Truffels voor de dokter, prikjes voor thuis: voor deze mensen is hun huisarts van levensbelang

Het tempo in de vaccinatiecentra ligt hoog en gaat nog verder de hoogte in. Maar niet voor iedereen is een tripje voor een prikje haalbaar. Voor wie niet naar het vaccin kan gaan, komt het vaccin tot bij hen thuis. Wij gingen mee op vaccinatieronde met dokter Bart Bossuyt, huisarts in Aalbeke. “Die extra effort voor wie ertussenuit dreigt te vallen, is heel belangrijk.”

Woensdagnamiddag, 14 uur. Dokter Bart Bossuyt, 56 en al 30 jaar huisarts in zijn Aalbeke, controleert een laatste keer zijn dokters-tas. Zijn carnassière zoals ze dat in de grensgemeente aan de rand van Kortrijk met een prachtig woord zeggen. Naast de gebruikelijke stethoscoop en het boekje met voorschriften, heeft dokter Bart vandaag ook zeven coronavaccins bij. Netjes opgetrokken in het Kortrijkse vaccinatiecentrum Vaxpo, klaar om toegediend te worden bij zeven patiënten thuis.

De thuisvaccinatie is een klein maar belangrijk radartje in de vaccinatiecampagne tegen corona. Vanaf dag één van die campagne was duidelijk dat lang niet iedereen mobiel genoeg is om af te zakken naar een van de grote centra. Om die mensen toch de kans te geven ingeënt te worden, kijkt het Agentschap Zorg en Gezondheid naar de huisartsen. Elk van hen zou naar schatting vijf tot acht eigen patiënten thuis moeten vaccineren.

“Het zullen er waarschijnlijk wel wat meer zijn”, glimlacht dokter Bart. “Vanuit Vaxpo gaan we uit van zo’n 300 mensen die thuis ge-vaccineerd moeten worden. Dat is enkel in deze eerste fase. De kans is groot dat we komende zomer merken dat er nog grote gaten zijn en het lijkt mij evident dat we die zoveel mogelijk proberen op te vullen. Hetzij vanuit de praktijk, hetzij echt tot in de wijk en bij de mensen thuis. Ook zo’n vijftigtal daklozen en sans papiers in de regio Kortrijk zullen we zelf moeten opzoeken, samen met de OCMW-diensten en andere hulpverleningsorganisaties. Voor hen wachten we sowieso op de Johnson & Johnson-vaccins. Eén shot en volledig beschermd. Dat spaart een tweede zoektocht uit.”

Toch Pfizer

Vandaag ligt Barts focus nog vooral op mensen ouder dan 65 jaar. De eerste stop is bij Marie-Ange en Lucien. Zij 80 jaar en best kwiek, hij 82 en aan bed gekluisterd. “Voor Lucien is van Aalbeke naar Kortrijk Xpo komen simpelweg geen optie”, zegt Bart net voor hij op de deurbel duwt. “En nu we hier toch moeten zijn voor hem, neem ik haar ineens mee.”

De witte truffels liggen op de tafel, Marie-Ange verwachtte een bezoekje van haar huisarts. “Pakt maar eentje, dokter”, knikt de vrouw met een guitig lachje. “Ge gaat er deugd van hebben.” Dokter Bart is nog niet helemaal binnen of Marie-Ange stroopt haar linkermouw al omhoog, klaar voor haar prikje. “Hoe rapper, hoe liever”, zegt ze. “Het is de enige manier om van heel die corona af te raken. Ver van huis gaan wij niet meer, maar ik zal toch een pak geruster zijn. Stekt maar, dokter.” Haar Lucien glimlacht heel even, maar zegt niets. Bij de tachtiger gaat de pyjamamouw niet naar boven, wel naar beneden. Het prikken zelf gaat minstens even snel als bij zijn vrouw.

Na tien minuutjes wachten, het meten van de polsslag en het nemen van de temperatuur is de eerste thuisvaccinatie al achter de rug. “Ik had jullie graag de primeur met Johnson & Johnson gegeven, maar ’t is een Pfizerke, Marie-Ange”, zegt dokter Bart. “Ik zal nog bellen voor de tweede dosis. Dat zal binnen een week of drie zijn, schat ik.” “Ah, Pfizer, dat zijn de goeie. Zolang het geen AstraZeneca is, is het goed. Dat zie ik toch niet zo zitten.”

Het is een opmerking die de huisarts de jongste weken vaak heeft gehoord. “De storm is nu weer wat gaan liggen, maar de berichten hebben voor onduidelijkheid gezorgd in de hoofden van veel mensen”, zegt Bart eens we opnieuw instappen. “Wij doen alles om het zo goed mogelijk uit te leggen, maar dat beeld keren, is bijzonder moeilijk. Men onthoudt enkel de trombose, niet het feit dat het om een handvol gevallen op zovele miljoenen gevaccineerden gaat.”

“Er zijn mensen die je vlakaf vragen om speciaal voor hen een uitzondering te maken. En sommige zouden er zelfs durven om liegen of je chanteren. Dat ze een andere huisarts gaan nemen als ik niet tussenkom. Of dat hun specialist heeft gezegd dat ze énkel Pfizer mogen krijgen bijvoorbeeld. Als je die dokter dan aan de lijn krijgt, blijkt daar niets van aan. En ook de timing van vaccinatie is voer voor discussie. Iedereen wil voorrang, blijkbaar. Waar je in het begin voor 100 spuitjes 80 kandidaten had, vind je er nu gemakkelijk 101.”

Vaccinatiegrens

Na het prikken van Mathias, een veertiger met een mentale beperking die thuis woont en voor wie een tripje naar Vaxpo te zwaar is, en de 73-jarige Trui wiens gezondheid de verplaatsing niet toelaat, rijden we richting Moeskroen. Ook daar heeft dokter Bart met Godelieve een patiënte die thuis gevaccineerd moet worden.

“Die taalgrens lijkt ook een vaccinatiegrens”, zegt hij terwijl de borden langs de kant van weg overschakelen naar het Frans. “De antivaxers en de complotten staan een stuk sterker in Franstalig België, dat merk ik aan wat patiënten me vragen en vertellen. Er is een andere mentaliteit, een ander gevoel over de vaccins. Men kijkt er sowieso ook veel meer naar Frankrijk, waar vaccintwijfel ingeburgerd is. Het is moeilijker, ja. Maar moeilijk gaat ook.”

Godelieve, een stuk in de 80, hartpatiënte en rolstoelafhankelijk, woont samen met haar Raphaël in een klein arbeidershuisje. Zo hard de buurt oogt, zo hartelijk begroet ze haar dokter. “Ik ben blij u te zien”, zegt ze. “Content met die pikkuur ook.” “En ik ben blij om u content te zien”, grinnikt Bart. “Welke is uw goeie arm, Godelieve? Dan pak ik de andere.” De arm wordt ontbloot, de smalle naald gaat erin. Nog voor ze het doorheeft, is het al gebeurd.

Minstens even belangrijk als de vaccinatie is het babbeltje achteraf. Dat beseft Bart en hij maakt er graag tijd voor vrij. Veel wordt er niet verteld, wat over koetjes en kalfjes, een bevestigend knikje en een oprechte lach. Maar voor zijn patiënten maken die tien minuten een groot verschil. Voor deze mensen is hun huisarts van levensbelang.

Voor iedereen

Ook voor Janine uit Marke. Dokter Bart is een van de weinige mensen die ze ziet en spreekt. Ze is al ver in de negentig, maar woont nog thuis. Alleen. Dichte familie in de buurt heeft ze niet, een buurvrouw doet één keer per week haar boodschappen. “ Pour le vaccin ? Vandaag al?”, vraagt Janine in een mengeling van mooi Frans en Kortrijks. “Ik wist niet dat het aan mij was. Allez, viens, doe maar hé dan.” Voorzichtig vleit ze zich neer op de stoel aan de kop van haar eettafel. Ze kijkt toch ietwat bezorgd, maar de zachte hand van haar vaste huisarts werkt geruststellend.

Bij het vertrek kijkt dokter Bart nog even achterom. Janine zwaait door het raam aan haar terras net voor ze de achterdeur opnieuw sluit. “Dankbaarheid is iets moois”, zegt hij. “Het was een zwaar jaar, zeker die eerste en die tweede golf. Constant testen en pakken administratie. Dan onze rol bij de vaccinatiecampagne, het coördineren, het vergaderen, de vele vragen over de coronaregels ook. Maar elke dag weer weet je waarom je het doet. Voor je patiënten, voor iedereen. Als huisarts maak je een wezenlijk verschil in heel deze crisis. Dat geeft mij wel voldoening, ja.”

Na iets meer dan twee uur thuisvaccineren zijn we terug in de dokterspraktijk. Ook Barts collega Brecht heeft zijn vaccins gezet. “Alles goed gegaan, jong?” “Ja, geen probleem. Vlotter dan gedacht eigenlijk zelfs.” “Da’s goed, Brechtie, da’s goed.”

“Ik ben content. Het loopt goed. Niet alleen vandaag, maar ook in het vaccinatiecentrum in Kortrijk. Ik denk dat we de juiste keuze hebben gemaakt om in te zetten op die grote centra in plaats van alles bij de huisartsen te leggen. De massa daarheen, in tempo prikken. En voor wie ertussenuit dreigt te vallen, die extra effort doen. Dat is het belangrijkste: dat iedereen die kans kan krijgen. Ook wie soms vergeten dreigt te raken.”