“Lernout & Hauspie had het Google van Europa kunnen zijn”: 500 miljoen wagens uitgerust met ‘West-Vlaamse’ spraaktechnologie

Jo Lernout: “Ook de spraaktechnologie in mijn eigen wagen is gebaseerd op waar wij een kwarteeuw geleden mee bezig waren.” © JOKE COUVREUR
Philippe Verhaest

Het Amerikaanse softwarebedrijf Cerence deelde vorige week met de wereld dat liefst 500 miljoen wagens met hun spraaktechnologie uitgerust zijn. Nieuws dat bij Jo Lernout een gevoelige snaar raakt, want de multinational borduurt verder op het werk dat Lernout & Hauspie rond de eeuwwisseling door het faillissement abrupt moest afbreken. “Ik herken zelfs stemmen die we in Ieper digitaal gegenereerd hebben.”

Het verhaal van Lernout & Hauspie behoort intussen tot ons collectief geheugen. Jo Lernout en Pol Hauspie stonden in de jaren negentig aan het roer van een spraaktechnologiebedrijf dat op internationaal niveau bijzonder hoge ogen gooide. Vanuit Ieper, waar het in 1999 het nieuwe hoofdkwartier Flanders Language Valley in gebruik nam, waren de West-Vlamingen van plan om de wereld in sneltempo met spraakherkenning vertrouwd te maken.

Toen Microsoft een jaar eerder acht procent van de aandelen – goed voor een waarde van 45 miljoen dollar – overnam, leek niets hen nog te kunnen stoppen. Maar eind 2000 kwam L&H in opspraak na een onderzoek door The Wall Street Journal omtrent het bestaan van spookbedrijven en boekhoudkundige onregelmatigheden om de aandelenkoers te laten stijgen. In 2001 moesten Jo Lernout en Pol Hauspie de boeken neerleggen: L&H was failliet.

“Als Lernout & Hauspie 23 jaar geleden niet failliet was gegaan, dan zou de spraaktechnologie al véél verder staan”

De spraaktechnologieafdeling van het bedrijf werd overgenomen door het Amerikaanse Scansoft, later omgevormd tot Nuance Communications. En daaruit is Cerence in oktober 2019 geboren: een op zichzelf staand bedrijf dat zich focust op artificiële intelligentie en spraaktechnologie binnen de automobielsector.

Zelfde computerstemmen

Vorige week stuurde Cerence het nieuws de wereld in dat liefst een half miljard voertuigen met hun technologie uitgerust is. “En dus eigenlijk is gebaseerd op wat wij destijds in Ieper aan het ontwikkelen waren”, stelt Jo Lernout (76).

De man woont met zijn Filipijnse echtgenote Annie en hun dochter Stephanie (12) in Elverdinge, maar volgt de sector nog op de voet. “Cerence is een prachtig bedrijf en dé referentie in de wereld van spraaktechnologie, maar het borduurt duidelijk verder op waar wij eind jaren negentig mee bezig waren. Op hun website staan demofilmpjes waar zelfs stemmen te horen zijn die wij destijds in Ieper digitaal gegenereerd hebben. Al ontken ik uiteraard niet dat zij onze technologie uiteraard verder verfijnd hebben.”

Jo Lernout, hier samen met Pol Hauspie, tijdens de topperiode van Lernout & Hauspie.
Jo Lernout, hier samen met Pol Hauspie, tijdens de topperiode van Lernout & Hauspie. © SA

Voor Jo Lernout is dit wel een bewijs dat L&H een kwarteeuw geleden goud in handen had. “Ik herinner me een speech van Microsoft-topman Bill Gates in 1998, tijdens een techconferentie. Daar stelde hij onomwonden dat hij op vlak van spraaktechnologie enkel met ons in zee wilde gaan. Op de aansluitende receptie werd ik omstuwd door ceo’s van grote spelers die met ons wilden samenwerken.”

“Datzelfde jaar herhaalde Gates die uitspraak nog eens in Brussel, net nadat hij er een taart in het gezicht had gekregen”, glimlacht Jo. “Het toonaangevende magazine The Economist noemde ons toen zelfs in één adem met Microsoft, Apple en IBM in de AI-race. We waren op weg om met onze spraaktechnologie de mondiale markt te veroveren én de wereld een stukje te veranderen.”

Intentiebrief

Dat bewijst ook een intentiebrief van Temic (kopie van de brief in bezit van de redactie, red.), een divisie van Mercedes-Benz, van 21 december 2000, zegt Jo. “Daarin wordt gewag gemaakt van een eerste niet-bindende overeenkomst van 300 miljoen dollar om onze technologie te gebruiken. Tijdens een demonstratie begin 2001 waren ze enorm onder de indruk. We lagen toen in pole position. Maar L&H móest failliet gaan. Daar blijf ik tot de dag van vandaag van overtuigd.”

“Zelfs in mijn kleine Opel Corsa herken ik sporen van de technologie die wij ontwikkeld heb. Mijn gps-navigatie gebruikt een stem die we in Ieper digitaal gegenereerd hebben”

Hoe dan ook blijft Jo Lernout trots op de spraakrevolutie die L&H mee in gang heeft gezet. “Ons bedrijf had alles om een absoluut kroonjuweel van de Belgische economie te worden. We hadden het potentieel om uit te groeien tot een toonaangevende AI-speler en konden het Europese equivalent van Google geweest zijn.”

“Had de Belgische overheid toen inspanningen geleverd om ons te redden, dan was L&H nu een internationaal techbedrijf met hoofdzetel in de Westhoek én bijdragend aan de vaderlandse economie.”

Opel Corsa

Vorig jaar ontving Jo Lernout de lifetime technology achievement award van de World Complexity Science Academy voor zijn verdiensten als een van de wereldpioniers op vlak van spraaktechnologie. “Daar ben ik erg gelukkig mee, want dit toont aan dat we een enorme impact hebben gehad.”

“Maar als Lernout & Hauspie 23 jaar geleden niet failliet was gegaan, dan zou de spraaktechnologie al véél verder gestaan hebben. Wat we nu allemaal als standaard beschouwen, daar waren wij eind jaren negentig al mee bezig.”

Zelf zit Jo Lernout nog altijd niet stil. “Ik ben nog steeds bezig met de ontwikkeling van TalkieDokie, een taalapp om kinderen op een laagdrempelige manier Engels – en andere talen – te leren. Binnenkort willen we daar meer nieuws rond lossen.”

“Ik word trouwens nog elke dag met mijn eigen spraaktechnologie geconfronteerd. In mijn wagen, een kleine Opel Corsa, heb ik spraakbediening – al werkt die niet altijd even goed”, grijnst hij. “En mijn gps-navigatie gebruikt een stem die wij in Ieper hebben ontwikkeld.”