De vinkensport is door de Vlaamse overheid erkend als cultureel erfgoed, maar spijtig voor de liefhebbers, wel met uitsterven bedreigd. Binnen het gewest Veurne zijn ze de voorbije tien jaar van vier naar twee vinkengilden gegaan. De familie Coutereel uit Alveringem – stammoeder Hélène Waeles en de zonen Gilbert, Gerard, Noël, Johan en Eddy – zijn nog échte liefhebbers.
De speelkalender van het gewest Veurne vertelt ons dat het seizoen van de vinkenzettingen komend weekend in Veurne van start gaat. Het weekend van 29 en 30 april is het in Hoogstade te doen: de zetting zelf is in de Brouwerijstraat en de prijsuitreiking in ’t Ateljeetje. Het zijn hoogdagen voor de grote familie Coutereel: stammoeder Hélène Waeles (91) die altijd een vurig vinkenliefhebster is geweest, haar zonen Gilbert, Gerard, Noël, Johan en Eddy die respectievelijk in Alveringem, Lo, Veurne, Hoogstade en Roesbrugge wonen en kleinzoon Jordy (23) die ook de microbe kreeg.
Stammoeder Hélène
“De liefhebberij voor de vinken is in onze familie begonnen bij vader en moeder”, vertelt de 91-jarige Hélène Waeles die samen met zoon Gilbert aan de Alveringemse Klarewal woont. Hélène haar ogen blinken als ze over haar vogeltjes kan mijmeren. “Ik heb nooit anders geweten of dat vader vinken had. Hij trok per fiets naar de zetting, met de kooi tussen zijn benen. Toen ik met Georges Coutereel trouwde, kreeg hij ook de microbe te pakken.
Maar van ons twee ben ik altijd de grootste liefhebber geweest. Ik heb zeven kinderen en toen die klein waren, stond de liefhebberij op een lager pitje. Maar voederen en de kooitjes kuisen, dat was mijn werk. Ik hoor nog goed en het zou zeker nog lukken om op de zetting te tekenen. Maar ik ben slecht te been en dus blijf ik thuis”, vertelt Hélène.
Verloop wedstrijd
Hoe gaat dat cultureel erfgoed nu eigenlijk in z’n werk, vragen we zoon Johan Coutereel uit Hoogstade. En zo vernemen we dat vinken zingen van eind maart tot september – als het warm is en minstens zeven uur aan een stuk daglicht – omdat ze tijdens de donkere dagen toch in een soort winterrust gaan. Zingen is hun natuurlijke aard en wordt via het ei doorgegeven, al zorgen niet alle kampioenen voor nieuwe kampioenen. Sommige vinken kunnen of willen nu eenmaal niet zingen.
“Een uur lang is er enkel opperste concentratie, de natuur en het geluid van de vinken”
“Een vinkenzetting verloopt volgens een vast stramien”, vertelt Johan. “Inschrijven moet tussen 7.30 en 8.30 uur. Tussen 8.30 en 8.40 uur zetten eigenaars hun kooitje(s) uit op hun toegewezen nummer(s). Omdat een eigenaar nooit zijn eigen vink kan jureren – tekenen heet dat in het vakjargon – schuift iedereen één plaats op richting rechts. En nog een regel is dat er nooit twee vogels van dezelfde eigenaar naast elkaar mogen staan.
Exact één minuut voor negen wordt de vlag gehesen en stipt om 9 uur start de competitie. Tenzij het weer het niet toelaat, duurt die een uur. Om geldig te kunnen tekenen – dat is een streepje trekken op een houten lat van 1,20 meter telkens de vogel een liedje zingt – moet de tekenaar sus-ke-wie of rus-ke-wie horen. Het record is 1.200 liedjes per uur. De grootste kampioen uit onze familie was vogel Dortje. Tien jaar aan een stuk was hij kampioen met een gemiddelde van 730 liedjes en een record van 959 liedjes”, glimlacht Johan.
Opdoeken
De familie Coutereel heeft de voorbije tien jaar heel wat liefhebbers zien wegvallen. Omdat ze zelfs niet meer aan een minimum van vijf bestuursleden geraakten, moesten ruim tien jaar geleden ‘De Nieuwe Vinkeniers’ uit Gijverinkhove opdoeken en meer recent was ‘De Eikvink Hoogstade’ hetzelfde lot beschoren. Johan Coutereel en Willy Booghs, beiden 57, zijn de jongste leden van de Veurnse gilde, in Hoogstade zijn er enkele jongeren lid, maar zij zijn zonen van de broers Coutereel of aanverwanten. Echt nieuwe jongeren aantrekken, lukt niet.
Rustgevend
“Ik ben natuurlijk opgegroeid met de liefhebberij van de vinkensport”, zegt Jordy Coutereel (23). “Zowel mijn vader Johan als mijn moeder Betsy Deghandt zijn actief in het milieu. “Maar ik hou er oprecht van om naar de zettingen te gaan. Het moment dat ik mij in de rij zet, daalt er een rust neer die ik moeilijk kan beschrijven. Een uur lang is er niets anders dan opperste concentratie, de natuur en het geluid van de vinken.
Ook het sociaal gebeuren is leuk. Tien jaar geleden is nonkel Eddy beginnen kweken. Hij is onze bevoorrader, want vinken uit de natuur halen, is sinds 1987 streng verboden. Ik moet wel zeggen dat het dankzij onze vaste sponsors is dat wij onze hobby nog kunnen beoefenen. Een woord van dank ook aan Alveringemnaar Geert Booghs die ondertussen twintig jaar met kennis van zaken vaste tekenaar binnen onze familie is. Zulke mensen zijn goud waard!”
Het beste van KW
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
