Tien jaar lang stond Bruggeling Michel Ackaert (64) als cipier – officieel: penitentiair beambte – op de afdeling ‘ongestoord bezoek’ van de Brugse gevangenis. Stof genoeg om een boek te vullen met pittige en soms hilarische anekdotes, aangevuld met een vleugje geschiedenis en wetgeving en gelardeerd met Michels eigenzinnige humor en vrijzinnige nuchterheid. “Seks is een basisbehoefte, net als eten en drinken. Ook voor gedetineerden”, vindt hij.
Michel Ackaert hangt binnenkort zijn cipiersuniform aan de haak. “Volgend jaar word ik 65. Ik heb een aanvraag ingediend om langer te mogen werken, maar ik mag niet. In augustus volgend jaar is het onherroepelijk gedaan. Het leek me dus het gepaste moment om mijn boek uit te brengen. Ik ben er al een paar jaar mee bezig en heb er met de hele coronapandemie nog een hoofdstukje bijgeschreven”, klinkt het.
Al meer dan een jaar ligt het ‘ongestoord bezoek’ stil door corona.
“Klopt. Ik mis het. De gedetineerden zelf natuurlijk nog veel meer. Ik word er dagelijks op aangesproken in de gevangenis. Wanneer kan het weer? Kan het echt niet als we allebei een mondmasker dragen? Natuurlijk kan dat niet. Het zal wellicht het allerlaatste zijn dat weer toegestaan wordt. Ik vraag me zelfs af of ik het nog ga meemaken, of ik niet al met pensioen zal zijn.”
In Brugge kunnen gedetineerden al sinds 1998 ongestoord bezoek aanvragen.
“Ik was er toen nog niet bij. Het waren drie vrouwelijke collega’s die de afdeling opstartten. Het was zo’n beetje een ongeschreven regel dat het vrouwen moesten zijn die op die afdeling werkten. Op een dag moest ik één van hen vervangen. Na een kwartier merkte ik al dat het me lag. Aangenaam werken. Je ontvangt de gedetineerde en zijn bezoek, stelt hen op hun gemak, geeft ze een koffietje, zorgt dat ze relax zijn. Ik heb onmiddellijk gevraagd aan de planners om mij daar vaak te zetten. Sindsdien heb ik daar altijd gestaan en langzaamaan werd ik de man van het ongestoord bezoek . Ik heb het nagevraagd bij de collega’s: eigenlijk zijn het vooral mannen die daar graag werken. De vrouwen vinden de achtergrondgeluiden niet zo leuk. Het blijft seksbezoek, hé.”
Het klinkt alsof je gasten in jouw bed & breakfast ontvangt.
“In zekere zin is dat ook zo. Ik heb die mensen altijd gezien als klanten. Met evenveel respect voor een moslima die daar gesluierd binnenkomt en zeer timide is, tot de gewone Vlaamse vrouw die het systeem gewend is. Ik heb er nooit problemen gehad. De afdeling bestaat uit tien omgebouwde cellen. Geen luxe, hoor. Het meubilair is eruit gehaald, er staat een dubbel bed, een plastic plantje, een likje verf tegen de muren. Douches zijn er niet, de mensen moeten zich wassen aan een lavabootje. Ik heb zelf ook voor wat dingen gezorgd om het gezellig te maken. Een klok aan de muur bijvoorbeeld want een horloge mag je niet binnenbrengen. Als je maar twee uurtjes samen hebt, is het belangrijk om te weten hoeveel tijd je nog rest. Hebben we nog tijd voor één keer? ” ( lacht )
Niet iedereen binnen het gevangeniswezen is voorstander van het systeem.
“De tegenstanders, die beschouw ik als de oude garde van cipiers. Zij hangen vast aan het beeld van de cipier die met zijn sleutel deuren open en dicht doet. Dat is niet modern meer. Je moet de mensen helpen en bijstaan. Wat is uiteindelijk detentie? Dat is niet iemand, die gestraft is, nog eens extra straffen. Dat is zorgen dat iemand die een vrijheidsstraf heeft gekregen binnen de muren van de gevangenis dezelfde dingen kan doen als buiten . Eten, drinken, sport, cultuur, onderwijs, werken en dus ook bezoek hebben. En seks. Dat is ook een basisbehoefte. Het systeem van ongestoord bezoek bestaat al van 1918 in Amerika. Aanvankelijk was het alleen voor de zwarte gevangenispopulatie bedoeld. Men dacht dat zwarte gevangenen hun driften moeilijker konden beheersen en kalmer zouden blijven. Om maar te zeggen: we komen van ver.”
Het systeem is nog altijd niet voor iedereen.
“Je moet kunnen aantonen dat je een duurzame relatie hebt en toelating krijgen van de gevangenisdirectie. Zomaar een escortedame laten komen, kan dus niet. Maar voor de rest kan alles. Mannen met mannen, vrouwen met vrouwen, gedetineerden met elkaar. Het gebeurt dat een mannelijke gedetineerde iets gaat herstellen op de vrouwenafdeling en er zo een relatie ontstaat. Er was ook eens een koppel dat wou trouwen in de gevangenis: hij gedetineerde, zij niet. Nadien hadden ze ongestoord bezoek. Ik wist dat en ik heb voor hen de kamer wat versierd. Het bed mooi opgemaakt, bloemetje gelegd, noem maar op. Meer kan ik niet doen. Een fles cava zetten, dat gaat niet in de gevangenis. ( lacht ) Er zijn ook partners van gedetineerden die het niet zien zitten. Die dag, op dat uur, moet je er zijn. Eerst door de controle, dan in een wachtzaal tot ze afroepen dat de mensen voor het ongestoord bezoek mogen komen. De andere bezoekers staren je dan aan met een veelzeggende blik. Romantisch is dat niet, hé.”
Welk effect heeft dat ongestoord bezoek op de gedetineerden?
“Een milderend effect. Ze kijken ernaar uit en verzorgen zich ook beter. Nadien komen ze kalmer en meer ontspannen terug. Maar die bezoekjes dienen niet altijd voor seks. Oudere mensen bijvoorbeeld, die gebruiken die uren om eens goed met elkaar te kunnen spreken. Om eens een knuffel te kunnen geven zonder pottenkijkers. Of om te kaarten. Echt waar. Ik betrapte eens een gedetineerde met een stel kaarten in zijn zakken. Jef, zeventig jaar. Zijn lief Germaine kwam op bezoek. De kaarten waren netjes gewikkeld in een zakdoek en op de achterkant van zijn kaarten stonden blote vrouwen. De ouwe snoeper. Naar het ongestoord bezoek mag je niets meenemen, zei ik hem, dus ook geen spel kaarten. Ik wist dat niet, chef Michel , zei Jef met een trieste blik. Ik heb de kaarten goed gecontroleerd en heb ze hem teruggegeven.”
‘Seks in de gevangenis’ van Michel Ackaert telt 208 pagina’s en is verschenen bij Skribis. Bestellen kan op www.skribis.be. Het boek kost 20 euro. Meer info vind je ook hier .
Het beste van KW
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
