Van Eddy’s tranen tot de frieten van Lampie: 10 West-Vlaamse wielerweetjes uit de KoersKalender van 2025

In zijn kalender rijgt Geert Vandenbon wieleranekdotes, weetjes en wist-je-datjes aan elkaar. © gf/belga
Tom Vandenbussche

Voor het vijfde jaar op rij brengt Geert Vandenbon zijn ‘Koers Scheurkalender’ uit. Andermaal is het een editie waarin de 67-jarige Bruggeling de wieleranekdotes, weetjes en wist-je-datjes aaneenrijgt. Wij publiceren er tien met een West-Vlaamse insteek.

Zondag 19 januari – Verhaal van de dag: historische dagen

We willen niet overdrijven, maar 19 januari is door de tijd heen een historische dag voor de wielrennerij. Op 19 januari 1903 kondigde de sportkrant L’Auto een nieuw groots initiatief aan: in de zomer van 1903 zou de eerste Tour de France georganiseerd worden. Nog op 19 januari, maar dan in 1984, verpulverde Francesco Moser het werelduurrecord van Eddy Merckx, dat twaalf jaar had standgehouden. Hij klokte af of 50 kilometer 808 meter. Vier dagen later zou Moser zijn eigen record scherper stellen naar 51 kilometer 151 meter.

Ook op 19 januari, in 1971, werd Karl Vannieuwkerke in Ieper geboren. Hij begon zijn loopbaan bij de krant Het Volk. In 1994 werd hij nieuwsanker bij Focus TV. In 1997 ging de deur van de VRT voor de West-Vlaming open. Naast zijn tv-werk zette hij een reeks succesvolle theaterproducties op als wielerjaaroverzicht en liet hij de culturele centra een sportpubliek aanboren. Zijn Tourprogramma Vive le vélo is een begrip geworden en het bedrijf erachter een succes. Toen Karl al 30 was, probeerde hij het als coureur en schopte hij het tot amateur. Hij werd in 2002 in Zolder vicewereldkampioen bij de journalisten. En hij is zowaar tweevoudig Belgisch kampioen cyclobal. Chapeau!

Donderdag 20 maart 2025 – Verhaal van de dag: ‘Triomf in Sanremo, tranen in Roeselare’ (kop in Sport ‘70)

Op zaterdag 20 maart 1971 wordt Jean-Pierre Monseré ten grave gedragen, vijf dagen na zijn tragische dood tijdens de kermiskoers in Retie. En één dag na de vierde winst van Eddy Merckx in Milaan-Sanremo. Roeselare loopt vol. Zo’n 20.000 treurenden volgen de rouwstoet. Merckx heeft zich na zijn zege in La Primavera naar Roeselare gehaast om bloemen op de kist van Monseré te leggen. Sport ‘70 schrijft: Triomf in Sanremo, tranen in Roeselare. Even verpletterend als Eddy’s meesterschap was daags nadien het leed om Jempy’s dood.

Zondag 23 maart – Verhaal van de dag: van Tiegemberg tot Marlboroughstraat

Op zondag 23 maart 2019 werd de allereerste officiële helling in de Ronde van Vlaanderen beklommen. Het was de Tiegemberg in Anzegem. Vreemd genoeg ligt de klim in West-Vlaanderen en is het de enige West-Vlaamse helling ooit op het parcours van Vlaanderens Mooiste. Op die dag stonden ook de Kwaremont en de Kruisberg voor het eerst op de wegwijzer. Tot en met de editie van 2024 werden 61 verschillende hellingen beklommen. De Oude Kwaremont werd het vaakst beklommen: 77 keer in 51 edities. De jongste telg in het rijtje is de Marlboroughstraat in Sint-Blasius-Boekel, die pas sinds 2021 van de partij is. In totaal zijn er in de Ronde over alle jaren heen 971 klimmetjes genoteerd.

Zaterdag 29 maart – Verhaal van de dag: slipstream

Morgen wordt de 87ste Gent-Wevelgem gereden. De editie van 20 jaar geleden, op 6 april 2005, vergeten we niet. Toch niet de laatste 5 kilometer. Met Nico Mattan, Juan-Antonio Flecha en Paul De Baerdemaeker in de hoofdrollen. Al zat die laatste niet op een fiets, jammer genoeg.

Dankzij een ultieme remonte op Flecha schrijft West-Vlaming Mattan Gent-Wevelgem op zijn palmares. Slalommend tussen volgwagens, motoren, auto’s van de koersdirectie en vooral in de slipstream van de neutrale wagen van De Baerdemaeker, dendert guitige Nico naar, op en over de versteende Spanjaard. Niemand die Zotte Polle terugfluit. De laatste 200 meter zijn voor Nico de mooiste uit zijn carrière. Voer voor veel krantenartikels.

Nico Mattan wint Gent-Wevelgem in 2005.
Nico Mattan wint Gent-Wevelgem in 2005. © YVES BOUCAU BELGA

Nico Mattan was en is een graag geziene gast in het peloton. 17 was zijn geluksgetal, al van bij de jeugd. Voor de koers wachtte hij aan de inschrijvingstafel tot zijn rugnummer eraan kwam. Ook op de Spelen van Sydney 2000 reed hij met 17 op de rug. Bij de proloog van Parijs-Nice 2003 had hij de cijfers van de datum in de proloog (9-3-2003) samengeteld… inderdaad: 17. Het zelfvertrouwen spatte eraf. Hij vertelde doodleuk aan specialist David Millar dat die tweede zou worden. Mattan won. Vandaag is hij een enthousiast vertegenwoordiger voor het biermerk Kwaremont. We gokken erop dat hij er 17 per dag drinkt.

Zaterdag 19 april – Quote van de dag: “Mijn vader zou zijn fiets in vier gezaagd hebben als hij een aantal weken niet zou winnen” (Christophe Sercu)

Zes jaar geleden stierf de grootste pistier aller tijden, Patrick Sercu. Het goud op de Spelen van Tokio 1964 was het begin van veel fraaie zeges op de weg, zesdaagsen bij de vleet, Belgische en wereldrecords, titels in geuren en kleuren. Cijfers om van te duizelen: 104 zeges als prof op de weg, 914 op de baan, 59 baantitels (3x wereldkampioen, 1x olympisch kampioen, 18 Europese titels, 37 Belgische). Acht wereldrecords.

Patrick Sercu, hier samen met Eddy Merckx.
Patrick Sercu, hier samen met Eddy Merckx. © G O B BELGA

Hij reed 223 zesdaagsen en won er 88, waarvan 16 met Eddy Merckx aan zijn zijde (zie foto) en dertien met Peter Post. In 1974 won hij de groene puntentrui in de Tour. In negen Tours en Giro’s won hij 19 etappes. De cols waren niet zijn vriend.

Zondag 25 mei – Quote van de dag: “I am a Welshman” (Geraint Thomas)

© AFP via Getty Images

Vandaag wordt Geraint Thomas 39. Hij is in 2018 de eerste Welshman die de Tour won. In 2015 won hij de E3 Harelbeke. Enkele maanden later, op zondag 2 augustus 2015, nam hij deel aan het na-Tourcriterium in Ninove. Er werd een overnachting in het lokale hotel De Croone geregeld, dus werd een Chinese vrijwilliger gezocht om op maandagochtend de Brit naar de luchthaven van Zaventem te brengen, voor een vlucht naar Monaco, waar hij woonde. Ondergetekende (Geert Vandenbon) diende zich aan. “We hadden het in de auto over koetjes en kalfjes, over the Ronde… en hij wilde weten of zijn bierprijs van zijn zege in het voorjaar in Harelbeke naar hem thuis kon worden gebracht, over het Kanaal. Hij wilde er zijn vrienden mee verrassen op zijn trouwfeest later dat jaar. Tot ik hem zei: “I can ask the organiser in Harelbeke to fix this. Where do you live in England?” Dat was buiten de waard gerekend… “I don’t live in England. I live in Wales. I am a Welshman.” Had ik een blunder gemaakt?

Vrijdag 18 juli – Quote van de dag: “Nu weet Wout ook eens hoe wij ons voelen” (Eli Iserbyt)

Op 18 juli 2023 heerst Jonas Vingegaard in de individuele tijdrit van de Tour in de Alpen. Het parcours loopt van Passy naar Combloux, over iets meer dan 22 km, met 880 hoogtemeters. De Deen lijkt op een andere planeet te fietsen. Vingegaard is 1’38” sneller dan Pogacar. Wout van Aert, lange tijd in de hot seat, staat erbij en kijkt ernaar. Hij moet 2’51” prijsgeven op zijn ploegmaat, hoegenaamd geen schande. “Ik was de beste van de normale mensen”, lacht Van Aert na afloop.

“Ik was de beste van de normale mensen”, lacht Van Aert na afloop van een loodzware Tourrit in 2023.
“Ik was de beste van de normale mensen”, lacht Van Aert na afloop van een loodzware Tourrit in 2023. © POOL CORVOS TIM VAN WICHELEN BELGA

Het inspireert veldrijder Eli Iserbyt tot een fijne quote: “Nu weet Wout hoe wij ons voelen.” Voor crossers lijken renners als Mathieu van der Poel en Wout van Aert inderdaad ook vaak op een ander niveau te koersen.

Donderdag 31 juli – Verhaal van de dag: Blijde Intrede van een West-Vlaming in Brussel

Op woensdag 31 juli 1912 rolde Brussel de rode loper uit voor Odiel Defraeye, de eerste Belgische winnaar van de Tour de France. Op zondag 28 juli had de Rumbekenaar de zege behaald. De kranten stonden er bol van. In Vélo-Sport stond te lezen dat een auto van de krant de Tourwinnaar zal ophalen in Parijs. De terugreis was gepland op dinsdag 30 juli. Vanuit Parijs reden ze rechtstreeks naar Erquelinnes, “waar Odiel den geliefden vadergrond gaat betreden.”

Vandaar trokken ze naar Binche om te overnachten. De aankomst was gepland om acht uur voor een rijke feestmaaltijd. Helaas, de feestende auto bereikte Binche pas rond middernacht. De notabelen bleven wachten. Er werd een smoesje verteld, over een panne aan de auto. In realiteit zijn Defraeye en zijn gezelschap blijven hangen in een café met een charmante deerne achter de toog. “De diepte van haar ogen en de rondingen van haar Pyreneeën hadden Defraeye het rendez-vous in Binche doen vergeten”, schrijft Herman Laitem in zijn boek Fenomeen Defraeye.

Op woensdag ging het naar Brussel, maar niet rechtstreeks, wel via de provincies Henegouwen, Namen en Brabant: langs Anderlues, Fontaine-l’Evêque, Charleroi, Châtelet, Presle, Fosses, Floreffe, Namen, Gembloers, Waver en Leuven. Stel je voor, een West-Vlaming die een Blijde Intrede in Brussel krijgt. In 1912! Twee jaar voor de Groote Oorlog.

En dan moesten ze nog naar Rumbeke…

Dinsdag 21 oktober – Quote van de dag: “I will celebrate this with a big pak friet” (Yves Lampaert)

Op 21 oktober 2020 zwaait The Wolfpack het coronaseizoen uit met winst in Brugge-De Panne.
Op 21 oktober 2020 zwaait The Wolfpack het coronaseizoen uit met winst in Brugge-De Panne. © ERIC LALMAND BELGA

Op 21 oktober 2020 zwaait The Wolfpack het coronaseizoen uit met winst in Brugge-De Panne. Het team van Patrick Lefevere heeft vier pionnen mee in de ultieme ontsnapping met zeven. Yves Lampaert wacht de spurt niet af en trekt er alleen vandoor, geruggensteund door drie ploegmaats. Ook straf is dat Tim Declercq nog solo naar de tweede plek rijdt. Na de finish trakteert het Wolfpack-trio Lampaert, Declercq en Bert Vanlerberghe, met Kasper Asgreen als stille getuige, de Sporza-kijker op een heerlijk stukje West-Vlaamse spontaniteit. “Ge woart dûst man sterk, Yves!” roept Declercq. “Gieder wok!” antwoordt Lampaert. “Tim toch, de vûfden in den Omloop en ier twidde, ge goa moetn belln noa Patje!” In het Engelstalige flashinterview vraagt Maarten Vangramberen aan Lampaert hoe hij het seizoenseinde zal vieren. “With a big pak friet and a bickyburger!” is het snelle antwoord.

Zondag 9 november – Verhaal van de dag: EK in Middelkerke

Op 8 en 9 november komt het EK veldrijden naar Middelkerke. De kuststad heeft een rijke veldritgeschiedenis. Al op 7 februari 1959 werd de reeks geopend. Het is daarmee de oudste nog bestaande cross bij ons. Elk jaar of seizoen was er een editie, behalve in 2022. Toen werd het BK in Middelkerke georganiseerd, weliswaar zonder publiek door corona.

De ‘Koers Scheurkalender’ van Geert Vandenbon is uit bij Lannoo en kost 17,99 euro.