Eén op de vijf covidpatiënten in West-Vlaamse ziekenhuizen stierf: nergens in Vlaanderen ligt dat cijfer hoger

Net iets meer dan 20 procent van de covidpatiënten die tussen maart 2020 en juni 2021 in een West-Vlaams ziekenhuis werden opgenomen, kwamen er ook te overlijden. Enkel in de Waalse provincies Namen en Henegouwen ligt dat cijfer hoger. Dat blijkt uit gegevens van de FOD Volksgezondheid over de sterftecijfers per ziekenhuis. De hogere leeftijd van de patiënten die in West-Vlaanderen in het ziekenhuis terechtkwamen, speelt hoogstwaarschijnlijk een grote rol.

Na anderhalf jaar coronacrisis leek niemand echt zicht te willen bieden op de sterftecijfers in de Belgische ziekenhuizen, opgesplitst per ziekenhuis of provincie. De vraag naar de bewuste data werd onder meer door het wetenschappelijk instituut Sciensano meermaals afgeblokt.

Enkele weken geleden deelde de FOD Volksgezondheid dan toch voor het eerst geanonimiseerde data over de covidoverlijdens in ziekenhuizen met verschillende parlementsleden. Woensdag kwam Het Laatste Nieuws als eerste met de cijfergegevens naar buiten, voor het eerst zijn er publieke gegevens over de covidsterfte in Belgische ziekenhuisbedden.

Verschil tussen Vlaanderen en Wallonië

Eenduidige verklaringen zijn er niet, zo geeft de FOD Volksgezondheid aan, maar dat er grote verschillen zijn tussen de verschillende provincies in ons land wat de sterftecijfers in de ziekenhuizen betreft, staat buiten kijf. Zo is de kloof tussen de Vlaamse ziekenhuizen enerzijds en de Brusselse en Waalse ziekenhuizen anderzijds meteen duidelijk.

De verschillen tussen de regio’s zijn te groot om alles zomaar onder de mat te vegen – Frieda Gijbels en Lorin Parys (N-VA) in Het Laatste Nieuws

Van elke 100 patiënten die tussen maart 2020 en juni 2021 omwille van corona in een Vlaams ziekenhuis terechtkwamen, stierven er 16. In Brussel gaat het om 18 overlijdens per 100 coronapatiënten, in Wallonië stijgt dat cijfer naar 20 overlijdens op 100 opgenomen patiënten. Uit internationaal onderzoek blijkt dat het gemiddeld aantal overlijdens per 100 opgenomen patiënten op 17 ligt. Vlaanderen doet het dus iets beter, in Brussel en zeker in Wallonië ligt de tol in de ziekenhuizen hoger dan in het buitenland.

Op de diensten intensieve zorg is het verschil tussen de regio's zelfs nog groter: op IZ in een Vlaams ziekenhuis stierven gemiddeld drie op de tien coronapatiënten, in Brusselse en Waalse IZ-diensten ligt dat cijfer op vier op de tien.

N-VA-parlementsleden Lorin Parys en Frieda Gijbels roepen in Het Laatste Nieuws op om die verschillen grondig te onderzoeken. “Er kunnen uiteraard verschillende factoren spelen: het aantal besmettingen in die regio, het profiel van de opgenomen patiënten, de grootte van de IZ-afdelingen... Maar de verschillen zijn te groot om alles zomaar onder de mat te vegen.” N-VA vraagt zich in die zin dan ook luidop af of ‘iedereen wel de juiste zorg heeft gekregen’.

Meer in West-Vlaanderen

Opvallend is wel dat er in de West-Vlaamse ziekenhuizen, in vergelijking met de rest van Vlaanderen, procentueel meer corona-overlijdens vielen te betreuren. Van de bijna 5.000 patiënten die de voorbije maanden in een ziekenhuis in onze provincie terechtkwamen, stierven er 1.004. Dat is net iets meer dan 20 procent.

Op provinciaal niveau ligt dat cijfer enkel in de Waalse provincies Namen (22 procent) en Henegouwen (22 procent) hoger. De Vlaamse provincies schommelen tussen 15 procent in Antwerpen en 18 procent in Limburg.

Ook op de West-Vlaamse diensten intensieve zorgen ligt het dodental hoger dan elders. Zo'n 42 procent van de coronapatiënten die op een IZ-dienst in een West-Vlaams ziekenhuis lag, overleefde het niet. Enkel Luik doet het met 45 procent op dat vlak ‘slechter’. In Oost-Vlaanderen ligt het procentuele aantal overlijdens op intensieve met 27 procent het laagst. Ook Vlaams-Brabant (28), Limburg (30 procent) en Antwerpen (31 procent) laten opvallend lagere cijfers noteren.

Van de bijna 5.000 coronapatiënten die in onze provincie werden opgenomen, kwamen er uiteindelijk 1.004 in een ziekenhuis te overlijden

Hoe het komt dat er in West-Vlaanderen meer coronapatiënten sterven in de ziekenhuizen, valt niet met zekerheid uit te leggen. Toch zijn er een aantal indicatoren die naar voren kunnen worden geschoven. Zo ligt de gemiddelde leeftijd van de opgenomen patiënten met 73 jaar bij ons afgetekend het hoogst. Ook het aantal patiënten dat vanuit de woonzorgcentra naar een ziekenhuis werd overgebracht, ligt hoger dan in andere Vlaamse provincies.

Ook op de diensten intensieve zorgen waren de West-Vlaamse patiënten gemiddeld gezien ouder dan in ziekenhuizen in andere provincies. Bij ons lag die op 71 jaar, in Oost-Vlaanderen en Vlaams-Brabant bijvoorbeeld was dat ‘slechts’ 65 jaar.

Niet vingerwijzen

Uit de data die de FOD Volksgezondheid vrijgaf, kan je tot slot ook opmaken dat er vooral grote verschillen zijn tussen individuele ziekenhuizen. Zo zijn er een zestal ziekenhuizen in België waar 30 procent of meer van de covidpatiënten uiteindelijk kwam te overlijden. Om welke ziekenhuizen het precies gaat, valt echter niet na te gaan. De identiteit van de betrokken instellingen blijft door de anonimisering onbekend.

We moeten grondig onderzoeken wat de verklaringen voor de verschillen kunnen zijn. Zo kunnen we leren en het een volgende keer beter doen - Geert Meyfroidt, intensivist UZ Leuven in Het Laatste Nieuws

Geert Meyfroidt, intensivist van het UZ Leuven, geeft in Het Laatste Nieuws aan dat die specifieke ziekenhuizen van dichterbij moeten worden bekeken. “Niet om te vingerwijzen of een zondebok te zoeken, wel om uit te zoeken wat er precies zou zijn misgelopen”, zegt hij. “Hoe zat het met de personeelsbezetting? Was de toestroom aan patiënten op een bepaald moment té groot? Waren er te veel transfers tussen bepaalde ziekenhuizen? Dat zijn vragen die we kunnen stellen. Het zou jammer zijn mochten we niet grondig onderzoeken wat de verklaringen kunnen zijn. Enkel zo kunnen we leren en het een volgende keer beter doen.”