Nergens in het land is al meer geprikt dan hier bij ons

Ja, de databanken haperden. Ja, de uitnodigingen zaten pas laat in de bus. En neen, niet iedereen kwam opdagen. Maar toch is het gevoel over de eerste week prikken in onze vaccinatiecentra overwegend positief. “Traag beginnen is goed om te leren, maar wij willen en kunnen veel sneller.”

Het gaat goed met het vaccineren in West-Vlaanderen: nergens in ons land is een groter aandeel van de bevolking al ingeënt. Bijna 6,2 procent van de meerderjarigen kreeg al een prikje, bij de 65-plussers gaat het om dik 7,8 procent. Die cijfers zijn voor een groot stuk te danken aan de succesvolle vaccinatiecampagne in de woonzorgcentra, waar intussen 88 procent van de bewoners en 81 procent van de personeelsleden een prikje kreeg. Niet één Vlaamse provincie doet beter.

Intussen verschuift de focus naar de 22 grote vaccinatiecentra. Die konden vlak voor het weekend en begin deze week voor het eerst hun activiteiten écht opstarten. Dat liep lang niet overal van een leien dakje. Zo kwamen vrijdag in Ieper en Poperinge en zaterdag in Veurne respectievelijk een kwart en een derde van de uitgenodigde zorgprofessionals niet opdagen. Ook andere vaccinatiecentra kenden heel wat afwezigen.

Zelf opgelost

De oorzaak? Niet de vaccintwijfel of resolute weigeringen. Wel te laat verstuurde uitnodigingen die bovendien niet altijd op het juiste e-mailadres of gsm-nummer terechtkwamen. Daarnaast bleken ook mensen die al gevaccineerd waren in een ziekenhuis of woonzorgcentrum opnieuw een uitnodiging te hebben gekregen. “Eigenlijk hadden we dat een beetje verwacht”, zegt Sven Geldof, programmamanager van de eerstelijnszone in Ieper. “Het probleem lag bij de software en de databanken die we krijgen. Woensdagavond laat een uitnodiging versturen om op vrijdag op een vast tijdstip hier te zijn: dat is te kort dag.”

En dus sloeg men aan het bellen. Zowel naar wie uitgenodigd was, als naar mensen op in allerijl samengestelde reservelijsten. “Het allerbelangrijkste is dat de vaccins in een bovenarm terechtkwamen”, stelt Sven Geldof. “Door onze nauwe band met het Jan Yperman Ziekenhuis zijn een aantal personeelsleden van daar langsgekomen voor een prik. Dat is niet helemaal volgens de protocollen, maar wel de best mogelijke oplossing. Ik kon even goed mensen van de stad Ieper laten vaccineren, of politie en brandweer. Wij hebben in eer en geweten beslist. En we zijn in de zorg gebleven.”

“De meeste mensen kijken uit naar hun vaccin, ondanks alle berichten” – Sven Geldof, vaccinatiecentrum Ieper en Poperinge

Het Agentschap Zorg en Gezondheid juicht het pragmatisch handelen van de lokale centra volmondig toe. “Je kan een draaiboek uitschrijven en heel wat centraal organiseren, maar op het terrein zelf worden de werkbare oplossingen bedacht”, zegt woordvoerder Joris Moonens. “Ook wij wisten dat de eerste dagen niet ideaal zouden zijn. Vergeet niet dat dit een unicum is. Nooit eerder werd op deze schaal en op deze manier gewerkt. Ook voor de centra is het nog wat zoeken. We mogen ons niet blind staren op die foutjes, er zijn geen grote structurele zaken fout gegaan.”

Iedereen bellen?

Andere West-Vlaamse centra keken naar en leerden van wie voor en tijdens het weekend al begon. In Wevelgem en Waregem bijvoorbeeld belde men zelf actief al mensen die uitgenodigd waren nog eens op. “Wie vrijdag en zaterdag startte, was eigenlijk een beetje proefkonijn, hé. We zagen de vele no-shows in de andere centra en hebben daar heel bewust op geanticipeerd”, zegt Bruno De Backer, coördinator van het vaccinatiecentrum in Waregem Expo. “Sowieso is het belangrijk om bevestiging te hebben, of mensen nu wel of niet komen. Ik denk dat we dat wel zullen blijven doen, al zal dat probleem met te late uitnodigingen zich in de toekomst minder stellen. Tussen het uitnodigen en vaccineren komt in principe twee weken te zitten. En de brief die mensen thuis ontvangen, is sowieso stabieler dan een mailtje.”

“Wij stuurden vorige week donderdag de uitnodigingen uit, maar vanaf vrijdagnamiddag zijn we ook beginnen bellen”, stelt Lisa Yserbyt van het vaccinatiecentrum in de Porseleinhallen in Wevelgem. “Daarnaast hebben we meteen ook een reservelijst opgebouwd, met een oproep op Facebook. Wie in een van de eerstvolgende doelgroepen zit, vlot bereikbaar en flexibel is, kan zich daar aanmelden. Zo zorgen we ervoor dat geen enkele prik verloren gaat.”

Vraag is of iedereen opbellen een werkbare oplossing zal blijven, eens het tempo in de vaccinatiecentra omhoog gaat. Sarah Vandekerckhove, coördinator van het vaccinatiecentrum Kursaal Oostende, vreest ervoor. “Het helpt zeker, maar vrijdag hebben we 60 vaccins toegediend en dinsdag 120. Dat zijn geen grote aantallen. Eens je honderden vaccins moet verwerken, ligt dat moeilijker.”

Enthousiasme is groot

Een hoger tempo in de centra is echter nog niet meteen voor morgen. Enkel Pfizer kan voldoen aan het beloofde aantal te leveren vaccins, Moderna en AstraZeneca hinken achterop. De hoop op een goedkeuring voor het Johnson & Johnson-vaccin begint te leven, maar intussen blijft het aantal prikjes dat de vaccinatiecentra kunnen zetten erg beperkt.

“Dat is frustrerend, ja”, geeft Lisa Yserbyt toe. “We moeten heel ons spel opstarten voor 100 vaccins… Het is op zich wel interessant om traag te starten en te leren, maar het mag dan wel in gang gaan schieten. Nu ja, minister Beke kan die vaccins moeilijk zelf uit de fabriek of het vliegtuig halen, hé. We zijn nu eenmaal afhankelijk.”

“Wij willen en kunnen sneller”, zegt ook Sarah Vandekerckhove. “Vrijdag was er een gevoel van: de kop is eraf . Dinsdag lag het tempo al wat hoger en voelden we dat de trein op de rails staat. Nu mag ie beginnen denderen.”

Het enthousiasme in de centra is dus groot, de bereidheid om deure te doen zo mogelijk nog groter. “Elke week wordt beter dan de vorige, daar ben ik van overtuigd”, zegt Sven Geldof. “Trouwens, ondanks alle berichten over weigeren en twijfel over de vaccins, voel je ook buiten de centra dat de meeste mensen vooral uitkijken naar hun vaccin. Zo stond hier vorige vrijdag al een 65-plusser aan de deur, om te vragen wanneer hij om zijn spitje mocht komen. Hij zou namelijk binnenkort naar Spanje op reis willen.” (lacht) “We zien het zeker zitten”, besluit Bruno De Backer. “Dat moet ook. Dit is de grootste en belangrijkste operatie in onze recente geschiedenis.”

Els zag de brief pas na haar eerste prikje

Een heel mooi verjaardagscadeau, zo noemt Els Vandewiele uit Lichtervelde haar vaccinatie in de Expohallen in Roeselare. Pal op haar 55ste verjaardag viel vorige week donderdag de uitnodiging in haar mailbox. “Ik moest er op vrijdag, een dag later dus, om 8.55 uur zijn. Al een geluk dat ik mijn mails had gelezen, want de brief met de uitnodiging zat pas in mijn brievenbus toen ik weer thuiskwam van het vaccinatiecentrum”, vertelt ze.

Els werkt bij Familiehulp en is de eerste en voorlopig enige van haar collega’s in Lichtervelde die al een prikje kreeg. “Waaraan ik dat heb verdiend? Geen idee”, lacht ze. “Maar ik ben wel bijzonder blij dat ik gevaccineerd ben. Ook wij, in de thuiszorg, staan mee in de vuurlinie. Het risico om zelf ziek te worden of één van onze mensen te besmetten, is zeker groot. Als je zelf ziek bent geweest of zag wat het kan doen… Dan begrijp je maar al te best waarom ik zo blij ben.”

Ook voor haar tweede prik heeft Els haar afspraak beet: woensdag 12 mei, 12 weken na de eerste inenting met het vaccin van Astra Zeneca. (OV)