Bijzondere maatregelen tegen wateroverlast in Westhoek na overstromingen in 2023: zelfs in tuinen zullen dijken gebouwd worden

Een muur van twee meter hoog en een twee kilometer lange dijk, die door de tuin van 25 woningen zal lopen. Het zijn de meest opvallende maatregelen die de Westhoek neemt om zware wateroverlast in de toekomst te voorkomen. Onder meer de bekende horecazaak ‘t Hof van Commerce in Stavele bij Alveringem moet zo beschermd worden tegen het water. “Het is echt wel tijd dat er iets gebeurt.”

Een jaar geleden viel de regen met bakken uit de lucht in de Westhoek. Het begon op 1 november te regenen en daarna stopte het niet meer, weken aan een stuk. Dat zorgde halverwege de maand voor zware wateroverlast, die later door de Vlaamse regering erkend werd als ramp. Een nieuwe werkgroep, Weerbare Westhoek, moest korte- en langetermijnmaatregelen uitwerken om dergelijke situaties in de toekomst te voorkomen.

Voor de bewoners van de Westhoek komen die maatregelen er liever vandaag dan morgen. Zeker nu watersnood weer het nieuws beheerst, door de extreme wateroverlast in de Spaanse regio Valencia. Die kostte al aan meer dan 200 mensen het leven. Beelden die de mensen in de Westhoek doen huiveren. “Als ik het nieuws over Spanje zie… Vreselijk! Hopelijk overkomt ons dat niet. Al is de situatie daar wel zéér uitzonderlijk. Tegen zo’n waterbom kan je eigenlijk niks doen.”

“Ik zal me veel veiliger voelen als die dijk er is, want het water vanop de velden de straat zien inlopen is heel beangstigend”

Aan het woord is Jenny Maertens uit Stavele. De vrouw krijgt straks een privédijk in haar tuin. Die maakt deel uit van een dijk van zo’n 2 kilometer lang, die rond de deelgemeente van Alveringem zal lopen. En dus ook door de achtertuin van bewoners. “Ik zal me veel veiliger voelen als die dijk er is. Ik woon hier al 44 jaar en heb al heel vaak te maken gehad met wateroverlast, meestal gebeurt dat eind november. Dat water vanop de velden de straat zien inlopen is heel beangstigend… Hopelijk komt die dijk er nu snel, want als het nu begint te regenen, komen we weer in gevaar.”

Door 25 tuinen

Ook landbouwer Dries Maes (39) van pompoenkwekerij ‘t Platshof krijgt een dijk in zijn achtertuin. “Die komt achter de stallen”, zegt hij. “We zijn daar zeker niet tegen. Integendeel: de dijk móét er komen. En we moeten allemaal een beetje water bij de wijn doen om elkaar te beschermen. Het is vooral tijd dat er iets gedaan wordt.”

“De dijk móét er komen, het is tijd dat er iets gedaan wordt”

Het precieze tracé ligt nog niet vast, maar volgens burgemeester Gerard Liefooghe (Gemeentebelangen) zal de dijk door de tuin van zo’n 25 woningen lopen. “De bedoeling is om het water op de velden rond het dorp te houden en dus niet in de straten en de huizen. De werken zullen zo’n 3,5 miljoen euro kosten, waarvan ongeveer 70 procent van de taskforce Weerbare Westhoek komt.”

Behalve de dijk komt er in Stavele ook een betonnen keermuur van liefst twee meter hoog op het laagst gelegen punt. Die komt op de oever van de IJzer, aan horecazaak ’t Hof van Commerce. “Die muur zal een deel van het uitzicht vanop ons terras belemmeren. Maar als zo’n maatregel ons en het dorp kan beschermen, wie zijn wij dan om dat tegen te houden? We zullen allemaal wat moeten opofferen”, zegt Iris Crampe (62), die de zaak 25 jaar geleden opende. (Lees verder onder de foto)

Vandaag runnen haar zoon Henri Vanholme (36) en zijn vrouw Astrid Vanbecelaere (26) ’t Hof van Commerce. “Water is hier een heel serieus onderwerp”, klinkt het. “Ieder weekend vragen klanten ernaar en hoor je de verbazing. Weet je, vroeger hadden we hier niet veel last van het water. De velden achter ons kwamen af en toe onder te staan, maar de afgelopen jaren gebeurt dat steeds vaker en komt het water keer op keer dichter. Ook onze parking en loods lopen steeds vaker onder. Het gebeurt soms dat het water in de IJzer zo snel stijgt dat we klanten moeten vragen om hun auto te verplaatsen. Anders zouden ze niet meer weg geraken… Gelukkig is het restaurant zelf tot nu toe altijd gespaard gebleven. We moesten nog nooit sluiten.”

Start in zomer 2025?

De plannen voor de dijk en de keermuur zijn zo goed als rond, binnenkort worden de vergunningen aangevraagd. Na de nodige aanbestedingen kunnen de werken hopelijk volgende zomer starten. Al heeft Iris daar haar twijfels bij. “We weten voorlopig alleen van een situatieschets. Op concrete plannen is het nog altijd wachten, dus ik geloof niet dat ze al in 2025 zullen starten. Misschien moet er eerst iets nóg ergers gebeuren voor er echt iets gedaan wordt.”