West-Vlaanderen telt met 21 stuks de meeste provinciedomeinen van Vlaanderen, maar wat is nu eigenlijk het leukste? Op die vraag probeert De Krant van West-Vlaanderen, samen met zijn lezers, de komende weken een antwoord te vinden. Vandaag stellen we de tweede finalist aan je voor: Duinpanne in De Panne.
Hoe kies je uit 21 provinciedomeinen het allerleukste? Om te beginnen selecteerden we zes finalisten, aan wie onze lezers vanaf nu punten mogen uitreiken. Vorige week stelden we De Gavers in Harelbeke al voor, nu is het aan Duinpanne in De Panne. Daarna volgen Palingbeek (Ieper), Bulskampveld (Beernem), Wallemote-Wolvenhof (Izegem) en IJzerboomgaard (Diksmuide). Op 27 augustus presenteren we de winnaar. Wie een rapportje instuurt, trakteren we dat weekend op een ijsje.
Link met klimaat
Als we niet ingrijpen, zijn de zandbanken voor de kust binnen 70 jaar volledig afgegraven. Dit ontnuchterende feitje leren we meteen al bij het binnenkomen van de expo Sea Change. Het zand wordt gebruikt voor de bouw en de zandopspuitingen op het strand. De zandbanken zijn een belangrijk onderdeel van onze kustverdediging. De betalende tentoonstelling maakt deel uit van het vorig jaar volledig vernieuwde bezoekerscentrum Duinpanne.
Het bezoek begint onder de zeespiegel. We zien fossielen en botresten, een wrak en de fauna en flora van de Noordzee. Naarmate we hoger gaan op het hellend vlak, stijgt ook het zeeniveau. De link met de klimaatverandering wordt helder geschetst.
In een labo hangt een skelet van een in 2013 aangespoelde dwergvinvis in Nieuwpoort. Als bezoeker moet je achterhalen waar het arme dier aan gestorven is. In de controlekamer krijgen we een beeld van de vele gebruikers van de Noordzee. Met een wenteltrap gaat het naar de oriëntatietoren waar we over de bosrijke omgeving turen. Centrumleider Emanuel Demey wijst op de tuin achter het bezoekerscentrum. “Tegen de winter van 2022 moet de tuin volledig heraangelegd zijn. Daar brengen we zes biotopen aan die elk hun deel van het duinverhaal vertellen. De tuin is en blijft vrij toegankelijk. Je kan er picknicken in een prachtig kader.”
In de duintuin zijn altijd wel bezoekers te vinden. De zoektochten van bezoekerscentrum Duinpanne zijn bijzonder populair. Je kan hier gratis deelnemen aan vijf zoektochten (voor alle leeftijden), één podcast (vanaf 12 jaar) en één interactieve app (vanaf 16 jaar). Elke dinsdag, donderdag en zaterdag kunnen gezinnen tussen 14 en 17 uur deelnemen aan Expeditie Duinpanne in de zomer waarbij je de fascinerende fauna en flora in het gebied leert kennen.
Wilde orchideeën
De bar grenst direct aan de tuin. De speeltuin met natuurlijke toestellen wordt door de bezoekers gesmaakt. Het middaguur nadert. “Ruik je het?”, glimlacht Emanuel terwijl hij op zijn neus tikt. “We serveren sinds kort croque monsieurs.” In de shop zijn producten te koop met een link naar het kustgebied, zoals de duindoornconfituur.
Duinpanne is een atypisch provinciaal domein binnen onze reeks. Enkel wat zich binnen de omheining bevindt, valt onder de vleugels van de provincie. De 650 hectare duinen rondom worden beheerd door Natuur en Bos, wat een Vlaamse bevoegdheid is. Je treft er bos, vochtig en droog duingrasland, loopduinen, fossiele duinen en zoveel meer. Dieper landinwaarts bevinden zich de Moeren, een voormalige binnenzee en de laagst gelegen plek van België.
