Op zondag 9 juli om 16 uur trekt de eeuwenoude Godelieveprocessie weer uit in Gistel. Zo’n duizend figuranten beelden het leven, de marteldood, de mirakels en de verheerlijking van de heilige Godelieve uit. “We introduceren ook de figuur van broeder Drogo, waarmee we het onderscheid maken tussen feiten en mirakels”, zegt comitévoorzitter Toon Beelaerts.
Gistel geniet nog altijd bekendheid door Sint-Godelieve. Ze werd geboren omstreeks 1050 in het huidige Wierre-Effroy, nabij Boulogne-sur-Mer. Godelieve werd uitgehuwelijkt aan Bertolf, zoon van de kasteelheer van Gistel. Vanaf de eerste dag werd zij echter verstoten. In juli 1070 liet Bertolf Godelieve vermoorden door twee knechten: ze werd gewurgd en ondergedompeld in een waterpoel. Veertien jaar later, op 30 juli 1084, kwam Radboud II, bisschop van Noyon-Doornik, naar Gistel om Godelieve heilig te verklaren.
De Godelieveprocessie kan dus bogen op een lange traditie, want archiefstukken tonen aan dat ze al uitging in 1459. Vanaf 2017 is de processie erkend als Vlaams Immaterieel Cultureel Erfgoed. Het concept van de optocht zelf is bekend: acterende, zingende, dansende en musicerende groepen en prachtige praalwagens volgen elkaar op. De voorbije jaren waren er verschillende ingrijpende vernieuwingen. Zo werden er twee nieuwe praalwagens geïntroduceerd, waarop de geboorte en het huwelijk van Godelieve worden uitgebeeld. De processie wordt sinds 2016 geregisseerd door Jan Bonne.
Feiten en mirakels
“We blijven vernieuwen”, haalt Toon Beelaerts aan als voorzitter van het processiecomité. “Deze keer spitsen we ons toe op het onderscheid tussen feiten en mirakels. Want kijk, het was broeder Drogo die op vraag van de bisschop van Doornik het leven van Godelieve beschreef in Vita Godeliph. Op basis van dit werk is Godelieve na haar dood heilig verklaard. Nu, wat beschreef Drogo in zijn boek niet: de mirakels die ze verrichtte. Die zijn via mondelinge overlevering de geschiedenis ingegaan. Daarom maken wij tijdens de optocht ook een opdeling: de feiten over Godelieve worden verteld door een acteur die Drogo vertolkt, de mirakels gebeuren door een verteller. Er zijn elf prologen die we opsplitsen in vijf feiten en vijf mirakels. In één scène zal een heraut – of aankondiger – het huwelijk tussen Godelieve en graaf Bertolf vertellen.”
Figuranten
Vorig jaar moest de processie nog een oproep doen naar figuranten. Dat was dit jaar niet nodig. “Wat we wel zien, is dat er opvallend meer vrouwen dan mannen in meestappen. Naar schatting een derde van de figuranten is man, twee derde is vrouw. (knipoogt) Dus misschien moeten we toch een oproepje doen naar mannelijke acteurs. Nu, het is gissen naar een verklaring waarom meer vrouwen deelnemen. Misschien zijn jongens van kleins af aan moeilijker te motiveren, al zien we in het comité net méér mannen – aan die verhouding wordt óók gewerkt, trouwens. Misschien ondervinden mannen net iets meer schroom om zich te verkleden. Kijk, ik ben ook erg actief in het koorleven en zie daar ook meer dames dan heren.”
Wie de processie komt bekijken, kan ook een bezoek brengen aan de Onze-Lieve-Vrouwekerk, abdij Ten Putte en de Oostmolensite. De Onze-Lieve-Vrouwekerk bezit een fraaie Godelievebeuk, waar talrijke kunstwerken verwijzen naar de heilige. Op de plaats van de marteldood van Godelieve ligt de pittoreske abdij Ten Putte. In het Godelievemuseum verneem je meer over Godelieve en de geschiedenis van de abdij. Er loopt tot en met zondag 17 september de expo Onderweg: pelgrimeren in het land van Arnoldus en Godelieve. Je kan er bijvoorbeeld het mirakelschilderij Het Hemd Zonder Naad bekijken en de film Tussen water en wolken. Op de dag van de processie is er een gratis busverbinding tussen het administratief centrum en de abdij.
