Gilbert Nyatanyi is ‘weregekèrd’. De Rwandese Belg die eind jaren negentig wereldberoemd in Vlaanderen werd dankzij ‘Rute 98’ en ‘In De Gloria’ heeft zich, samen met zijn familie, definitief weer in België gevestigd. “Dit voelt aan als thuiskomen”, glundert hij. “Ik ben hier om te blijven.”
Hij begroet de mensen nog altijd met een welgemeende goendag, praat met een smakelijke West-Vlaamse tongval en denkt met een warm hart terug aan zijn jeugdjaren in Egem, deelgemeente van het al even landelijke Pittem.
Gilbert Nyatanyi (53) streek op 5 september 1980 in Zaventem neer, na een lange vliegtuigreis uit het verre Kigali, hoofdstad van Rwanda. Acht jaar oud was hij, toen hij met zijn broers Hubert (nu 51) en Victor (54) in een koud en vreemd land aankwam.
Gilberts vader Pierre was in 1979 overleden en mama Monique bleef alleen achter met zeven jonge kinderen. In samenspraak met Rwandese en Vlaamse vrienden werd besloten om de drie oudste broers in België te laten opgroeien. “Ik herinner me nog goed dat ik bijna de hele vlucht gehuild heb”, zegt Gilbert.
“Ik denk en droom in het West-Vlaams. Dan weet je wel waar je hart ligt”
Eenmaal in België werden Gilberts broers naar een pleeggezin in Waarschoot en Beke gebracht, hijzelf trok naar Egem, in het diepe West-Vlaanderen. Daar namen Irène Duyck en Albert Debever, die er een eigen loodgietersbedrijf runden, Gilbert meteen onder hun liefdevolle vleugels.
Hij trok er naar school, leerde er met Andy Van Bruwaene zijn beste vriend kennen en kon uiteindelijk aan de UGent Rechten studeren. “Ik was er begin jaren negentig de eerste zwarte student in die richting. Bij mijn eerste werkgever in Brussel was ik dan weer de eerste jurist met Afrikaanse roots.” Onbewust een murensloper, in de goeie zin van het woord.
Rwandees staatsfonds
Het is in Brussel dat hij per toeval op de set van Alles kan beter belandt en de hilarische sketch Rute 98 kleur geeft. “Productiehuis Woestijnvis was op zoek naar een Afrikaanse West-Vlaming en via-via waren ze bij mij terecht gekomen.”
Wat volgde, is uitgegroeid tot vaderlandse televisiegeschiedenis. In de sketch vliegen de West-Vlaamse synoniemen voor computerjargon je om de oren. Harde plaat wordt arte ploate, insert schuf et er ekji tussn en afsluiten je moet je mulle odn. De beste: backspace wordt kèrekewere.
Er volgden nog enkele minstens even hilarische passages in In De Gloria en voor Gilbert het zelf goed en wel doorhad, was hij uitgegroeid tot een halve bekende Vlaming. In 2006 verliet hij echter zijn nieuwe vaderland en via omzwervingen in Tanzania en Burundi streek hij in 2015 in Kigali neer, zijn geboortegrond.
Daar was hij een vijftal jaar aan de slag als advocaat, gespecialiseerd in financieel en vennootschapsrecht. De laatste drie jaar was hij ceo van het Rwandese soevereine staatsfonds. “Ik had de taak om jaarlijks tot 300 miljoen dollar te beheren, investeren en beleggen. Bijzonder boeiend.”
“België voelt aan als onze échte thuis. Mijn jeugd ligt hier, onder de Egemse kerktoren ben ik opgegroeid en heb ik vrienden gemaakt”
Maar de kèrekewere – de lokroep van zijn Belgische heimat – was te hard aanwezig. Sinds eind augustus woont het volledige gezin Nyatanyi opnieuw in België. In het Brusselse Elsene meer bepaald, waar ze sinds vorige maand een appartement hebben gevonden.
“Mijn vrouw Irene Uwonkunda en dochters Marie-Ivana (17) en Magali (24) zijn opnieuw herenigd”, straalt hij. “Magali woont al sinds haar achttiende voor haar studies in België, straks studeert ze af in de richting biomedische wetenschappen.”
Fan van Anderlecht
Het was de pleeg- en schoonfamilie die de Nyatanyi’s deed terugkeren. “Onze (pleeg)ouders worden een dagje ouder en dan wil je net iets dichterbij zijn en vaker op bezoek kunnen. Vanuit Kigali waren we 10.000 kilometer van hen verwijderd, nu slechts nog een korte rit.”
(lees verder onder de video)
Je kan jouw keuzes op elk moment wijzigen door onderaan de site op "Cookie-instellingen" te klikken."
Al was het niet evident om Kigali – opnieuw – achter te laten, geeft hij toe. “Mijn vrouw heeft me het laatste zetje gegeven. En daar ben ik haar dankbaar voor, want dit land voelt als onze échte thuis. Mijn jeugd ligt hier, onder de Egemse kerktoren ben ik opgegroeid en heb ik vrienden gemaakt.”
“Ik denk en droom ook in het West-Vlaams. Dan weet je wel waar je hart ligt. Mijn enige mankement is dat ik voor RSC Anderlecht supporter. Maar als kind was ik betoverd door Juan Lozano, die toen voor paars-wit speelde. En een man verandert nooit van voetbalclub, hé.”
Brussels advocatenkantoor
Intussen heeft Gilbert zijn Belgische leven weer helemaal op de rails. Hij werkt als consultant voor het gerenommeerde Brusselse advocatenkantoor Janson en is adviseur voor Golazo, een van de organisaties die het WK wielrennen van eind september 2025 in Rwanda mee in goeie banen leidt.
Autobiografie op komst
Gilbert Nyatanyi heeft er op zijn 53ste al een leven opzitten dat zo verfilmd of in boekvorm gegoten kan worden. Dat tweede is de man eigenhandig in realiteit aan het omzetten. “Ik ben mijn autobiografie aan het neerpennen”, zegt hij.
“Daarin neem ik mijn hele leven in ogenschouw: van mijn eerste acht jaar in Rwanda over mijn mooie jeugd in West-Vlaanderen en Rwandese periode als volwassene tot mijn terugkeer vandaag.”
“Daar wil ik twee mooie levenslessen in kwijt. Mijn pleegvader Albert zei altijd dat je je in ’t leven moet wèren. Dan komen de kansen vanzelf. En mijn biologische mama had het altijd over tubyizere, het Rwandese woord voor er altijd in geloven. Die mix van Rwandese veerkracht en West-Vlaams arbeidsethos wil ik graag belichamen.”
“Voor hen ben ik de go between met tal van instanties in mijn geboorteland. Bij Janson bekommer ik me voornamelijk om aan Afrika gelinkte dossiers. Volgend jaar zak ik trouwens naar het WK in Rwanda af. Daar zullen mijn twee leefwerelden voor het eerst volledig met elkaar versmelten.”
Tussen de professionele bezigheden door maakt Gilbert er een punt van om elke maand toch enkele keren naar zijn pleegfamilie af te zakken. “Dat is pas écht thuiskomen. Je kan niet geloven hoeveel deugd het doet om dergelijke tripjes geen maanden vooraf meer te moeten plannen. Nu kan ik gewoon op de trein springen en een dik uur later stap ik af in Tielt. En elke keer overvalt het me: ik hoor híer.”
In 2025 wil Gilbert werk maken van een eigen woonst. “We hebben het redelijk naar onze zin op ons appartement, maar we hebben nen hof nodig. Zoals een echte West-Vlaming”, knipoogt hij.
“Dat kan in de Brusselse rand zijn, maar evengoed iets verder van de hoofdstad. Sowieso ten westen van Brussel. Terug naar de Vlaanders? Dat moet de tijd uitwijzen. Maar één ding is zeker: Gilberke is voorgoed weregekèrd.”
Het beste van KW
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
