Op spokenjacht (4): Huilende geluiden in Sanatorium du Basil

© CLL
Christophe Lefebvre
Christophe Lefebvre Medewerker KW

‘De poort naar de hel’, ‘het speelplein van de duivel’ of ‘de bakermat van het paranormale’? Wie spreekt over het Waalse Sanatorium du Basil heeft keuze uit een overvloed aan synoniemen. Het gigantische gebouw, ooit een toevluchtsoord voor tuberculosepatiënten, staat binnen paranormale kringen bekend als de meest ‘bespookte’ plaats van België. Meer dan voldoende reden dus om er met onze gereedschapskist heen te trekken.

Dat het sanatorium, discreet weggemoffeld in de bossen van Stoumont, bulkt van de spookverhalen, hoeft op zich niet meteen te verbazen. In 1900 werd de instelling gebouwd om de toestroom van tuberculosepatiënten aan te kunnen. Tot aan de Tweede Wereldoorlog was de ziekte genadeloos, behandelingen waren er niet of nauwelijks.

Wie geconfronteerd werd met de ziekte, kreeg eigenlijk een lotje uit de loterij: je kon sterven of overleven, je had wat geluk nodig. Sanatoria moesten de patiënten niet alleen van de nodige schone lucht voorzien, ze werden ook ver van de beschaafde wereld gebouwd om zo de besmettingen onder controle te houden. Sanatorium du Basil was dus zo’n plaats en werd gebouwd om zo zelfvoorzienend mogelijk te zijn. Heel wat patiënten die er heen werden gebracht, kwamen er nooit meer buiten waardoor de muren er hun deel van de dood en menselijk lijden hebben gezien.

Schaduwen

Met de komst van antibiotica verdween de nood aan dergelijke instellingen waardoor de gebouwen in onbruik raakten. Verschillende pogingen werden ondernomen om de locatie te moderniseren en in te zetten als modern woonzorgcentrum maar uiteindelijk werd een nieuw complex enkele honderden meters verder gebouwd. De bewoners van het WZC vertelden toen al verhalen over schaduwen die door de gangen dwaalden, huilende stemmen die werden gehoord of zaken die spontaan begonnen te bewegen.

Het personeel klasseerde de verhalen als kolder, de gevolgen van isolatie en eenzaamheid. In 2010 sloot het centrum definitief de deuren en werd het ingericht als asielcentrum. Drie jaar lang konden vluchtelingen er onderdak vinden en het duurde niet lang alvorens diezelfde verhalen opnieuw naar boven kwamen. Hoewel de nieuwe bewoners geen enkele link hadden met de vorige functie van de plaats, zagen ook zij schaduwen en hoorden ze stemmen weergalmen door de gangen.

© CLL

In 2013 werd de deur er voor de laatste keer dicht getrokken. Maar de verhalen, die bleven hardnekkig verder leven. Wandelaars die door de omliggende bossen trokken, belden de afgelopen jaren verschillende keren de hulpdiensten nadat ze huilende mensen hoorden. Maar nooit werden er slachtoffers gevonden of werden mensen er als vermist opgegeven. Het deed de reputatie van Sanatorium du Basil alleen maar aandikken. Verschillende spokenjagers namen er al angstaanjagende geluiden op en tijdens een aflevering van een televisieprogramma had een onderzoeker de indruk dat er tijdens het filmen aan zijn handen werd getrokken.

Onze interesse werd geprikkeld en na een stevige autorit stonden we aan de ingang van het enorme gebouw. Dit keer voorzagen we ons van een EMF-meter, nog steeds het favoriete toestel van spokenjagers, en we namen ook een lasergrid mee. Volgens paranormale onderzoekers zouden schaduwen namelijk een bepaalde energie uitstralen waar laserlichten op reflecteren. Wanneer iets of iemand door onze grid, ons raster wandelt, moeten we dat dan ook duidelijk opmerken.

Gespannen zenuwen

Ondertussen kunnen we zelf, als nieuwsgierige wereldreizigers met een passie voor het aparte, al teren op een aanzienlijke ervaring. Toch maakte Sanatorium du Basil meteen indruk op ons. Het is groot, gruwelijk en je dwaalt er snel af in je eigen fantasie. Door de lamentabele staat van het gebouw lijkt het haast alsof iedere muur een boodschap wil vertellen. Sanatoria werden volgens een erg specifieke manier gebouwd om zuivere lucht maximaal binnen te laten.

Wanneer de wind dan ook tegen de heuvel aan knalt, weergalmt dit in het volledige gebouw. Zou dat een verklaring kunnen zijn voor de jammerende geluiden? Met gespannen zenuwen sluipen we doorheen de eindeloze gangen maar geen enkele van onze metertjes geeft een krimp. Zijn de geesten ons te slim af of betreft het hier een op hol geslagen verbeelding die onbewust ons lichaam in de greep houdt? Het voelt allemaal erg bizar en onaangenaam aan maar daar blijft het ook bij. Ook de lasergrid, die we strategisch op verschillende plaatsen installeren, beweegt geen sikkepit.

© CLL

Na enkele uren wandelen door de gangen horen zowel mijn echtgenote als ikzelf huilende geluiden, dof maar toch duidelijk te onderscheiden. We proberen de oorsprong te vinden. Het labyrint van kamers brengt ons van links naar rechts, van boven naar onder. Steeds opnieuw lijkt het alsof het geluid zich verplaatst maar het blijft onvindbaar. Zijn hier grappenmakers aan het werk? Heeft iemand ons gezien en wil hij ons de stuipen op het lijf jagen?

Wat het ook is, voor ons is het meer dan genoeg geweest en we druipen af. Een mysterie rijker en een moment waarop we vooral aan onszelf beginnen te twijfelen. Een solide bewijs van een paranormale gebeurtenis hebben we niet gevonden, bewijs van het tegendeel ook niet.