Actrice Cathérine Kools drinkt al 1.000 dagen geen alcohol en schreef er een boek over: “Ik heb me heel vaak machteloos gevoeld”

Cathérine woont sinds een tijdje in Oostende. “En ik voel mij hier écht thuis.” © Pieter Clicteur Pieter Clicteur
Bert Vanden Berghe

Actrice Cathérine Kools (41) drinkt al 1.000 dagen geen alcohol meer en pende haar ervaringen nu neer in het boek ‘Absolute Aanrader Alcoholvrij’. Met het boek sluit ze een hoofdstuk in haar leven af. “Ik heb vaak twee levens geleid.”

“Weet je, elke dag kijk ik naar buiten en zie ik mensen hier genieten. Zeker als de zon schijnt. Ik voel hier veel dankbaarheid. En dat maakt me blij.” Cathérine – die we als actrice kennen van onder meer Vaneigens, Wittekerke en Familie – voelt zich helemaal thuis aan zee, waar ze sinds een paar jaar woont. Ze vindt er rust. In het idee dat de zee er altijd is. Dat ze soms kabbelt in kleine golven, dan weer woest uithaalt. Net als het leven zelf. Cathérine probeert te zijn wat dat leven niet altijd voor haar is geweest. Mild. Want ze was veel te jong toen haar vader onverwacht stierf. Hij had haar, samen met haar broer en zussen opgevangen nadat haar ouders uit mekaar gingen. Hun moeder was niet in staat om voor hen te zorgen. Alcohol beheerst hele levens, soms heel uitgesproken, heel vaak ook subtiel.

Nieuw doel

En toch is het niet de reden dat ze vandaag een boek uitbrengt, waar ze vertelt over haar ervaringen om zelf een glas alcohol te laten staan. Meer nog: ze stopte nu bijna drie jaar geleden op de dag van de befaamde eerste lockdown, op een moment dat veel mensen net wel opvallend meer naar de glasbak moesten hollen. “Ik wilde al een paar keer voor een periode stoppen, maar dat lukte niet goed. Met Tournée Minerale had ik het perfecte excuus. Ik startte zonder einddatum en ging zien hoe lang ik het volhield. Toen ik halfweg maart iets ging eten en ’s morgens wakker werd met een gigantische kater, was het genoeg. Ik maakte een nieuw voornemen en wilde zien of ik het honderd dagen kon volhouden. Dat het sociaal leven op die eerste alcoholvrije dag stilviel, heeft me in zekere zin ook geholpen. Ik vertrouwde mezelf niet helemaal, dus voelde dat ik een nieuw doel moest stellen.”

“Ik was telkens verdrietig toen ik terugreed naar Antwerpen”

November 2020. Cathérine vat het idee op om een half jaar nadat ze gestopt is, een nieuwe dopelstelling te maken, namelijk een boek schrijven over haar ervaringen. Ze huurde een maand lang een appartement met zicht op zee, iets wat ze vaker deed om uit te waaien. “Toen ik me voornam om een boek te schrijven, wist ik niet dat dat pas zoveel later uit zou komen. Dat boek was op dat moment vooral een goeie motivatie om verder te doen en een goeie reden om het te blijven volhouden. Na die maand, heb ik het appartement nog een maand gehuurd omdat een boek schrijven wel wat langer duurt dan dat, zelfs de start ervan. Maar het viel mij op dat ik telkens verdrietig was wanneer ik over en weer naar mijn huis reed in Antwerpen. Het zaadje was al ergens geplant in de tijd van Wittekerke, dat ik hier ooit zou belanden als ik later oud was. Maar zonder alcohol zag ik het letterlijk veel helderder. Waarom zou ik wachten als ik me daar nu zo gelukkig voel? Ik had net drie jaar vastgoed gestudeerd, en ging op zoek naar een pand. Daardoor schoof het boek op, omdat ik mij eerst daarop wilde focussen. Ik heb een pand of veertig bezocht aan de kust, maar kwam uiteindelijk toch terecht in een appartement vlakbij de plek waar ik toen zat. Vandaag doe ik mijn deur open en sta ik meteen op de dijk. Zálig is dat. Ik voel me hier enorm thuis, ja.”

