Weer een vrouw met de sjerp of verrast Vooruit? Dit staat zondag op het spel in Ieper

We zien v.l.n.r. Katrien Desomer (Team Ieper/CD&V), Dimitry Soenen (Team Ieper/N-VA), Nancy Six (Vlaams Belang), Philip Bolle (Vooruit), Emmily Talpe (Team Ieper/Open Ieper) en Sam Vancayseele (Groen). © gf
Tom Gheeraert
Tom Gheeraert Medewerker KW

Haalt Team Ieper de absolute meerderheid? Scoort Desomer beter dan Talpe? Kan gebeten hond Vooruit haar rug rechten? Verzilvert Vlaams Belang haar nationale populariteit in Ieper? Gaat Groen naar drie zetels? En kunnen SVD en L.A.M.O.O.T. een rol van betekenis spelen? Op al deze vragen krijgen we op zondag een antwoord. Dit is alvast wat er in Ieper op het spel staat.

Haalt Team Ieper een absolute meerderheid?

Toen Open Ieper, CD&V en N-VA in september 2023 aankondigden dat ze met een gezamenlijke stadslijst naar de kiezer zouden trekken, leken kopstukken Emmily Talpe, Katrien Desomer en Dimitry Soenen er wel gerust op. Hun drie partijen haalden in 2018 samen 64,5 procent van de stemmen, goed voor 24 van de 31 zetels. “Er zal al veel moeten mislopen om geen absolute meerderheid te halen”, klonk het toen bij iemand die in de top tien op de lijst van Team Ieper staat.

Het zou inderdaad tegen alle logica zijn indien de stadslijst de meerderheid niet haalt. Daarvoor zou ze ruim 3.000 of een vijfde van haar kiezers moeten verliezen. Onmogelijk is het echter niet. Weinig Ieperlingen sprongen een gat in de lucht toen de stadslijst bekend werd gemaakt. Bovendien kreeg het Open VLD van Emmily Talpe tijdens de nationale en Vlaamse verkiezingen een serieuze pandoering. In kanton Ieper ging de partij – met Talpe op de lijst – van 19,4 naar 9,8 procent van de stemmen ten opzichte van de vorige Vlaamse verkiezingen. Ook CD&V verloor bijna 5 procent. Ondanks het goede resultaat van N-VA haalden de drie partijen van Team Ieper nog samen 47,1 procent voor de Vlaamse verkiezingen en 45,8 procent voor de verkiezingen voor de kamer in het kanton Ieper, al kan je natuurlijk niet zomaar de resultaten van een nationale verkiezing extrapoleren naar het lokale niveau.

Volgens de nieuwe verkiezingsregels wordt de persoon met de meeste stemmen op de grootste lijst van de coalitie automatisch de nieuwe burgemeester. Bovendien is er geen herverdeling meer van de lijststemmen. Zo is het niet onmogelijk dat lijstduwer Katrien Desomer toch de burgemeesterssjerp binnenhaalt ten koste van Emmily Talpe. We mogen immers niet vergeten dat CD&V in 2018 nog steeds de grootste partij was. Toch slaagde Emmily Talpe er toen in om meer voorkeurstemmen te halen dan Katrien Desomer (3.904 ten opzichte van 3.206). Bij de nationale verkiezingen van juni dit jaar haalde Katrien Desomer (1.724) wel meer voorkeurstemmen dan Talpe (1.429) op de Kamerlijst, maar dat was ook te danken aan het feit dat de hele lijst veel meer stemmen kreeg. “Mocht Open VLD evenveel lijststemmen gehaald hebben als CD&V, dan had ik wellicht dubbel zoveel voorkeurstemmen. Je kan die twee cijfers dus niet zomaar naast elkaar leggen”, reageerde Talpe toen.

De grote uitdager voor Team Ieper wordt wellicht Vooruit. De partij van lijsttrekker Philip Bolle werd door coalitiepartners Open Ieper en N-VA aan de kant geschoven ten bate van CD&V en aast op revanche. “Onze eerste bekommernis is om Team Ieper in de oppositie te krijgen”, zei Philip Bolle op het debat van Unizo in september.

Hoewel ze sinds de bekendmaking van de stadslijst door oppositiepartij CD&V vrijwel exclusief onder vuur werden genomen op de gemeenteraad, kunnen de Vooruit-schepenen Bolle, Ives Goudeseune en Valentijn Despeghel toch mooie adelbrieven voorleggen van hun werk in de afgelopen legislatuur. Het is echter de vraag of ze daar ook voor beloond worden door de kiezer. Om de absolute meerderheid van Team Ieper te breken, zullen ze véél beter moeten doen dan 16,2 procent dat de toenmalige SP.A in 2018 haalde. Hoop en vertrouwen kunnen ze alvast putten uit de nationale verkiezingen van juni. Zowel voor de Kamer (+3,1 procent) als in de Vlaamse verkiezingen (+5,3 procent) ging Vooruit vooruit in het kanton Ieper. Bovendien haalde schepen Valentijn Despeghel vanop de vijfde plaats op de Vlaamse lijst maar liefst 1.842 voorkeurstemmen binnen, het meeste van alle Ieperlingen. Ook schepen Philip Bolle mocht tevreden zijn met 1.410 voorkeurstemmen van op de vijfde plaats op de West-Vlaamse Kamerlijst.

Vlaams Belang en Groen zijn met elk twee zetels de kneusjes in de gemeenteraad, maar kunnen na 13 oktober wel een belangrijke rol spelen als scherprechter. Daarbij is het vooral uitkijken in hoeverre lijsttrekker Nancy Six het nationale succes van Vlaams Belang kan evenaren. Zowel in de Vlaamse verkiezingen (24,1 procent) als in de Kamerverkiezingen (23,7 procent) was Vlaams Belang de grootste partij in het kanton Ieper en toen was er zelfs nog geen lokale afdeling.

Groen greep in 2018 net naast een derde zetel en hoopt die dit jaar wel binnen te halen. Lijsttrekker Sam Vancayseele heeft met gepensioneerde diensthoofden Lieven Stubbe (milieudienst) en Toon Cafmeyer (groendienst) twee mannen met heel wat beleidservaring op zijn lijst staan. Mocht Team Ieper toch geen absolute meerderheid halen, zijn dat toch troeven om als mogelijke coalitiepartner uitgekozen te worden.

Op het laatste moment verschenen nog twee mini-lijstjes op het toneel. Samen Voor Democratie (SVD) deelt het gedachtegoed van het Nederlandse Forum voor Democratie en heeft twee kandidaten, onder wie lijsttrekker en boegbeeld Alain Stratsaert.

L.A.M.O.O.T. staat dan weer voor Ludiek Alternatief Met Ogenschijnlijk Onnozele Thema’s en is de eenmanslijst van Frederic Lamoot. Of zij een rol van betekenis kunnen spelen en elk de nodige 500 kiezers kunnen overtuigen om een zetel binnen te halen, is echt koffiedik kijken. Door het afschaffen van de opkomstplicht moeten ze alvast niet te veel rekenen op foertstemmen. De lijsttrekkers zelf hebben alvast geen hoge verwachtingen.