

De vzw Sint-Lodewijkscollege heeft zeven basissscholen en vijf middelbare scholen met 5.300 leerlingen. Maar ze telt slechts één school in het stadscentrum en dan nog op Christus Koning: de basisschool van de Gerard Davidstraat met 500 leerlingen. Voorzitter Philip Vandenberghe en directeur Koen Seynaeve stellen: “In onze scholen fluctueert het aantal leerlingen mee met het geboortetal. Van een concurrentie tussen binnenstad en rand durven wij niet spreken : er is een goede samenwerking binnen de context van de scholengemeenschap Sint-Donaas. Er zijn ook scholen in de rand die het moeilijk hebben. Er zijn vele factoren die meespelen – en soms ongrijpbaar zijn – in een stijging of daling van leerlingen. Speelt het nieuwe mobiliteitsplan mee? Het parkeren wordt duur voor mensen die hun wagen nodig hebben.”

Verhuis

Het VTI verhuist in september 2021 uit de Boeveriestraat en verlaat dus de binnenstad voor een nieuwe campus op de site van Bombardier. Voorzitter Philippe Lecluyse legt uit: “Onze vzw is sedert 2008 eigenaar van 2ha grond aan het station, onmiddellijk achter de terreinen van De Lijn. De wandelafstand vanaf het station was bepalend bij de keuze. 70% van onze leerlingen komen met de trein of de bus.”

“Een deel van de gebouwen van de Boeveriestraat dateert van begin vorige eeuw. Het gebouw bestaat uit een aaneensluiten van vleugels en nieuwbouw, met trappen en verbindingsgangen, waardoor er naast het verlies van nuttige oppervlakte complexe situaties in verwarmingscircuits ontstonden. Een slecht geïsoleerd, verouderd en kostenopslorpend gebouw zal vervangen worden door een moderne campus die een antwoord kan geven op de nieuwe uitdagingen in het onderwijs en de technologie, en tevens rationeel kan beheerd worden.”

“Gezien het VTI met zijn 859 leerlingen op West-Brugge een technische school is, ondervinden wij geen concurrentie van de ASO-scholen in de binnenstad. Ondanks de denataliteit kon onze scholengroep min of meer standhouden. Komend schooljaar is de daling algemeen, op uitzondering van de sterke richtingen, met name de theoretisch technische”, aldus Philippe Lecluyse.