Jean-Pierre loopt al voor de 53ste keer mee
De Godelieveprocessie kan bogen op een eeuwenoude traditie en wordt gesteund door zowat duizend vrijwillige figuranten. Een van hen: de 74-jarige Jean-Pierre Van Dierendonck. Straks neemt hij voor de 53ste keer deel aan de optocht. “De processie saai? Het is net een hele eer”, stelt de geboren Gistelnaar.
Geen processie zonder figuranten. Jean-Pierre zal je op zondag 9 juli zien meestappen als pater-landbouwer in de vierde groep. “Ik heb al in veel groepen gezeten, hoor. Tussen de paarden, in het tafereel van de verheerlijking, als soldaat… Alleen de ‘Groep der Armen’ heb ik niet gedaan.
Hoelang ik al als pater figureer? Toch al zeker dertig jaar. Met de lokale KWB (een christelijke socioculturele vereniging binnen Beweging.net, red.) nemen we als vereniging al lang deel. En eens je in een groep zit, blijf je daar ook bij.”
Link via mama
Straks wordt het Godelieveprocessie 53 voor Jean-Pierre, die voor CD&V ook gemeenteraadslid is in buurgemeente Oudenburg. “Ik ben geboren in Gistel en heb er altijd gewoond tot ik in 1972 trouwde met Ria Vermeire. We verhuisden naar Oudenburg, maar de band met Gistel is altijd sterk gebleven. Mijn eerste processie was toen ik 7 jaar was – toen vertrok die om 11 uur, in tegenstelling tot 16 uur nu. Je weet hoe dat gaat, hé: als kind neem je deel met de lagere school. En ik ben erbij gebleven. Ik was ook lid van het zangkoor en trok in 1963 naar Lourdes. Er zijn wel nog meer verbanden met de processie. Zo was mijn mama Angele Lamote modiste. Ze was de hoedenmaakster van de processie en maakte ook veel kledij. (lacht) Mijn papa Jozef was niet zo actief in het gebeuren, maar ging wel elke keer kijken.”
Weinig gemist
Veel processies heeft Jean-Pierre dus niet gemist. “Of het was een paar keer toen we op reis waren, of toen de processie door barslecht weer of corona niet van start kon gaan. In Oudenburg ben ik diegene die al het langst van allemaal aan de processie deelneem. En over alle deelnemers heen zal ik een van de langst dienende zijn. Zelfs toen ik in 1970 mijn legerdienst deed en in Duitsland was gestationeerd, kreeg ik toestemming om naar Gistel af te zakken. Zoveel betekent het voor mij.”
Preus
“Of ik het na al die jaren niet saai begin te vinden? Maar neen! Het is een toffe manier van samenkomen, mensen van vroeger opnieuw ontmoeten en een babbeltje slaan. Het is net leuk. Zie het als een traditie. (lacht) Nee, ik ben al lang niet meer nerveus om deel te nemen. Kort na 14 uur vertrek ik naar Gistel om me met de anderen om te kleden en om 16 uur van start te gaan. Of ik het vermoeiend vind? Helemaal niet. Hoewel, het kan best warm worden gezien we als pater zo’n kap over het hoofd moeten dragen. (knipoogt) Maar je moet er iets voor overhebben, hé. Wie naar de koers of een voetbalmatch gaat kijken, kan ook warm krijgen. Ik vind het de moeite voor iedereen om eens een kijkje te komen nemen. Wij houden de geschiedenis van Gistel in ere en willen die op het brede publiek overbrengen. Daarom, als geboren Gistelnaar is het een eer om hieraan te mogen deelnemen. Ik ben daar preus op. De Heilig Bloedprocessie in Brugge, de Boetprocessie in Veurne, de Heksenstoet in Beselare: allemaal hebben ze een speciale betekenis. Gistel hoort daar netjes bij.” (TVA)
Het beste van KW
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