Cathérine Kools: “Alcohol is een drug. Het verandert je brein en lichaam.”
Cathérine Kools: “Alcohol is een drug. Het verandert je brein en lichaam.” © Pieter Clicteur Pieter Clicteur

Stoppen met drinken levert vaak vragen op. Ah waarom? Heb je een probleem? “Wat is een probleem he? Als je rekening houdt met dat je de dag nadien enkele belangrijke dingen verschuift en wat later inplant, omdat je wellicht een houten kop gaat hebben…. Mensen vragen soms waarom het nu zo’n hype is, stoppen met drinken, maar wat ik zie is dat het eerder een soort sneeuwbaleffect is. We worden ons collectief steeds bewuster van wat alcohol is en wat het met ons doet. Het is een drug en het verandert je brein en lichaam. In mijn proces van alcoholvrij worden heb ik niet het gevoel gehad dat ik mij moest verantwoorden of zo. Als je zeker van je stuk bent en dan stellen weinig mensen zich daar vragen bij. Naar feestjes nam ik mijn eigen drank mee en ik bleef ook minder lang als vroeger. Dat doe ik eigenlijk nog steeds, de volgende morgen ben je dan ook echt fris. Vroeger had ik vaak het gevoel dat ik op de rem stond. Nu is mijn doorzettingsvermogen gegroeid. Al de dingen die ik ooit wilde doen, van aan de zee wonen tot een boek schrijven, lukken nu ook echt, ze worden realiteit. Bovendien dronk ik vroeger wel eens een glas omdat dat makkelijker praat, zeker als je op een plek komt waar je weinig mensen kent of je je ongemakkelijk voelt. Nu ga ik minder naar plekken of events waar ik een weerstand voor voel. Ik ben me daar veel bewuster van geworden. Door niet meer te drinken, heb ik mezelf beter leren kennen. Ik heb altijd veel aan zelfreflexie gedaan, maar nu was dat van een andere orde. In mijn verleden graven en jezelf tegen komen heeft mij geholpen. Ik sta vandaag steviger in mijn schoenen en weet beter waar mijn onzekerheden vandaan komen en hoe ik ermee moet omgaan.”

Clichébeeld

Het verhaal van uit haar jeugd, met onder meer haar moeder die te veel dronk, was een hoofdstuk waar ze gaandeweg niet om heen kon. “Initieel dacht ik een boek te schrijven, boordevol tips, tricks en recepten die mij hielpen in mijn proces van alcoholvrij worden. Veel van de recepten die ik gebruikte in mijn kooklessen en workshops kwamen nu goed van pas. Maar als je een dagboek neerpent, zijn er uiteraard ook dagen waarin je verleden voorbij flitst en je al eens denkt aan vroeger. En dan kwam het besef dat iedereen in die val kan lopen. Je hoeft niet aan het clichébeeld te beantwoorden van aan de grond te zitten om afhankelijk of verslaafd te zijn. Heel vaak gebeurt het erg subtiel. En we kunnen allemaal een verhaal vertellen als het over alcohol gaat. Iedereen heeft er wel eens mee te maken. Ik merk dat het boek, in de korte tijd dat het uit is, al heel wat teweeg brengt. Veel mensen contacteren mij met hun persoonlijk verhaal. Dat ze vroeger veel dronken, of dat ze een moeder, vader of zelfs kind zijn verloren aan alcohol. Als mensen door het lezen van mijn boek bewuster kunnen worden over de impact van alcohol, dan is dat voor mij alvast een groot geschenk.”

