Alexander Dean ondervraagd: “Ik ben een idioot, dat ziet u toch?”

Op het assisenproces tegen Alexander Dean, de 29-jarige man uit Varsenare die beschuldigd wordt van viervoudige moord en foltering, is de beschuldigde ondervraagd door voorzitter Willem De Pauw. “Waarom ik dat deed? Omdat ik een idioot ben, meneer, dat ziet u toch?”, zei hij. Over de feiten zelf weigerde hij te spreken. “Ik krijg dat niet meer over mijn lippen”, blokte hij elke vraag af.

Vooraleer de ondervraging startte, kreeg advocaat Johan Platteau het woord. Hij wierp al meteen een eerste ballonnetje op: de internering. “Hoe is het mogelijk dat een jongeman van 25 jaar, tot grote verwondering van iedereen die hem kende, zo gruwelijk en wreed kon zijn en zo een ravage heeft kunnen aanrichten? Wij beseffen nu al dat onze cliënt nu al zeer zwaar zal worden gestraft of zal worden geïnterneerd”, klonk het.

Dat raadsman Platteau plots over de internering begint, deed bij velen de wenkbrauwen fronsen. De aangestelde deskundigen hebben namelijk al bepaald dat Alexander Dean tijdens het plegen van de feiten niet als ontoerekeningsvatbaar kan aanzien worden. Dat is nochtans nodig om een internering uit te spreken. Johan Platteau ging verder. “Hij aanvaardt zijn lot. De gruwel die u hier zal zien, zal als onmenselijk worden voorgesteld. Wij staan hier om dat beeld van een monster te corrigeren. Hij is een mens die meer is dan de noodlottige ravage die hij heeft aangericht”, klonk het.

Voorzitter Willem De Pauw focuste in het eerste deel van de ondervraging, zoals steeds, op het leven van de beschuldigde voorafgaand aan de feiten. Tijdens de urenlange voorlezing van de akte van beschuldiging voordien zat Alexander Dean onophoudelijk met de handen in zijn schoot gevouwen, de blik naar de grond gericht. Tijdens de ondervraging stond hij recht, maar bleef de blik strak op de grond gericht houden. De antwoorden op de vragen kwamen er bijzonder moeizaam uit, soms zelfs niet. Amper hoorbaar ook, waardoor de voorzitter aan Alex Dean geregeld moest vragen om iets te herhalen. Het verschil met de welbespraakte bodybuilder die op YouTube al zijn ergernissen uit, kon weinig groter.

Na een heel stug begin, vertelde Alexander Dean wel hoe hij als twaalfjarig kind door zijn moeder in de steek gelaten werd. “Op een dag, ik kwam thuis van schoolreis, bleek dat mijn moeder in de gevangenis zat. Een korte straf die ze nog moest uitzitten voor niet-betaalde parkeerboetes. Ik was toen een jaar of dertien, mijn zusje was nog een baby. Ik heb twee weken alleen voor haar gezorgd en mijn moeders winkel in Tilburg open gehouden”, vertelde hij zuchtend en snikkend.

Bodybuilden

Over zijn hobby – bodybuilden – gaf Alexander Dean ook wat meer uitleg. “Ik ben daarmee begonnen toen ik dertien jaar was. Mijn stiefvader was agressief en die trainde ook. Ik dacht dat, als ik ook zou trainen, ik misschien sterker zou worden dan hem. Toen ik achttien werd, ben ik met verboden middelen begonnen. Mijn leven speelde zich toen vooral online af, op forums over bodybuilden. Ik wou ook één van die mensen worden. Dat waren mijn voorbeelden”, vertelde hij.

Voorzitter De Pauw vroeg hem hoe hij zijn eerste vriendin leerde kennen. “Op een chatsite. Zij studeerde aan Vives. We zijn gaan samenwonen. Dat zal een half jaar geduurd hebben”, klonk het. “Wat is daar misgelopen?”, vroeg de voorzitter. Alexander Dean zuchtte diep. En zweeg. Tot grote ergernis van voorzitter De Pauw. “Ik ga straks nog veel lastiger vragen stellen hoor, meneer. Als u niet wil antwoorden, zeg het dan gewoon”, kwam de voorzitter tussen. “We waren gewoon fundamenteel andere personen, daarom ging het slecht”, klonk het plots opvallend sneller.

De voorzitter kwam dan op de relatie met Maïlys Descamps. “26 december 2015”, antwoordde Alexander Dean meteen toen de voorzitter hem vroeg wanneer hij haar leerde kennen. Het meisje was toen 17. “Zij was volwassener dan mij. Op alle vlakken”, vertelde Alex Dean, plots heel spontaan. “Op welk vlak dan?”, vroeg de voorzitter. “Dat blijkt nu toch wel”, zei Dean met een grinnik. “Maar ik bedoel niet het seksuele hoor. Zij was socialer, ondernemender. Deed dingen die ik niet begreep, had meer sociale vaardigheden”, klonk het. Het koppel ging vrij snel samenwonen, in mei 2016. Maïlys stopte dan ook met school. “Ik heb haar aangemoedigd om dat niet te doen. Maar ik was ontslagen door mijn moeder, zat zonder werk en dus voelde Maïlys zich genoodzaakt om te gaan werken. Ik wou dat niet, maar ik had geen keus”, zei Alexander Dean.

Soulmates

“Hoe reageerden de ouders van Maïlys?”, wou de voorzitter weten. “Met de moeder ging het nog, maar het eerste contact met de vader was slecht. Ook de relatie van Maïlys met haar ouders was slecht, maar ik weet niet goed wat ik daar ga over vertellen. Ik wil die mensen niet zwart maken. Ik weet dat ze een heel slechte relatie had met haar vader. Ze sneed zichzelf, was agressief thuis. Ze had thuis geen plaats om de dingen te vertellen waar ze mee zat. Het is allemaal zo ontspoord dat haar ouders haar op internaat stuurden. Daar weende ze iedere avond in bed, sneed ze zichzelf. In die optiek was het niet vreemd dat ze zo snel bij mij kwam wonen.”

In een van zijn verhoren verklaarde Alexander Dean dat hij en Maïlys soulmates waren, omdat ze allebei een verleden als slachtoffer van misbruik hadden. Voorzitter De Pauw wou daar meer over weten. “Ik denk dat het begonnen is toen ze veertien jaar was, door mensen die ik niet ken”, klonk het. “Gebeurde dat in huiselijke kring?”, vroeg de voorzitter. “Het is niet aan mij om daar uitspraken over te doen. Die mensen zijn hun kind verloren. Ik ga daar geen uitspraken over doen”, maakte hij allusie op vermeend misbruik door een familielid van Maïlys, iets wat voor alle duidelijkheid nergens uit het onderzoek blijkt.

Begin 2017 ging het koppel uit elkaar. “Een echte reden gaf Maïlys me niet. Ze vertrok naar haar werk, nam haar spullen mee en is niet meer teruggekomen”, klonk het. Voorzitter De Pauw citeerde uit de 6.000 sms’jes. “U gaf haar geen vrijheid, nam haar gsm af, verwijderde er contacten uit, verbood haar om haar familie te zijn. Klopt dat? Was u te verstikkend?”, vroeg de voorzitter. “Natuurlijk, als ik dat nu bekijk. Toen dacht ik dat ik haar kon beschermen door haar af te schermen van de wereld. Fout, natuurlijk. Maar toen zag ik het zo”, vertelde hij.

Lichtpuntje

“Waarvan wou u haar eigenlijk beschermen?”, vroeg de voorzitter. “Door alle verhalen die ik van haar hoorde, werd ik paranoia. Ze kwam altijd maar in van die situaties terecht. Niet dat ik haar niet vertrouwde, maar haar uiterlijk trok dat soort situaties aan. Andere mensen zagen haar als een object. Dat vond ik, maar dat vond zij ook”, antwoordde Alexander Dean. Hij gaf toe dat hij Maïlys probeerde terug te winnen. “Eerst was ik blij dat het gedaan was, maar dan kreeg ik spijt. Ik kon het niet laten om dat contact te proberen herstellen. Ik was daar inderdaad nogal hardnekkig in, heb inderdaad met zelfmoord gedreigd. Maïlys was het enige lichtpuntje dat ik had in mijn leven”, klonk het.

Er volgde een verzoening, maar in mei 2017 was de breuk definitief. “Ik heb haar toen gevraagd om uit mijn leven te verdwijnen. Ze deed heel koud en afstandelijk in die periode, agressiever ook. Mijn moeder praatte ook op me in, zei dat Maïlys een slecht meisje was en ik met haar nergens zou geraken. Maïlys zat ook nog met trauma’s. Ik geloofde haar ook niet altijd helemaal als ze me iets vertelde en dacht dat ze die problemen soms zelf veroorzaakte. Al die frustraties zorgden ervoor dat ik me meer en meer als een klootzak begon te gedragen en haar verder van me afduwde, tot ik haar zelf vroeg om uit mijn leven te verdwijnen. En dat heeft ze ook gedaan”, vertelde de beschuldigde.

Daags na de breuk, trok Alexander Dean een eerste keer naar de woning van fotograaf Jeroen Verstraete in Sint-Amandsberg. “Nog voor we een koppel waren, had Maïlys me al verteld over een fotograaf. Over de verkrachting. Vanaf dat moment kreeg ik het in mijn hoofd dat ik haar kon helpen of redden. Die persoon is altijd als een donkere wolk boven ons blijven hangen. Zij presenteerde hem als een monster. Ik begon hem te volgen op Facebook en zag dat hij foto’s van haar postte, met bedreigingen erbij. Zo kregen wij het gevoel dat hij haar achterna zou komen. Maïlys veranderde zelfs haar haarkleur zodat hij haar niet zou herkennen. Dat werd een soort paranoia”, klonk het.

Of hij alles geloofde wat Maïlys over Jeroen Verstraete vertelde, wou de voorzitter weten. “Ja. Eerst en vooral voelde ik aan haar dat het waar was. Er zijn dagen geweest dat ik het niet wilde geloven, omdat ik het zo verbijsterend vond. Ik vond op haar laptop ook een twintigtal foto’s van haar, door hem genomen. Die foto’s liegen niet”, zei hij. “Die foto’s zijn misschien niet stichtelijk, maar er blijkt niet uit dat ze verkracht werd”, wierp de voorzitter hem voor de voeten. “Als u die foto’s zou gezien hebben, zou u dat niet zeggen”, antwoordde Dean. “Ze heeft daar zelf aan verschillende mensen verschillende verhalen over verteld”, zei de voorzitter. “Meerdere mensen bevestigen dat. Waarom dan deze discussie?”, vroeg Alexander Dean hoofdschuddend.

Idioot

“Het is toch vreemd dat u tijdens de relatie dan niet doet wat u later wel doet?”, vroeg de voorzitter. “Omdat ik dat helemaal niet wou doen”, antwoordde de beschuldigde. “Maar de dag nadat het uit is met Maïlys, breekt u plots wel binnen bij Jeroen Verstraete. Dat is toch niet logisch. Waarom doet u dat?”, vroeg de voorzitter. “In mijn krankzinnige beleving op dat moment dacht ik dat ik haar zo kon terugwinnen. En haar beschermen. De beide”, klonk het. “Zou Maïlys dat gewild hebben? In een chatbericht achteraf zegt ze van niet. Waarom doet u dat dan?”, vroeg de voorzitter. “Omdat ik een idioot ben, meneer, dat ziet u toch”, zei Alex Dean.

“Mocht u gezien hebben dat Maïlys na de breuk een nieuwe, brave vriend had. Zou u dat dan ok gevonden hebben?”, vroeg de voorzitter. “Ik hoop dat. Zo kijk ik er nu naar. Maar toen keek ik er als een gestoorde naartoe. Het enige dat ik ooit gewild heb, is dat ze gelukkig was en dat ze een normaal leven zou leiden”, klonk het. Dat hij een jongen die eenmaal met Maïlys kuste wel al eens een mes op de keel had gezet en een mep gaf, wierp de voorzitter op. “Dat was uit jaloezie, uit teleurstelling”, klonk het.

Efkes tijd

Na deze lange aanloop kwam voorzitter De Pauw eindelijk op de feiten, te beginnen met de moord op fotograaf op Jeroen Verstraete op 24 juli 2017. Alex Dean kreeg vrij het woord. Maar verstomde, begon diep te zuchten en schudde met zijn hoofd. “Ik heb efkes tijd nodig”, prevelde Alexander Dean, waarop hij naar een beker water greep. “In alle eerlijkheid: ik kan dat niet meer herhalen. Ik kan dat niet meer zien. Wat de procureur vanmorgen gezegd heeft: ik sluit me daarbij aan”, zei hij. “Ik wil mij verantwoorden en ik accepteer mijn lot”, zei hij.

“Ik ga daar toch dieper op ingaan”, drong de voorzitter aan. “Heeft Jeroen Verstraete die verkrachting bekend of ontkend?”, vroeg hij. “Meneer, ik probeer deze waanzin nu al vijf jaar uit mijn hoofd te krijgen. Het enige wat telt, is dat de nabestaanden zouden weten hoe alles zo fout gelopen is en de waarheid zouden kennen. Alstublieft: vraag me niet om dat te herhalen. Ik probeer dat allemaal te verdringen. Ik kan er niet meer over nadenken. Ik zat op dat moment zo diep dat ik die gruwelijke dingen heb gedaan”, klonk het.

“Ik wil geen details van de feiten horen, ik peil naar uw motief. Was u niet gewoon jaloers op hem omdat hij Maïlys naakt gezien had?”, bleef de voorzitter aandringen. “Met alle respect, ik krijg het niet meer over mijn lippen. Ik heb gedetailleerde verklaringen afgelegd zodat de familie zou weten wat ze moet weten”, bleef Alexander Dean weigeren om te antwoorden. De voorzitter sprong dan maar naar de feiten in Moere, waarbij Dean zowel Maïlys Descamps als haar grootouders Gery Cappon en Marie-José Vanleene vermoordde. “Waarom trok u naar daar? Om het goed te maken of om haar te doden?”, vroeg de voorzitter. “Ik kan soms niet geloven dat ik haar heb pijn gedaan”, zei Alexander Dean.

Zelfmoord

De voorzitter verwees naar een Skype-gesprek tussen Alexander Dean en een vriend waarin hij aankondigt Maïlys te zullen afmaken en dan zelfmoord te plegen. “Ik kan daar niets meer over zeggen. Op dat moment dacht ik niet meer na. Ik was een wrak. Ik kan nu niet op een rationele manier dingen uitleggen die niet rationeel zijn”, verhief Alexander Dean plots zijn stem, snikkend. “En oma en opa, waarom is dat gebeurd?”, vroeg de voorzitter. “Ik kan daar niet meer over praten. Dat gaat niet meer. Dat is de reden waarom ik in mijn verklaringen heel eerlijk ben geweest. Ik krijg dat nu niet meer over mijn lippen, die gruwel. Dat gaat niet”, begon hij alsmaar luider te snikken.

Daarop leek de beschuldigde te breken. “Ik dacht niet meer na, over niets. Ik dacht dat ik stof was en zand. Niemand trok zich nog iets van me aan. Ik was helemaal alleen en enorm teleurgesteld in de wereld. In alles”, weende hij. “U heeft tientallen keren gedreigd met zelfmoord maar u pleegt toch die feiten. Waarom heeft u dat nooit gedaan?”, vroeg de voorzitter. “Omdat ik het overleefd heb. Dat was niet mijn keuze. Ik wist niet dat ik het zou overleven”, huilde Dean. “Belgen zijn daar nogal goed in, in zelfmoord. De statistieken zijn hoog. Maar u lukt het niet?”, vroeg het. “Omdat er maar één idioot is zoals ik”, klonk het. “Mocht ik de klok kunnen terugdraaien, zou ik dat doen. Tot voor het moment dat ik Maïlys ontmoet heb. Ik verdien zeker een straf. Absoluut”, klonk het.

De voorzitter besliste dan om het verhoor af te breken. “Het gaat een beetje moeizaam”, klonk het fijntjes. De advocaten mochten wel nog vragen stellen. Jef Vermassen, de advocaat van Maïlys’ vader, stond recht. “Is dit dezelfde man als op de reconstructie. Hoe komt dat?”, vroeg hij. “Omdat ik toen een volledige idioot was. Ik wou kapot toen, het kon me allemaal niets schelen. Nu begrijp ik dat ik families heb kapotgemaakt”, antwoordde Alex Dean. “Als je eerst iemand doodt, na een ganse lijdensweg, dan zou de agressie moeten dalen. Dat weet ik uit ervaring. Waar haal je dan nog die kracht om nog eens je vriendin en haar grootouders te doden?”, wou Jef Vermassen ook nog weten. “Ik heb nooit geweten dat die situatie zo zou escaleren en dat ik dat ging doen. Ik dacht niet na en had niks meer te verliezen”, klonk het. Daarop ging Alex Dean zitten, met het hoofd tussen de handen en hevig snikkend.

Maandag gaat het proces verder. Dan komen de hele dag politiemensen getuigen, zowel over de feiten in Gent als over de feiten in Moere.