Assisenvoorzitter geeft psycholoog veeg uit de pan voor het niet breken van beroepsgeheim

© LK
Laurens Kindt

De laatste getuige die deze voormiddag aan bod komt, is prof. dr. Mattias Desmet, een psycholoog die ook les geeft aan de Gentse Universiteit. Hij behandelde Ivo Poppe sinds het einde van 2011. Dr. Desmet kreeg van de assisenvoorzitter de wind van voren omdat hij de feiten die Ivo Poppe aan hem als eerste bekende nooit meldde aan het gerecht.

Op het einde van 2011 consulteerde Ivo Poppe psycholoog Mattias Desmet. Tijdens de tweede sessie bij de psycholoog bekende hij de feiten. “Hij begon te vertellen over zijn nachtmerries en zei nadien dat er nog iets anders was. Hij vertelde dat hij van tientallen terminale patiënten het leven had beëindigd. Met insuline of met het injecteren van lucht. Hij zei ook dat het, afgezien van zijn familieleden, gestopt was in 2002 toen de wetgeving rond euthanasie van kracht werd”, getuigde psycholoog Desmet.

De therapeut worstelde na die bekentenis naar eigen zeggen met de vraag of hij zijn beroepsgeheim moest breken. “Ik ben bij verscheidene ethische commissies te rade gegaan in de medische wereld, in de wereld van de psychologie maar ook in de advocatuur. Daaruit bleek dat je je beroepsgeheim kan breken, maar niet louter op basis van het opbiechten van feiten. Het moet gaan over het aankondigen van feiten. Ik besloot dan ook dat ik mijn positie als therapeut moest behouden. In eerste instantie moet je dan de ruimte bieden waarbinnen mensen hun ergste geheimen kunnen opbiechten.”

Ik ben bij verscheidene ethische commissies te rade gegaan in de medische wereld

Voorzitter Bart Meganck reageerde geprikkeld. “We kennen dat argument. Maar u wist dat Ivo Poppe nog altijd aan stervensbegeleiding deed in het ziekenhuis. Hield dat ook geen risico in?”, wilde de voorzitter weten. “Als je als therapeut alle risico’s wil uitsluiten, dan moet je constant je beroepsgeheim breken. Mensen zijn nu eenmaal onvoorspelbaar. Bovendien zei hij dat het gestopt was in 2002, behalve bij zijn familie. Wat de familie betreft, was zijn moeder de laatste en ik geloof ook dat dit zo was. Ik had de indruk dat de drang weg was“, aldus psycholoog Desmet.

Het getuigenis van prof. dr. Mattias Desmet werd even onderbroken. De man moest van assisenvoorzitter Bart Meganck zijn nota’s erbij nemen die hij maakte tijdens de zestien gesprekken die hij had met beschuldigde Ivo Poppe. Onder begeleiding van de politie moest psycholoog Desmet naar de kantoren van de Computer Crime Unit van de federale politie in Brugge om daar in te loggen op zijn computer. Drie kwartier later kon de zitting hernomen worden. Psycholoog Desmet printte tijdens de schorsing zijn nota’s uit bij de federale politie en gaf tijdens de rest van zijn getuigenis toelichting bij die nota’s.

Beroepsgeheim

“De sessies bij mij zijn afgesloten op 3 april 2012. De nachtmerries waren nog niet over, maar de drang die Ivo Poppe had, was verdwenen. Ik heb hem gezegd dat hij mij moest bellen mocht hij die drang nog voelen”, aldus psycholoog Desmet. Opnieuw kwam het tot een aanvaring met assisenvoorzitter Bart Meganck. “Wat had u gedaan mocht hij u op een dag bellen en zeggen dat hij opnieuw aan die drang had toegegeven? Had u dan wel uw beroepsgeheim gebroken?”, vroeg voorzitter Meganck. Psycholoog Desmet bleef echter bij zijn standpunt over het beroepsgeheim. “Er zijn nog mensen zoals Ivo Poppe. Die moeten weten dat ze in alle vertrouwen naar hun therapeut kunnen stappen. Daarvoor is deze zaak heel belangrijk. Met het verbreken van het beroepsgeheim door mijn collega’s vrees ik dat er nogal wat mensen zoals Ivo Poppe zijn die nu niet naar buiten zullen durven komen met hun verhaal“, antwoordde psycholoog Desmet.

Mijn bedoeling was om Ivo Poppe ertoe te bewegen zelf naar buiten te komen met zijn verhaal

Hierop werd voorzitter Bart Meganck kwaad. “Dus we hadden hier niet mogen zitten?”, wierp hij de getuige voor de voeten. “Toch wel”, antwoordde die. “Mijn bedoeling was om Ivo Poppe, in samenspraak met zijn huisdokter, ertoe te bewegen zelf naar buiten te komen met zijn verhaal. Om aangifte te doen bij de politie. Nu, Ivo Poppe had zijn twijfels over dokter Wim De Troyer en vroeg zich af of hij zijn beroepsgeheim wel zou bewaren. Als ik dan later zie dat Ivo Poppe toch naar De Troyer gaat, dan denk ik dat hij zich eigenlijk wilde aangeven, maar niet durfde naar de politie te gaan. Ik heb Ivo niet aangeraden om naar de politie te stappen, ik heb hem gezegd dat hij best eerst eens met zijn vrouw over de feiten sprak.

Overmatige empathie

Psycholoog Desmet bevestigde dat Ivo Poppe bij sommige sessies een schriftje bij zich had. “Hij gebruikte dat als een geheugensteuntje, bladerde erin. Het is niet zo dat hij aantekeningen maakte”, aldus de psycholoog. Tijdens het onderzoek dachten de speurders dat het bewuste schriftje een soort register was van alle sterfgevallen waarin Ivo Poppe de hand had. Op vraag van advocaat Filip De Reuse, die optreedt voor Ivo Poppe, schetste de psycholoog een beeld van de persoonlijkheidsstructuur van de beschuldigde. “Hij heeft een dunne grens tussen ‘het ik’ en ‘de ander’. Dat impliceert dat men gemakkelijk gevoelens overneemt van anderen, ook hun lijden. Een soort van overmatige empathie. Zo weigerde hij tijdens zijn jeugd om zijn neus te snuiten in een zakdoek omdat hij zo zijn moeder werk bespaarde. Dat typeert hem ten volle”, klonk het.

De zitting is nu geschorst voor de middagpauze. Na de schorsing gaat de getuigenis van de psycholoog verder.