Teleurstelling

“Het frappante is dat ik het verhaal van mijn moeder kon loskoppelen van mijn verhaal, van dit boek. Je hebt mensen door een ouder met een alcoholprobleem die zelf resoluut geen druppel meer aanraken, of net hetzelfde pad opgaan, of daar ergens tussenin hangen. Vanalles dus. Of ik schrik had om in die situatie verzeild te geraken? Het is niet fijn als je vaststelt dat je afhankelijk bent van zoiets, en daarbij gingen de alarmbellen af bij. (denkt na) Ik kijk niet zozeer anders naar de situatie van mijn moeder vroeger. Dat is vaak moeilijk geweest, maar ik heb altijd begrip proberen opbrengen. Wat haar overkwam, was menselijk. Kwaad? Natuurlijk zijn er momenten dat je boosheid voelt, maar dat was niet de overheersende emotie. Ik wilde heel hard helpen, denken en luisteren, want zij wílde eigenlijk niet zo leven en het lukte haar keer op keer niet. Ik heb me vaak machteloos gevoeld. En telkens ze weer herviel, was de teleurstelling gigantisch groot. Voor haar en voor mij. En ik snap dat mensen op den duur de handdoek in de ring gooien. Natuurlijk zijn er momenten dat je boos bent. Maar er zijn ook momenten dat je vanalles anders voelt, zoals machteloosheid, verdriet, wanhoop. Alle emoties die ermee gepaard gaan heb ik gevoeld.”

De mama van Cathérine leeft nog, maar ze lijdt aan Korsakov, een soort dementie veroorzaakt door alcoholgebruik. “En dat terwijl ze nog redelijk jong is. Tien jaar geleden heeft ze een herseninfarct gekregen, waarna ze in een coma terecht kwam. Ze is nadien nooit meer dezelfde geweest.”

Tien jaar geleden stond Cathérine heel vaak op de set van Familie. “ik was toen net bij Familie begonnen. Dat was dubbel, ja. Ik heb vaak twee levens geleid. Op de set staan, doen alsof alles koek en ei is, en het leven daarnaast, met alle moeilijkheden vandien. En dat vroeg zijn tol, dan is alcohol een gemakkelijke vriend. Daarom ben ik op een gegeven moment steeds vaker naar de zee gekomen. Dat is echt iets dat ik voor mezelf deed. En nu ben ik elke dag dankbaar dat ik op zo’n mooie plek wonen mag. Ik ben hier keigelukkig als aangespoelde.” (lacht)

Puppy

“Het zijn pittige jaren geweest. Ik ben blij zijn met de tijd en ruimte die er nu aankomt om op adem te komen. Met dit boek kon ik een hoofdstuk afsluiten en tegelijkertijd een nieuw hoofdstuk beginnen. En daar heb ik superveel zin in. Dan komen er plots mooie dingen op je pad, ik deze week beslist om een hond te nemen. Ik was toevallig op een nest Labrador puppy’s gestoten bij vrienden, en ik was meteen smoorverliefd. Al lang speelde de gedachte in mijn hoofd en ik kan me op dit moment geen betere levenspartner wensen. Hij gaat Eli heten. Dat was de naam die meteen in mij opkwam.”

“Maar of ik nog een nieuwe doelstelling nodig heb? Op vlak van alcohol niet zozeer. Ik zeg ook niet dat ik nooit nog alcohol ga drinken – ik ben niet zo zwart/wit. Maar de afgelopen jaren kwamen er heel wat ideeën, en er ligt al best wat op de plank en de planning. Ik wil heel graag terug wat meer spelen. Ik spreek veel reclamespots in, voor radio en televisie, en ook rollenspelen doe ik vaak voor de overheid en bedrijven. Sinds ik geen alcohol meer drink, zijn die rollenspelen nog intenser geworden. Ik kan nog sneller naar de emoties gaan die nodig zijn. En ik ben heel benieuwd om dat traject nu verder te bekijken naar film en televisie toe, enkel leuke vooruitzichten dus!.”

‘Absolute aanrader alcoholvrij’ van Cathérine Kools, 245 blz., uitgegeven bij Borgerhoff & Lamberigts.

Lees meer over: