Gouverneur Carl Decaluwé kondigde deze week een captatieverbod in drie West-Vlaamse rivieren af, maar over droogtestress hoeft Diederik Steyaert zich geen zorgen te maken. De bioboer geeft zijn akkers al 23 jaar lang geen druppel extra water. “Het moderne landbouwsysteem is ten dode opgeschreven.”
Een noodkreet slaan onze boeren nog niet, maar de situatie wordt met de dag wel prangender, zegt Joris Vande Vyvere, voorzitter van Boerenbond West-Vlaanderen. “Maart en april waren erg nat en zorgden ervoor dat de werkzaamheden op de akkers achterstand opliepen. De huidige droge periode gaf iedereen de kans om te zaaien en te planten, al zorgde de schrale noordoostenwind er wel voor dat de grond sneller uitdroogde en kleinere zaden moeite hadden om te kiemen.”
“Teelten als vroege aardappelen worden nu al beregend, maar ongerustheid is er nog niet. Al kijken we wel naar boven. Deze warme en vooral droge periode mag niet blijven aanhouden. Een zuidwestenwind is stilaan welkom, want die zou de nodige neerslag aanvoeren.”
“Eén procent organische meststof in je bodem kan tot 160.000 liter water vasthouden. Dát is mijn brandstof”
Bij bioboer Diederik Steyaert (49) uit Ruddervoorde bij Oostkamp liggen de kaarten enigszins anders. Boer Diederik, die uit een landbouwersfamilie stamt, ging in 2000 met De Zaaier van start en teelt op zeven hectare gewassen als venkel, pompoen, aardappelen, boerenkool, warmoes, andijvie, suikerbieten… “Daarnaast hebben we ook nog een één hectare grote pluktuin en enkele hectares die we gebruiken om groenbemesting te voorzien.”
Altijd vochtige grond
Als bioboer verbouwt Diederik zijn akkers in harmonie met de natuur. “Dat betekent dat we alle voordelen die Moeder Aarde voorziet, ten volle benutten. Pesticiden en kunstmest zijn uit den boze, we kiezen bewust voor robuuste rassen die bestand zijn tegen ziektes en drogere weertypes… Zo creëren we ons eigen evenwichtig ecosysteem en kunnen we kwaliteitsvolle vruchten oogsten.”
De meest opmerkelijke maatregel die Diederik en zijn echtgenote Annelies Haerinck nemen, is het feit dat ze sinds hun allereerste dag geen druppel water hebben gegeven. “Enkel onze overdekte teelten in de tunnels – salade, tomaten en aardbeien, bijvoorbeeld – krijgen via een erg zuinig druppelsysteem wat extra vocht. Maar in openlucht doen we dit nooit.”
Een schrale en opgedroogde grond heeft Diederik allerminst. “Ons plant- en zaaigoed steken altijd in nog vochtige grond. Enkele centimeters onder het oppervlak is onze aarde al goed nat. Hoe we dat doen? We ploegen zo weinig mogelijk, laten de bodemlagen ongestoord en bemesten zo weinig mogelijk. Per hectare wordt 175 kilo organische mest aangeraden, wij houden het op 125 kilo. Die bestaat bij ons uit gevallen boombladeren, verhakselde grassen, hooi… Hier gaat niks verloren.”
Aanhoudende droogte is de schuld van langdurig hogedrukgebied
Een aanhoudend hogedrukgebied zorgt er momenteel voor dat het stralende weer boven ons land ‘geblokkeerd’ blijft hangen. De laatste significante neerslag in onze provincie dateert van maandag 15 mei.
Het bijzonder natte voorjaar was goed nieuws voor de watervoorraden en grondwaterstanden, maar nu lijken we opnieuw in een langere periode van aanhoudend droog weer verzeild te raken. En dat is de schuld van een hogedrukgebied, zegt Nicolas Roose van NoodWeerBenelux.
“Dat kampeert nu al een maand boven ons land en zorgt ervoor dat instabieler weer uit onze contreien weg blijft. Storingen met neerslag drijven af naar Zuid-Europa.”
Hoelang de blokkade nog zal aanhouden, is moeilijk te zeggen. “De klimaatverstoring schudt de kaarten door elkaar. Ze komen vaker voor en duren ook langer.”
“De kans bestaat zelfs dat het huidige hogedrukgebied gewoon vernieuwd wordt. Ik raad wel aan om proactief spaarzaam met water om te springen. De toplaag van onze bodem is aan het uitdrogen. We moeten er rekening mee houden dat onze zomermaanden meer extremen zullen vertonen: erg droog of erg nat.”
“We werken ook bewust met lichte machines om de grond soepel te houden en gebruiken vaste, gps-gestuurde rijpaden. Onze onkruidbestrijding gebeurt mechanisch en geautomatiseerd. Besproeien doen we niet.”
Landbouw of industrie?
Droogtestress is Diederik dan ook vreemd. “Meer nog, een kletsnatte zomer baart me veel meer zorgen, want dan kunnen we niet op de akkers”, zegt hij. “Ik heb een waterput met 30.000 liter regenwater voor ons gezin en een oude steenput om onze tunnels, indien nodig, wat te bewateren. Daar komen we meer dan mee rond.”
Diederik omschrijft het moderne landbouwsysteem als ten dode opgeschreven. “Op langere termijn is het onhoudbaar. We maken onze gronden kapot en gebruiken kunstmest als een harddrug. Net zoals bij junkies is er altijd meer nodig om hetzelfde effect te bereiken. Terwijl één procent organische meststof in je bodem tot 160.000 liter water kan vasthouden. Dát is mijn brandstof.”
Dat niet meer collega-landbouwers zijn voorbeeld volgen, is te wijten aan het huidige verdienmodel achter de landbouwsector, zegt hij. “Honderd jaar geleden boerde iedereen op deze manier, maar dat zijn we blijkbaar collectief vergeten. Onze landbouw leunt steeds meer aan tegen de industrie: meer, groter en sneller. Zo kan het niet verder.”
“”Iedereen heeft de mond vol van efficiënt waterbeheer en -opslag. Daar kan de landbouwsector een cruciale rol in spelen. De overheid moet geen bedrijven sluiten, maar ze helpen omvormen tot bioboerderijen. Zowel mens als natuur zullen er beter van worden.”
Het beste van KW
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