“De zandige bodem is ideaal voor wilde orchideeën. In deze streek komen veel rode lijstsoorten voor, dieren die met uitsterven bedreigd zijn”, zegt boswachter Johan Lamaire uit Westvleteren. Waarom hier zoveel grazerszones te vinden zijn, werpen we hem voor de voeten.
“Begrazing is hét natuurbeheermiddel, zeker in de duinen. Begrazing zorgt voor een mooi mozaïekpatroon. Dat betekent dat je een combinatie krijgt van kort begraasde zones en lang begraasde zones waardoor bijvoorbeeld een kever altijd wel beschutting weet te vinden. Ik ben als boswachter een halve landbouwer geworden (lacht).”
Het zou fantastisch zijn mocht Duinpanne een instappoort worden van een Nationaal Park
De cijfers spreken voor zich: 200 schapen, 16 geiten, 5 Shetlandpony’s, 25 Schotse Hooglanders, 20 Konikpaarden en 25 ezels grazen in de natuurgebieden van Natuur en Bos rondom Duinpanne.
Het vlees van de Schotse Hooglanders wordt door slagersdelicatessezaak Over Vlees in Oeren, deelgemeente van Alveringem, verkocht. “Het zijn prachtige beesten”, zegt zaakvoerster Christel Dejonckheere. “Ze komen vanzelf aangesloft als we ze roepen.”
Thuis van de wielewaal
Het Calmeynbos werd begin 20ste eeuw aangeplant als wetenschappelijk onderzoek. Ingenieur Maurice Calmeyn, wiens levensverhaal op Wikipedia leest als een avonturenroman, wou weten hoe snel loofbomen groeien op kalkrijke duinen.
De oude bosrand van de Oosthoekduinen is één van de drie locaties in Vlaanderen waar de steeliep voorkomt, een loofboom die niet vatbaar is voor de iepenziekte. “Vogels als de wielewaal of de nachtegaal voelen zich goed in deze duincomplexen. Er werd ook al een rode eekhoorn gespot.”
Er zijn al reeën gespot in de Cabourduinen in Adinkerke. Nu wordt reikhalzend uitgekeken naar het moment dat ze op de daarvoor voorziene plaatsen het Kanaal Nieuwpoort – Duinkerke oversteken. In vakjargon noemen ze dat ‘fauna uitstapplaatsen’. “Ik hoop dat de ree het duinengebied inpalmt”, zegt boswachter Johan Lamaire. “Hun manier van begrazen zou voor de duinen een ecologische meerwaarde zijn.”
Knooppunten volgen
Wandel-, ruiter- en mountainbikepaden doorsnijden het gebied. Bob Van Kerkhove (62) en zijn vrouw Noëlle Senders (62) uit Brasschaat volgen de knooppunten van wandelnetwerk Westkust. “Vier jaar geleden stapten we het Grote Routepad 5a volledig af, een lus van meer dan 500 kilometer. Ik wou altijd al eens terugkomen naar De Panne om deze streek nog intenser te verkennen. We hebben een week vakantie en proberen alle uithoeken aan te doen. In het Westhoek natuurreservaat hebben we enorm genoten van de ontmoeting met de grazers. We doen ook nog de bewegwijzerde Westkustfietsroute (48,5 km) waarbij je per fiets heel wat duingebieden aandoet.”
Luidop dromen
René Merny (66) en zijn vrouw wonen pas sinds zes maanden in De Panne. Deze zomer plannen ze een bezoek aan Duinpanne met de kleinkinderen. “Het pad dat met blauwe paaltjes wordt aangeduid, is een aanrader. Onderweg kom je scheefgetrokken bomen tegen die half over het pad liggen. Je kan er prachtige foto’s maken.”
De toekomst oogt mooi voor Duinpanne. Begin september krijgt de parking een duinjasje aangemeten. Toch droomt centrumleider Emanuel Demey al verder. “Hoe fantastisch zou het niet zijn als Duinpanne de instappoort wordt van een Nationaal Park?”
Geef hier jouw punten voor je favoriete provinciedomein:
De Zomer van KW
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier