Het stikstofakkoord hangt nog steeds als een zwaard van Damocles boven de hoofden van veel landbouwers. Als het huidige plan uitgerold wordt, vreest een pak jonge boeren in spe voor de toekomst. Volgende vrijdag verstrijkt de deadline om bezwaar in te dienen. “Het stikstofakkoord zal een hele generatie landbouwers verstikken”, zegt Nicolas Dehaemers (23), voorzitter van Groene Kring West-Vlaanderen.
Het PAS (programmatische aanpak stikstof, red.), in mensentaal ook het stikstofakkoord genoemd, maakt deel uit van het zogenaamde Krokusakkoord dat eind februari door de Vlaamse regering werd voorgesteld.
Om de te hoge stikstof- en ammoniakwaarden in Vlaanderen omlaag te krijgen, werkte de overheid een resem maatregelen uit. Zo moet bijvoorbeeld de varkensstapel tegen 2030 met dertig procent naar beneden en moeten in heel Vlaanderen om en bij de veertig landbouwbedrijven ten laatste in 2025 de deuren sluiten.
Dat zijn de zogenaamde rode bedrijven, waarvan West-Vlaanderen er een viertal telt. Hun zogenaamde impactscore, die de impact op de beschermde natuur in hun omgeving uitdrukt, ligt door de combinatie van hun ligging en de stikstof- en ammoniakuitstoot hoger dan 50 procent.
Landbouwbedrijven met een impactscore tussen de 5 en 50 procent kleuren oranje en krijgen de kans om maatregelen te nemen om hun score naar beneden te halen.
“Een hele generatie jonge landbouwers dreigt de kans ontnomen te worden om het familiebedrijf voort te zetten” – Nicolas Dehaemers, voorzitter Groege Kring West-Vlaanderen
Wie onder de 5 procent blijft, krijgt een groene kleur. Deze bedrijven blijven – voorlopig – buiten schot. “Maar eigenlijk voelen zo goed als álle landbouwers – en dus niet alleen de rode en oranje bedrijven – de bedreigingen van dit stikstofakkoord”, zegt Nicolas Dehaemers (23), voorzitter van Groene Kring West-Vlaanderen.
“Voer dit uit en de gevolgen zijn niet te overzien. Een hele generatie aanstormende jonge landbouwers dreigt de kans ontnomen te worden om het familiebedrijf voort te zetten. En als de jonge garde straks niet kan overnemen, zal de Vlaamse landbouwwereld als sneeuw voor de zon wegsmelten. Nergens kan je zo veilig en betaalbaar voeding produceren als in eigen land.”
“Straks moeten we misschien alles importeren. Dat betekent: hogere prijzen, afhankelijkheid en ook over de herkomst ben je niet langer zeker. Een scenario dat we koste wat het kost moeten vermijden.”
Zware investeringen
De Gistelnaar, die aan UGent een masteropleiding handelsingenieur volgt, woont op de familiehoeve waar vleesvarkens gekweekt worden en aan akkerbouw gedaan wordt. Het bedrijf van zijn ouders kleurt momenteel groen, maar tegen 2030 liggen de kaarten anders, klinkt het.
“In 2004 hebben mijn ouders nog fors geïnvesteerd in nieuwe varkensstallen, maar die zouden binnen acht jaar afgebroken moeten worden omdat ze de normen uit het akkoord niet langer halen. In 2008 namen ze nog een soortgelijk bedrijf in Diksmuide over. Wij willen de sector een toekomst geven, maar met wat nu op tafel ligt, dreigt het straks erg moeilijk te worden.”
Nicolas benadrukt dat hij en zijn collega-boerenzonen en -dochters beseffen dat er een stikstofprobleem is. “En we willen helpen om daar verandering in te brengen.”
“Die boodschap hebben we ook aan de (West-)Vlaamse politici overgebracht toen we hen onlangs bezochten in Brugge en Brussel, maar we moeten wel continuïteit, rechtszekerheid en perspectief hebben. Dat is er op vandaag niet. Dit akkoord dreigt een hele generatie landbouwers buitenspel te zetten en te verstikken.”
Overgangsfase
Vooral bedrijven waar een wissel van de wacht op til staat, dreigen de dupe te worden van de plannen, valt te horen. “De overgang is nu veel te bruusk, terwijl dat allesbehalve nodig is. Vlaanderen heeft zonder specifieke reden 2030 als tussentijdse doelstelling ingepland, terwijl de Europese Unie 2050 voorop stelt. Een verschil van liefst twintig jaar. Een overgangsfase, waarin bedrijven de uitstoot geleidelijk kunnen afbouwen, zou een wereld van verschil betekenen.”
Ook jij kan bezwaar indienen
Nog tot vrijdag 17 juni kan er bezwaar ingediend worden in het onderzoek van de Vlaamse PAS, ofte programmatische aanpak stikstof, in de volksmond beter bekend als het stikstofakkoord.
Nicolas Dehaemers hoopt dat zoveel mogelijk sectorgenoten de tijd nemen om hun stem te laten horen. “Want dit gaat letterlijk over onze toekomst”, benadrukt hij. “Hoe luider we ons laten klinken, hoe sterker we staan. En niet enkel landbouwers kunnen bezwaar aantekenen, ook de man in de straat kan dat doen. Iedereen die een hart heeft voor landbouw: surf naar de website van de Boerenbond en steek ons mee een hart onder de riem.” (PVH)
Alle info viadeze link.
Het feit dat het kabinet van Vlaams minister van Omgeving Zuhal Demir (N-VA) bij de opmaak van het akkoord niet heeft aangeklopt bij de grootste landbouworganisaties als Boerenbond en Groene Kring, stoot Nicolas tegen de borst.
“Dan hadden we misschien meteen een consensus bereikt en zaten we hier vandaag niet. Wél positief: Hilde Crevits haar deur stond altijd voor ons open, toen ze Vlaams minister van Landbouw was. Ook in haar opvolger Jo Brouns hebben we het volste vertrouwen en hopen we dat hij aan onze kant staat.”
Zijn eigen toekomst laat Nicolas voorlopig in het midden. “Ik ben op ons hof opgegroeid en ik help zoveel mogelijk mee. Natuurlijk is het een serieuze optie om als ondernemer in de landbouwsector aan de slag te gaan en zo de derde generatie te vormen, maar daarvoor is één grote voorwaarde van doorslaggevend belang: een kader waarin jonge boeren de kans krijgen om op een duurzame manier een rendabel bedrijf te runnen én uit te bouwen.”
Het beste van KW
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
