Philippe Clement is nauwelijks vier jaar hoofdtrainer. Zijn palmares: in 2019 kampioen met Genk en Trainer van het Jaar, in 2020 kampioen met Club Brugge en Trainer van het Jaar. En in 2021 lijkt hij voor de derde keer op rij de Jupiler Pro League te winnen. Dan meteen ook maar een derde keer Trainer van het Jaar? Op de vooravond van de topper Club-Genk: zou de zo succesrijke Antwerpenaar in West-Vlaanderen nog beter geworden zijn? “Stilstaan is voor Philippe achteruitgaan”, weten ouwe getrouwen Domenico Olivieri en Rudy Heylen.
In Genk dragen ze Philippe Clement nog steeds op handen. De WhatsApp-groep van de technische staf die de club in 2019 onder zijn leiding naar de titel leidde, is trouwens nog altijd voltallig én actief. “Zo staan we nog heel dikwijls in contact met elkaar”, zegt Domenico Olivieri, assistent-trainer van KRC Genk. “Dan gaat dat zeker niet altijd over voetbal, maar ook over euh… flauwe zever. ( lacht ) Dat die band is gebleven, betekent dat we goed werkten en ook veel plezier maakten. Die combinatie is belangrijk. Philippe kan lachen met een dode mug.” Ze kennen elkaar al lang. Eind vorige eeuw waren ze in Genk nog ploegmaats. “Wat hem als speler sierde, siert hem nu ook als trainer. Een heel harde werker. Niets is te veel voor hem. Een echt voetbaldier, maniakaal met alles bezig, op alles voorbereid en een geweldige peoplemanager. Bij 90 à 95 procent van de mensen met wie hij werkt, slaagt hij erin het beste naar boven te halen, door iedereen belangrijk te maken en iedereen op de juiste manier te benaderen.”
Positief
Clement is op alle vlakken ontzettend veeleisend, maar hij is ook een coach met een hoge positiviteitsratio. Bij Club kreeg hij van analisten en journalisten al de kritiek dat hij te positief is, zeker na een mindere prestatie van zijn team. Hij doet dat bewust, het is psychologie: zijn taak is niet dezelfde als die van de media, hem gaat het om de impact van zijn woorden op zijn spelers. Dat is best oké, vindt mental coach Rudy Heylen, die voor Club werkte toen Clement er nog T2 was. “De basisregel is voor mij: echtheid primeert, echtheid in de perceptie van de coach. Het vertrekpunt van elke coach is zijn persoonlijkheidsstructuur. Die bepaalt grotendeels hoe hij reageert. Er zijn er die kritisch denken vanuit de analyse, er zijn er die sociaal denken vanuit de groepsdynamiek en er zijn er die resultaatgericht denken. Het gaat erom trouw te blijven aan jezelf. Een coach die zich in het verleden altijd heel kritisch uitte over bijvoorbeeld belabberd voetbal, maar omwille van de clubcultuur of de kwetsbaarheid van een aantal spelers opeens veel positiever gaat communiceren, verliest zijn kracht.”
“Het kan wel belangrijk zijn om te duiden waarom je je als coach positief uit, want dat kan door media en supporters verkeerd begrepen worden”, aldus Heylen. “Waarom precies je je niet kritisch uitlaat over spelers en waarom je geen impulsuitspraken doet. Dat het niet is omdat je helemaal tevreden bent en geen fouten ziet. Maar omdat je spelers bijvoorbeeld wel inzet toonden en de afspraken nakwamen, en omdat je na de analyse zal bijsturen bij wie dat nodig is. Door genuanceerder te communiceren, vermijd je dat de indruk ontstaat dat je alleen maar positief bent.”
Conflictueus is Clement niet. Hij is in het hart eerder een bemiddelaar, een motivator, schrander en sociaal, met controle over zijn woorden en zijn daden. Eén keer dit seizoen was hij buitengewoon hard voor zijn spelers. Toen ze thuis tegen KV Mechelen een 2-0-voorsprong nog weggaven, verweet hij hen een gebrek aan mentaliteit. Ook in zijn periode bij Genk gebeurde dat wel eens, onder meer na een 5-0-nederlaag op Standard.
“Ach”, zegt Olivieri, “als je ziet hoeveel succes hij al behaalde, dan is er toch weinig reden om negatief te zijn? Bij Philippe is de afstand met zijn spelers kleiner dan die doorgaans tussen een trainer en zijn spelers is, maar iedereen weet wel waar de grens ligt. Binnenskamers is hij redelijk streng en kritisch, maar ook weer op een positieve manier. Omdat hij weet hoe belangrijk zelfvertrouwen is om het beste uit iemand te halen. Hij zit nu bij Club Brugge, waar de druk misschien nog groter is, maar van buitenaf merk ik weinig verschil met hoe hij bij ons was. Hij is natuurlijk nog een jonge coach en er zullen wel zaken zijn waarvan hij op termijn zal zeggen: dat zou ik nu anders doen . Met meer ervaring zal hij alleen nog maar beter worden. Hij is een strever die zichzelf daartoe pusht. Stilstaan is achteruitgaan voor hem. Philippe is zo ambitieus, kritisch voor zichzelf en steekt in alles enorm veel energie. Zelfs als we eens gingen padellen, probeerde hij alle hoeken van het veld te bestrijken en deed hij zichzelf pijn om toch maar te kunnen winnen.”
Flexibel
Clement is een coach die de mentale vaardigheden van zijn spelers aanspreekt. Maar die ook op fysiek vlak enorm veeleisend is en dat meeneemt in zijn selectiepolitiek. Zoals hij onlangs in De Zondag zei: “Het voetbal evolueert naar een atleet op elke positie”. “Feit is dat hij spelers pusht om fysiek sterker te worden”, aldus Olivieri. “Toen Pozuelo bij ons wegging, was hij niet meer dezelfde als bij de aankomst van Philippe. Op het einde maakte hij veel meer meters. In modern voetbal horen uithoudingsvermogen en kracht er gewoon bij. Om wedstrijden te winnen, moeten ook goeie voetballers voldoende lopen.”
Bij Club is Clement intussen een tactisch flexibele coach gebleken. Bij Waasland-Beveren en Genk speelde hij altijd met vier achterin, in een 4-3-3, maar dat drong hij in Brugge niet op. Hij dumpte de spelwijze met drie achterin van zijn voorganger Ivan Leko niet en speelde zelf ook al vaak op die manier. “Philippe is geen trainer die ergens aankomt, meteen zijn favoriete systeem speelt en daar blijft op hameren”, zegt Olivieri. “Hij kijkt naar de groep die hij ter beschikking krijgt en naar hoe die groep zich daarbij voelt, omdat hij zijn spelers op de juiste manier wil gebruiken.”
De conclusie van Heylen is duidelijk: “De succesformule van Clement bestaat erin dat hij steeds blijft bijleren. Daardoor wordt hij almaar beter.”
Eerste klasse A
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
