Kleurt West-Vlaanderen op 14 oktober 2018 ‘GROEN-er’?

Herwig Reynaert is professor politicologie aan de UGent. De Torhoutenaar is gespecialiseerd in lokale politiek.

Bij de moeder van alle verkiezingen (Vlaams, federaal en Europees) van 25 mei 2014 deed Groen het lang niet slecht. Het resultaat geraakte echter wat ondergesneeuwd door het succesverhaal van N-VA. Niettemin, de groenen mochten tevreden zijn.

Op 14 oktober 2018 wil Groen uiteraard op dit elan verdergaan. Lokaal en provinciaal is er immers nog heel wat marge voor vooruitgang. Het is dan ook niet voor niets dat partijvoorzitster Meyrem Almaci en West-Vlaams boegbeeld Wouter De Vriendt een electorale doorbraak willen realiseren.

Kiesdrempel brak partij zuur op

Is het nu of nooit? Zeker niet. Hiervoor is het politieke leven net iets te ‘wisselvallig’. De groenen kunnen hierover trouwens meespreken. 15 jaar geleden werden ze, na hun regeringsdeelname aan de paars-groene regering Verhofstadt I, volledig uit het federale parlement (Kamer en Senaat) gestemd. De kiesdrempel van 5%, een ‘drempel’ waarvoor de partij zelf had gestemd, brak de partij zuur op.

Scoren bij de verkiezingen in oktober zou de partij echter een extra boost geven voor de volgende moeder van alle verkiezingen in 2019.

Is het nu of nooit? Zeker niet. Hiervoor is het politieke leven net iets te ‘wisselvallig’

De electorale wind lijkt momenteel gunstig te zijn, althans als we de peilingen mogen geloven. Zich hoeden voor een te grote euforie is echter aangewezen. Vaak scoort de partij immers beter in de peilingen dan op de verkiezingsdag. Zoals o.a. de Antwerpse situatie met de lijst Samen aantoonde, kan het in de politiek, ook lokaal, snel veranderen. Niettemin, de electorale kaarten liggen in principe niet ongunstig.

Voor Groen zijn de gemeenteraadsverkiezingen steeds een uitdaging. In 2006 was het resultaat wisselend. Vooral de zwakke score in Antwerpen bleef toen bij. Het resultaat in 2012 was een groene opsteker. Vlaanderen kleurde lokaal groener. Traditioneel is dit echter minder het geval in West-Vlaanderen. De kustprovincie blijft voor Groen een ‘moeilijke’ provincie. Slechts mondjesmaat neemt het groene electoraat in aantal toe.

Het ‘positieve alternatief’

Groen zet straks in op ‘sterke talenten van eigen kweek’. Of ze evenveel aanhang zullen hebben als de televisieserie ‘Eigen Kweek’ valt evenwel sterk te betwijfelen. Positief blijven is echter de groene boodschap. De partij profileert zich immers als het ‘positieve alternatief’. Een negatief alternatief zou uiteraard belachelijk zijn…. Inzetten op personen is zeker op lokaal vlak een goede keuze. Mensen brengen lokaal immers, veel meer dan op andere politieke echelons, één of meerdere voorkeurstemmen uit. Het vinden van ‘witte konijnen’, die veel stemmen kunnen halen, is ook voor Groen een belangrijke uitdaging.

In Brugge trekt de partij met de piepjonge Raf Reuse als lijsttrekker naar de kiezer. Of het een gok is, zal op 14 oktober blijken. Er zijn echter voldoende voorbeelden waarbij het finaal goed uitdraaide. Denken we o.a. maar aan Kristof Calvo. Niettemin wordt het toch een uitdaging om het verlies van de vorige lijsttrekker Sammy Roelant – in 2012 goed voor 1.468 voorkeurstemmen en die enige tijd geleden de deur achter zich toetrok – te compenseren. Bovendien zal Reuse moeten optornen tegen het ‘electorale geweld’ van de andere lijsttrekkers. Beter doen dan de 8,8% en de 3 zetels wordt de uitdaging.

De lat ligt hoog in Oostende

Ook in Kortrijk trekt men met een verjongde lijst naar de kiezer. Bart Caron, Vlaams Volksvertegenwoordiger en in 2012 als lijsttrekker goed voor 725 voorkeurstemmen, wordt lijstduwer. David Wemel moet als lijsttrekker de partij naar minstens 2 zetels en 7,4% loodsen en moet ook zijn voorkeurstemmen (432 in 2012) zien te verhogen.

In Oostende ligt voor Groen en Wouter De Vriendt de lat misschien toch nog wat hoger. De Vriendt, ondanks zijn nog steeds jeugdige leeftijd al een zekere éminence grise bij Groen, behaalde met zijn partij in 2012 10,1% en 4 zetels. Hij ging van 805 (in 2006) naar 2.089 voorkeurstemmen in 2012. Loodst De Vriendt als een volleerde loods zijn partij naar de meerderheid?

Verder doorgroeien is voor Groen de boodschap

In Roeselare liggen de kaarten enigszins anders. Groen nam met Filiep Bouckenooghe als schepen immers aan het beleid deel. Wordt de partij hiervoor al dan niet beloond? Bouckenooghe wordt opnieuw lijsttrekker. In 2006 behaalde hij eveneens als lijsttrekker 615 voorkeurstemmen en 6,6%, in 2012 823 voorkeurstemmen en 8,4%. Kan hij de lijn doortrekken?

Electorale groene eieren

Naast de vraag hoe Groen het doet in de West-Vlaamse centrumsteden is de vraag vooral hoe goed men het al of niet zal doen in de meer ‘landelijke’ gemeenten in West-Vlaanderen. In deze gemeenten vallen er immers nog heel veel “electorale ‘groene’ eieren” te rapen.

Interessant wordt het dan ook om naar het resultaat van Groen bij de provincieraadsverkiezingen te kijken. Het is immers een goede barometer voor het electorale klimaat en een mogelijke voorbode van het resultaat in 2019. In 2006 behaalde de partij 6,8%, in 2012 7,5%.

Verder doorgroeien is voor Groen dus de boodschap. Indien West-Vlaanderen niet ‘GROEN-er’ kleurt, is de partij niet in haar opzet geslaagd.