Waar je ook gaat langs West-Vlaamse wegen, overal kom je wel een kapelletje tegen. Vaak tientallen jaren oud, met elk een uniek verhaal. De makers van het fotoboek ‘Kapel gezocht’ bundelen die verhalen op een nieuwe website. En daarvoor hebben ze jouw hulp nodig. “Niemand weet hoeveel kapelletjes er precies zijn. We doen dan ook een oproep om foto’s en informatie te bezorgen.” Wij klopten alvast aan bij drie onvervalste bidplaatsen.
In Vlaanderen staan er meer dan 15.000 kapelletjes. Gebouwd om rampspoed af te wenden, dan weer uit dank voor een klein of groot mirakel. Sommige zijn gaandeweg verdwenen, andere worden nog liefdevol onderhouden. Maar één ding hebben ze gemeen: ze vertellen iets over onze geschiedenis en onze tradities. “Dat willen we niet verloren laten gaan”, weet Bert Verheyden, adviseur religieus erfgoed bij Parcum, expertisecentrum voor religieuze kunst en cultuur.
Op hun nieuwe website kapelletjes.be verzamelen ze alle mogelijke kapelletjes op Vlaams grondgebied. “We doen daarom een oproep aan iedereen om kapelletjes te fotograferen en door te sturen, zodat we een overzichtelijke inventaris krijgen. Niemand weet hoeveel er precies zijn, want er zijn er vast wel die onder de radar blijven. Zelfs de steden of gemeenten kennen ze niet allemaal.”
Op de website zijn er al 13.665 kapelletjes geregistreerd. Opvallend: net geen kwart daarvan – 3.373 om precies te zijn – bevinden zich op West-Vlaams grondgebied. Meer nog: absolute koploper in Vlaanderen is Poperinge, met 199 geregistreerde kapellen.
Het boek ‘Kapel gezocht’ is uitgegeven bij Lannoo Campus. Een kapel registreren kan via kapelletjes.be.
Kapel van Bijstand in Meulebeke: “We trekken zelfs bezoekers uit Amerika”
In de wijde omgeving van Meulebeke is de Kapel van Onze-Lieve-Vrouw van Bijstand al sinds het gezegende jaar 1756 een begrip. Liefst 267 jaar later is de plek uitgegroeid tot een bedevaartsoord waarbij de Mariaverering centraal staat. “Het is soms niet te geloven hoeveel mensen de weg naar hier vinden”, zeggen Francky Demuynck (54) en Hilde Cottenie (50).
Zij verzorgen sinds 1989 met veel liefde de kapel en runnen ook ‘t Kapelhuis, een tea-room en winkeltje in de schaduw van het statige gebouw. “Daar verkopen we tal van religieuze artikelen: kaarsen, heiligenbeelden, schapulieren…”
Het echtpaar ziet dagelijks tientallen mensen de kapel en hun zaak binnenlopen. “De Kapelle van Biestand, zoals ze in de volksmond genoemd wordt, blijft populair. Maar mei springt er toch uit. Dan is het echt volle bak. Jong, oud, mensen van alle slag: ze vinden allemaal de weg naar hier. We zien bezoekers uit heel Vlaanderen, Nederland en zelfs de Verenigde Staten. Daar staan we soms zelf versteld van.”
“Er wordt wel gezegd dat het geloof achteruit boert, maar hier zien we het omgekeerde. Het wordt gewoon anders beleefd. En wij zijn apetrots dat we dit stukje religieus erfgoed onder onze vleugels mogen nemen. Het doet nog elke keer deugd als we iemand de kapel zien binnenstappen of een kaarsje zien branden in het aanpalend kaarsenhuisje.”
Ons Heerens Boompje in Poperinge: “De meidoornhaag hing vroeger vol met kleren, vodden, fopspenen en luiers”
Ons Heerens Boompje is een van de 199 geregistreerde kapelletjes in Poperinge. Voor het ontstaan van de bijzondere kapel moeten we terugkeren naar 1585. “In de bossen ten westen van Poperinge vond men toen een Christusbeeld dat uit lindehout was gesneden”, weet Frans Devos, voorzitter van de kerkfabriek Sint-Bertinus Poperinge.
