Knokse medische ploeg terug uit Turkije: “Elke seconde was de moeite waard om individuele patiënten te redden na de aardbevingen”

Het Knokse B-FAST team: dr. Paul Verrelst, spoedverpleegkundige David Reubens, dr. Guy Bouwens en vroedvrouw Stéphanie De Clerck. © Davy Coghe
Stefan Vankerkhoven

Twee artsen, een vroedvrouw en een verpleegkundige van het Knokse ziekenhuis AZ Zeno vertoefden twee weken in het Turkse district Kirikhan. Ze maakten deel uit van een Belgisch B-FAST team dat een veldhospitaal opzette en bemande voor de slachtoffers van de recente aardbevingen.

“Elke seconde was de moeite waard. Voor elk individueel leven dat we gered hebben, voor elke patiënt die de nodige medische zorgen kreeg”, zegt dokter Paul Verrelst (69), die veertien dagen lang de medische leiding had over het veldhospitaal. “Het was een dure operatie, een druppel op een hete plaat. Maar een kruisraket afschieten kost veel meer geld en verwoest mensenlevens!”

1500 consultaties

Deze Knokse arts drukt zijn grote waardering uit voor de logistieke ploeg die erin slaagde om in amper twee dagen tijd een noodhospitaal in te richten, waar 200 patiënten per dag konden opgevangen worden en medische zorgen krijgen.

“Ons hospitaal bevond zich in een open vlakte, op een boogscheut van de vernielde huizen. Water werd met trucks aangevoerd en ter plaatse gezuiverd. Extra bloed werd per vliegtuig vanuit België geleverd. We konden tot tien operaties per dag uitvoeren. De teller van het aantal consultaties stond bij ons vertrek op meer dan 1500.”

Dankbaar

“We werden met veel kinderen met ademhalingsmoeilijkheden, diarree, wonden en breuken geconfronteerd. De samenwerking met de Turkse spoedartsen verliep uitstekend en gelukkig konden we rekenen op tolken! Want na een nieuwe aardbeving werd ons hospitaal even overspoeld met mensen die in paniek waren.”

“Het was voor mij de eerste keer in een rampgebied. Ik kan alleen maar nederig én dankbaar zijn omdat wij hier in West-Vlaanderen leven onder een stolpje van welstand. In Turkije moeten de mensen overleven onder een plastiek zeil. Ze kregen schurft, de nierdialyse was weg gevallen in de hele getroffen provincie.”

Bloedingen

Volgens dokter Paul Verrelst heeft vooral de gynaecologie het verschil gemaakt in Kirikhan. De Knokse gynaecoloog Guy Bouwens (59) kon rekenen op zijn hoofdvroedvrouw Stéphanie De Clerck (32): “Het was een groot voordeel dat wij elkaar door en door kennen. Met één blik verstonden wij elkaar en konden we moeilijke beslissingen nemen.”

“Ter plaatse zijn drie vrouwen bevallen in ons veldhospitaal: twee op natuurlijke wijze en een via een keizersnede. Maar ik heb ook een 24-jarige vrouw moeten opereren die een bloeding in de buik had. Ik moest even uit mijn comfortzone treden. In Knokke verhelp je dit met een kijkbuisoperatie, in Turkije moest ik die buik opensnijden.”

Keizersneden

“Verloskunde verschilt in Turkije nogal van hier, ik kreeg vrouwen op consultatie die zwanger waren van hun vierde kind en al drie keizersneden achter de rug hadden. Dat houdt een risico op zware bloedingen in.”

Dokter Guy Bouwens aan het werk in Turkije.
Dokter Guy Bouwens aan het werk in Turkije. © AZ Zeno

“Het was een unieke ervaring. Ik zie mezelf nog staan in Melsbroek, met mijn Samsonite koffertje. Alle andere 102 leden van het B-FAST team hadden een rugzak mee. Die aardbeving, dat is een oorlog zonder bommen. We kwamen in een oorlogszone, een echt rampgebied, terecht. Ik ben geen boyscout! Maar het schone was de samenwerking tussen die 103 mensen. Die drie bevallingen waren lichtpuntjes, het hele hospitaal leefde mee! ”

Machteloos

Vroedvrouw Stéphanie De Clerck geeft toe dat ze enkele moeilijke momenten kende: “Tijdens de arbeid bouw je een intense band op met de mama’s die bevallen. Na 48 uren laat je hen naar huis gaan. Huis is niet het juiste woord: sommige mama’s sliepen nadien met hun pasgeboren baby op de achterkant van een truck. Ik voelde mij machteloos, omdat ik dat problemen niet kon oplossen.”

Vroedvrouw Stéphanie De Clerck in het veldhospitaal in Turkije
Vroedvrouw Stéphanie De Clerck in het veldhospitaal in Turkije © AZ Zeno

“Die twee weken beleefde ik een mix van emoties. Blijheid om pasgeboren leven, verdriet om de ellende van die mensen. Het beeld van een meisje dat zes maanden zwanger was en zware rugpijn had, is mij bij gebleven. De reden? Ze moest bij vrieskou op de grond slapen in een tent. Ik wou haar een deken meegeven, ze weigerde met de woorden : er zijn mensen die deze deken meer nodig hebben dan ik!”

Nederig

“Hebben die veertien dagen in het rampgebied in Turkije mij veranderd als mens? Neen, maar zo’n levenservaring doe je hier in Knokke-Heist niet in zo’n korte periode op. Wat heeft het mij bijgeleerd? Nederig zijn, tevreden zijn met kleine dingen. Naast de vele praktische, organisatorische zaken als zorgverstrekker. Als ik mag van B-FAST en mijn gezin geeft zijn zegen, keer ik terug naar Turkije!”

Het Knokse team in Turkije.
Het Knokse team in Turkije. © AZ Zeno

Spoedverpleegkundige David Reubens (31), die patiënten moest triëren, onthoudt vooral de psychologische trauma’s van de slachtoffers: “Er was een jongetje dat klaagde over keelpijn. De eerste reactie was: moet je voor zo’n banaal iets komen? Achteraf bleek dat hij doodsbang was en zich niet meer veilig voelde. Hij vreesde een nieuwe aardbeving en was echt getraumatiseerd.”