“Dit wordt ónze Michelinster”: West-Vlaams roodbruin bier krijgt Europees beschermingslabel

Arthur Verhaeghe en Morgane Vanden Borre klinken op de erkenning. © Foto Kurt
Philippe Verhaest

De (West-)Vlaamse roodbruine bieren mogen dit voorjaar een Europees beschermingslabel opspelden. De bierstijl is al langer erkend als streekproduct, maar nu zullen ook het brouwproces en de herkomst beter bewaakt worden. “Een erg belangrijke stap”, klinkt het bij Brouwerij Verhaeghe, te vinden in de Anzegemse deelgemeente Vichte.

U hebt er al ongetwijfeld een glas van aan de lippen gezet: de donkerroodbruine en lichtzure bieren die enkel in het zuiden van onze provincie worden gebrouwen, zijn uniek in de wereld. En dat mag u letterlijk nemen, want nergens anders op deze planeet hebben ze de West-Vlaamse roodbruine bierstijl zo onder de knie als bij ons. Al mogen we straks de prefix West- laten vallen, want het Vlaams roodbruin bier mag een BGA-label op de flesjes aanbrengen: een Beschermde Geografische Aanduiding.

Met dank aan de mensen van Brouwerij Verhaeghe uit Vichte, die al sinds 2010 mee aan de kar trekken om de erkenning binnen te halen. “We hebben, samen met de voormalig brouwmeester van Rodenbach Rudi Ghequire, een lijvig dossier samengesteld. De weg ligt volledig open om het Europees beschermingslabel dit voorjaar binnen te halen.”

En dat is niet meer dan terecht, vinden Karl Verhaeghe (60), Morgane Vanden Borre (26) en Arthur Verhaeghe (25). Die eerste leidt samen zijn broer Peter en zus Mercedes Verhaeghe de brouwerij, Morgane en Arthur vormen de vijfde generatie binnen het familiebedrijf, dat vandaag twaalf mensen in dienst heeft en een jaaromzet van om en bij de 4 miljoen euro neerzet.

Geen Reinheitsgebot

De Vlaamse roodbruine bieren worden in amper acht brouwerijen uit de ketels getoverd. Naast Verhaeghe gaat het om ’t Verzet in Anzegem, Rodenbach in Roeselare, Strubbe in Ichtegem, Vanhonsebrouck in Izegem, Vander Ghinste in Bellegem (Kortrijk), Debrabandere in Bavikhove (Harelbeke) en Brew Society in Heule (Kortrijk). “Stuk voor stuk plekken waar nog een puur ambacht wordt beoefend. Want wat wij binnen het stilaan erg brede bierlandschap doen, is ronduit uniek.”

“Wij doen aan missionariswerk: we laten de wereld onze bieren ontdekken” – Karl Verhaeghe van Brouwerij Verhaeghe

Wie Vlaams roodbruin bier wil maken, moet aan een resem voorwaarden voldoen. “Ten eerste moet je bier minstens 3 procent alcoholvolume bevatten en rijpen op rechtopstaande eikenhouten vaten ook wel foeders genoemd. Je bier moet van gemengde gisting zijn en een zachtzure smaak hebben. Ook erg belangrijk: de brouwer kan grondstoffen als kruiden en rode vruchten gebruiken. Én misschien wel het meest doorslaggevende: in Zuid-West-Vlaanderen het levenslicht zien. In onze aanvraag hebben we de arrondissementen Roeselare, Tielt en Kortrijk als geboortegrond aangeduid, aangevuld met de gemeenten Kortemark en Ichtegem.”

Slechts acht brouwerijen, alle in Zuid-West-Vlaanderen gelegen, mogen het label Vlaams roodbruin voeren.
Slechts acht brouwerijen, alle in Zuid-West-Vlaanderen gelegen, mogen het label Vlaams roodbruin voeren. © gf

De reden daarvoor heeft een historische oorsprong. “West-Vlaanderen ligt ten noorden van de Schelde en viel doorheen de eeuwen nooit onder het bewind van het Heilig Roomse Rijk. Daar gold het Reinheitsgebot, dat stipuleerde dat bier enkel met gemoute gerst, water, hop en gist mocht gebrouwen worden. In West-Vlaanderen mochten we blijven kruiden gebruiken. Zo kwam ons roodbruin bier tot stand.”

Ondanks de rijke geschiedenis en het unieke karakter is de bierstijl niet bij het brede publiek bekend. “Bierkenners zijn vol lof over wat we doen, maar bij de man in de straat doet Vlaams roodbruin bier amper een belletje rinkelen. Daar kan deze erkenning verandering in brengen. We beschouwen dit beschermingslabel als ónze Michelinster.”

Biologisch

Bij Verhaeghe brouwen ze jaarlijks 12.500 hectoliter, waarvan negentig procent Vlaams roodbruin bier is. “Dat zetten we in de markt onder Duchesse de Bourgogne”, klinkt het trots. Daarnaast heeft het een Barbe-reeks en maakt het ook enkele lokale streekbieren zoals Streuvels en Vichtenaar. “92 procent van al onze bieren vertrekt naar het buitenland, met de Verenigde Staten, China en bij uitbreiding heel Zuidoost-Azië als grootste afzetmarkten. We doen als het ware aan missionariswerk: we laten de wereld onze Vlaamse roodbruine bieren ontdekken.”

Brouwerij Verhaeghe heeft op de site, waar het exact 140 jaar geleden van start ging, vijftig eiken foeders van 30 tot 188 hectoliter waarin de bieren achttien maanden rijpen. “In 1885 gingen onze stamvaders Adolphe en Paul Verhaeghe hier van start met een brouwerij en mouterij en toen al lag de focus op bieren van gemengde en hoge gisting. Sinds 1992 hebben we met onze Duchesse de Bourgogne een overkoepelend roodbruin merk, ons absolute vlaggenschip.”

“Vlaams Roodbruin bier is trouwens een volledig biologisch product. De rijping op de foeders zorgt ervoor dat alle microbacteriële organismen op een volledig natuurlijke manier afsterven. Puurder dan dit kan niet. Alleen zijn we ons daar in eigen land en streek nog net iets te weinig van bewust. Maar we zijn ervan overtuigd dat dit Europees beschermingslabel daar verandering in kan brengen.”

En welke van alle (West-)Vlaamse roodbruintjes is nu de lekkerste? “Laat ons stellen dat ze stuk voor stuk hun eigen kwaliteiten hebben. Ze zijn, elk op hun manier, uniek in een al erg uniek segment. En dus allemaal het proeven waard.”

Lees meer over: