Inclusie in een klassieke jeugdbeweging: Sofia (8) meer dan welkom in Wevelgemse KSA

Het is ietwat ironisch: het hebben over iets waar je het eigenlijk niet zou moéten over hebben. Maar toch willen de leidsters van Sofia Corne (8) uit Wevelgem naar aanleiding van de Dag van de Jeugdbeweging vandaag wel een belangrijk signaal geven. Dat het perfect normaal is dat het jonge meisje ondanks haar beperkingen een plek krijgt binnen de werking van de lokale KSA. “Elk kind heeft wel een handleiding nodig, het is aan ons om daar creatief mee om te gaan.”

Weinig plekken waar kinderen zich zo kunnen uitleven, vrienden maken én zichzelf kunnen zijn dan een jeugdbeweging. In Vlaanderen zijn er dat meer dan 250.000, zo blijkt uit recente cijfers. De overheid wil daarbij meer werk maken van inclusie. Met de lancering van de campagne 123inclusie Iedereen erbij begin deze maand vragen ze meer aandacht voor de integratie van kinderen en jongeren met een beperking binnen het jeugdwerk, de kinderopvang en de sportclub.

KSA

Een mooi voorbeeld waar dat al gebeurt is KSA De Meiskes van Wevelgem. Dit jaar meldden meer dan 200 kinderen zich aan bij de meisjesgroep, die qua grootte allerminst moet onderdoen voor hun mannelijk equivalent. Verdeeld over zeven groepen, gaande van het derde kleuter tot het vierde middelbaar, leven de kinderen zich uit op zaterdagmiddag in het hart van de gemeente. Ook de kinderen van Alexander Corne en Ellen Desmet kijken er elke week naar uit. Naast Sofia zijn ze ouders van Oscar, Victoria en Lennard. Die laatste kennen we als de jongen die de hoofdrol vertolkte in de Eén-reeks Beau Séjour II en straks ook te zien is in de tweede reeks van Onder Vuur.

Zonnetje in huis

“Lennard was nog geen week oud of de KSA kwam al ter sprake. Die jeugdbeweging is blijkbaar een dingetje in onze familie”, glimlacht papa Alexander. Voor Sofia (8) was het niet zo vanzelfsprekend. Het jonge meisje lijdt aan PID, of Primaire ImmuunDeficiëntie. Een verzamelnaam voor meer dan 400 afwijkingen aan het immuunsysteem. Daarnaast heeft Sofia onder andere ook een schedel die niet dichtgroeit, waardoor ze een helmpje moet dragen, en autisme. Maar wie het kind ontmoet, ziet in eerste instantie vooral de brede glimlach en het ongebreideld enthousiasme waarmee ze door het leven stapt. “Een echt zonnetje”, glimlacht Lara Vanderhispallie. De 19-jarige studente verpleegkundige is hoofdleidster en kent Sofia heel goed. Dat is ook zo voor Britt Langedock (22) die vorig jaar gestopt is als hoofdleidster, maar Sofia ook van dichtbij volgde. “Voor ons was het vanzelfsprekend dat ze zich aansloot bij ons. Veel extra inspanningen moesten we niet doen, los van extra handhygiëne. Maar ze begon in september 2020, wat door de coronacrisis al vanzelfsprekend was.”

Sociaal contact

“Voor ons en Sofia is de jeugdbeweging een soort lange speeltijd, met dat verschil dat er nu constant iemand bij is”, weet Alexander. Zijn vrouw Ellen knikt. “Ze heeft er veel vriendinnetjes en neigt niet naar een bepaald vast kliekje. Sociaal contact is heel belangrijk. Soms interpreteert ze bepaalde zaken anders, maar thuis lossen we dat altijd op met een kwinkslag.”

“Elk kind komt wel met een handleiding”, weet Britt. “Er zijn nog kinderen die snel overprikkeld raken of karaktereigenschappen hebben waar we rekening moeten mee houden. Maar binnen de leiding was dat nooit een ding. Integendeel. Er zijn bepaalde spelletjes waar Sofia niet meteen kan aan meedoen, maar het is aan ons om daar creatief mee om te gaan. En dat lukt, zonder dat we daarvoor speciale inspanningen moeten doen of dat Sofia het gevoel krijgt dat ze anders behandeld wordt. Integendeel, zelfs. Ook de andere kinderen zijn helemaal mee in dat verhaal. Inclusie is binnen onze jeugdbeweging geen loos begrip. Het is zelfs geen thema, omdat wij het als heel normaal beschouwen.”

Ook voor de andere kinderen is het een duidelijk signaal. Dat ondervindt Britt ook in het dagelijks leven. Ze werkt immers bij VillaVip Wevelgem, een kangoeroewoning waar vandaag een gezin met vijf kinderen samenleeft met tien bewoners met een beperking. “Sommigen onder hen werken in de kinderopvang en scheppen bijvoorbeeld soep uit op school. En dat levert heel wat positieve reacties op.”

Baxter

De zaterdagse activiteiten omhelzen een drietal uur. Een kamp van acht dagen vorig jaar bleek echter andere koek. “Veel mensen vroegen ons: zou je dat wel doen?”, aldus Ellen. “Maar er was eigenlijk geen twijfel, het vertrouwen onderling was heel groot. De grootste aanpassing was dat ze op tijd haar rust moest nemen en haar medicatieschema. Daarbij moest ze ook een dagelijkse prik toegediend krijgen met een prikpen.”

“Maar gezien mijn studies was dat geen probleem”, weet Lara. “We zijn op voorhand ook een paar keer langs geweest bij de ouders om alles te overlopen.” Sofia moet wekelijks ook één keer antistoffen toegediend krijgen door middel van een baxter, maar de ouders reden zelf op en af naar het kamp daarvoor. “Eigenlijk moesten we met niet veel rekening houden”, aldus Lara. “We doen elk kamp een dagtocht, een stevige wandeling richting het zwembad. Voor Sofia was de afstand iets te groot, dus ging ze mee met de kookouders en sloot ze aan terwijl wij een drankpauze inlasten. Zo kon ze het laatste stuk meestappen. We letten erop dat ze zowel fysiek als mentaal even rust kan nemen. Maar vorige zomer viel het op dat ze dat zelf al heel duidelijk kan aangeven. Voor de rest kan ik niets bedenken waar we uitdrukkelijk rekening moeten mee houden. Of vaak zijn het zaken waar we ons al lang niet meer bewust van zijn.”

“Er bestaan speciale jeugdbewegingen voor kinderen met een beperking, en hoe fijn het ook is dat dergelijke initiatieven bestaan, toch is het heel belangrijk dat wij naar buiten komen met dit verhaal”, aldus Britt. “Ook naar andere ouders toe. Want vaak durven zorgouders de stap niet zetten naar een klassieke jeugdbeweging.”

“Wij zien dat Sofia enorm opfleurt”, zegt Ellen. “Iedereen ziet haar ook graag. Afgelopen weekend was er een spaghetti-avond, waarbij er foto’s werden getoond en haar glimlach er echt uitsprong. Ook als we hier wandelen in Wevelgem is er altijd iemand die haar wel herkent of zwaait. Dat is voor haar het allerbelangrijkste: ze hoort erbij. Dat is ook het enige wat wij willen als ouders: zie haar graag voor wie ze is.”