“Een Christusbeeld in een koningsmantel, geboeid en met bloedige strepen over het lichaam. Een enorm lelijk beeld eigenlijk. Het beeld werd naar de Sint-Janskerk gebracht, maar daar verdween het. Het beeld werd teruggevonden in een struik, precies waar een kapelletje stond. Dat fenomeen herhaalde zich later nog verschillende keren.”
Tot vandaag is de kapel een plaats waar mensen naartoe gaan als ze problemen hebben en de kapel als laatste redmiddel gebruiken. “De kapel kreeg vroeger ook wel de naam slunsekapelle. De meidoornhaag bij de kapel hing in het verleden vol met kledingstukken, vodden, fopspenen, luiers, zakdoeken… Mensen geloofden dat, als je een kledingstuk van de zieke achterliet in de haag, er genezing zou komen.”
“Je vindt nog restanten van stukken ervan terug. De schors van de zwarte populier die vlak naast de kapel staat, zou dan weer geneeskrachtig zijn”, aldus Frans.
In de kapel zouden ook mirakels gebeuren. “Ik hoorde het verhaal over een vrouw in financiële nood die er zat te bidden. Terwijl ze er zat, kreeg ze een telefoontje dat ervoor zorgde dat al haar zorgen meteen van de baan waren. Er werd toen gesproken van een mirakel, maar of dat ook zo was? Het is volksgeloof. Veel ouderen hechten nu nog belang aan zulke kapelletjes. Jonge mensen zie je er bijna nooit”, zegt Frans.
“Opa’s en oma’s die er een kaarsje komen branden voor een kleinkind in de couveuse, voor kleinkinderen tijdens hun examens, voor zieken… Geregeld komen mensen er nog langs, maar het is geen stormloop meer. Het is een manier van hulp zoeken.” (LBR)
Bidkapel der Heiligen in Staden: “Bij ons duurt mei twaalf maanden”
Pal tussen de akkers in de Stadense deelgemeente Oostnieuwkerke heeft Gerdy Deseyne (52) de Bidkapel der Heiligen opgericht. Alles startte in 2007, toen hij een garage tot kapel ombouwde. “Ik wilde een stille ruimte op het platteland creëren”, legt de man uit. Tijdens de zomer van 2009 schakelde hij een versnelling hoger “en groeide het uit tot een plek van actieve devotie voor het Heilig Hart van Jezus, het Onbevlekt Hart van Maria en vele andere heiligen.”
De Bidkapel der Heiligen is op vrijdag en zaterdag, telkens om 13.45 uur, het decor voor een gebedsmoment. “In samenwerking met rooms-katholieke priesters”, benadrukt Gerdy. Waar op veel andere locaties mei de drukste maand is, is het bij Gerdy altijd gezellig druk. “Onze meimaand duurt twaalf maanden”, knipoogt hij. “Onze kapel zit regelmatig goed vol en we ontvangen mensen uit de hele provincie.”
“We hebben sinds 2018 ook een eigen Lourdestuin, waar de kruisweg te bekijken is, net als enkele Lourdestaferelen en heiligenbeelden.” In de Bidkapel der Heiligen duren de vieringen een goed uur. Ze zijn afgestemd op de hedendaagse wereld, zonder daarbij de volksdevotie uit het verleden uit het oog te verliezen. “Daardoor zijn ze erg stemmig en vliegen ze voorbij.”
“Hier bidden we voor zieke medemensen en aardse zorgen, houden we momenten van intense bezinning. Wij belijden een liefdevolle godsdienst, het geloof in zijn meest pure vorm.”
De voorbije veertien jaar vonden in de Bidkapel der Heiligen om en bij de 2.500 gebedsmomenten plaats. “Om de ware liefde te vinden, hoef je geen grote opleidingen te volgen. Bij ons is iedereen welkom.”
Het beste van KW
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
