Besmettingen platten af, maar druk op intensieve is enorm: wat zeggen de West-Vlaamse coronacijfers vlak voor het nieuwe Overlegcomité?

© BELGA
Olaf Verhaeghe

Vrijdagochtend staat er een nieuw Overlegcomité op de agenda, zo kondigde premier Alexander De Croo (Open VLD) aan. Dat er strengere maatregelen komen, is een zekerheid. Hoe die streng die zijn, weten we pas ‘s middags. Maar hoe zwaar weegt de vierde golf op West-Vlaanderen op dit moment? Een blik op de cijfers.

De roep om nieuwe, doortastende coronamaatregelen klinkt de jongste dagen opnieuw luider. De ziekenhuizen zien de toestroom van coronapatiënten met lede ogen en almaar minder personeel aan, meer dan 100 scholen in Vlaanderen zijn dicht door corona-uitbraken onder leerlingen én leerkrachten en in tal van sectoren is de impact van verplichte quarantaines nadrukkelijk voelbaar.

Vrijdag komt het Overlegcomité, met daarin de federale topministers en vertegenwoordigers van de verschillende deelstaten, daarom samen. Vlaams minister-president Jan Jambon (N-VA) en minister van Volksgezondheid Frank Vandenbroucke (Vooruit) lijken voor het eerst in deze coronacrisis op dezelfde lijn te zitten. Het advies van de expertengroep GEMS dat al is uitgelekt, gaat bijzonder ver.

Maar hoe staat West-Vlaanderen er, na anderhalve maand vierde coronagolf, eigenlijk voor? Het antwoord is vrij duidelijk: niet goed. Al zijn er toch ook enkele lichtpuntjes.

Meeste besmettingen, maar wel afvlakking

Van alle Belgische provincies ligt de besmettingsgraad in West-Vlaanderen het hoogst. De 14-daagse incidentie per 100.000 inwoners – het aantal nieuwe besmettingen in de laatste twee weken omgerekend naar 100.000 inwoners – ligt bij ons op 2.928 besmettingen. Per 100.000 West-Vlamingen testen er elke dag nu gemiddeld zo’n 214 positief. Dat cijfer ligt het hoogst van alle provincies.

De stijging van het aantal besmettingen gaat wel almaar trager. In de week van 22 tot en met 28 november, de laatste dag met bevestigde cijfers van Sciensano, testten 18.135 West-Vlamingen positief op corona. In vergelijking met een week eerder is dat 6 procent meer, het op twee na traagste stijgingspercentage in ons land.

Bovendien zakt ook het reproductiegetal voor West-Vlaanderen verder door. Dat cijfer staat voor het aantal mensen dat één besmette persoon op dit moment gemiddeld aansteekt en geeft aan hoe snel het virus zich door de samenleving verspreidt. Ligt de R-waarde boven 1, dan wint de epidemie nog aan kracht. In West-Vlaanderen komen we almaar dichter bij die grenswaarde. Op donderdag staat het R-getal voor onze provincie op 1,027; enkel in de Duitstalige Gemeenschap ligt het cijfer lager.

Nog goed nieuws zien we als we kijken naar het aantal nieuwe besmettingen per leeftijdscategorie. In zowat alle leeftijdsgroepen zien we dat het gemiddeld aantal besmettingen de laatste zeven dagen aan het afvlakken of zelfs aan het dalen is. Enkel bij de kinderen en tieners blijft het aantal coronabesmettingen nog stijgen. Het effect van de boostervaccinatie wordt duidelijk zichtbaar in de besmettingscijfers. Bijna één op de vijf West-Vlamingen kreeg al een derde prik. Bij de 65-plussers kreeg al bijna 60 procent een boostershot van een coronavaccin. De vaccinatiegraad ligt met ruim 83 procent volledig gevaccineerden in West-Vlaanderen veruit het hoogst in heel het land.

Nog altijd veel ziekenhuisopnames

Hoewel het er qua aantal besmettingen dus iets rooskleuriger begint uit te zien, is er van beterschap op de covid-afdelingen in de elf West-Vlaamse ziekenhuizen niet echt sprake. In totaal lagen donderdag 483 patiënten met een coronabesmetting in het ziekenhuis. Een week geleden lag dat cijfer nog op 433 bezette bedden. Dat zijn voor alle duidelijkheid niet alleen mensen die omwille van corona worden opgenomen. Ook aanstaande mama's die positief testen of mensen die komen voor een heelkundige ingreep of andere operatie en besmet blijken, worden in die ziekenhuiscijfers opgenomen.

Het aantal nieuwe ziekenhuisopnames van patiënten met covid ligt al weken bijzonder hoog. De jongste zeven dagen werden 362 mensen met corona in een ziekenhuis in West-Vlaanderen opgenomen, goed voor een gemiddelde van 52 opnames per dag. Enkel in Oost-Vlaanderen ligt het absolute aantal ziekenhuisopnames van coronapatiënten hoger dan bij ons. Voorlopig blijft het aantal nieuwe opnames het aantal genezen patiënten dat het ziekenhuis opnieuw mag verlaten, bovendien nog overstijgen: elke dag worden nu 46 covidpatiënten uit het ziekenhuis ontslagen.

Ook gecorrigeerd naar het aantal inwoners zijn de West-Vlaamse ziekenhuizen het zwaarst getroffen. Per 100.000 West-Vlamingen liggen er op dit moment net iets meer dan 40 met corona in een ziekenhuisbed. Ter vergelijking: het nationale gemiddelde ligt op 32 opgenomen patiënten per 100.000 Belgen, het Vlaamse gemiddelde op 33.

Helft intensieve bedden bezet

De grootste zorg is en blijft ook in deze vierde coronagolf de bezetting op de diensten intensieve zorgen. Ook daar oogt de situatie in West-Vlaanderen niet al te best. Er liggen op dit moment 103 ernstig zieke coronapatiënten op een intensieve dienst in een van de elf ziekenhuizen. Op de theoretische capaciteit van 221 erkende IZ-bedden betekent dat dat 46,5 procent van alle intensieve bedden in onze provincie bezet is door een patiënt met corona.

Maar uit cijfers van de FOD Volksgezondheid blijkt dat één op de tien bedden op intensieve zorgen vandaag niet beschikbaar is door een tekort aan ziekenhuispersoneel. Dat betekent dat West-Vlaanderen in de praktijk eigenlijk maar een 200-tal IZ-bedden heeft en dat de coronapatiënten dus meer dan de helft van de intensieve bedden in onze provincie nodig hebben.

Met 103 coronapatiënten op intensieve zorgen zitten we opnieuw boven de piek van de derde golf en komen we stilaan in de buurt van de IZ-piek van in maart en april 2020, de allereerste coronagolf. Toen lagen er 131 patiënten omwille van corona op intensieve. De piek van de tweede golf, in de najaar en de winter van vorig jaar, is - gelukkig - nog ver weg.

Omgerekend naar het aantal inwoners liggen er in onze provincie het meeste coronapatiënten op intensieve zorgen. Iets meer dan 8,5 op 100.000 West-Vlamingen heeft vandaag nood aan die uitgebreide zorg. Oost-Vlaanderen komt met 8 IZ-coronapatiënten op 100.000 inwoners op een weinig benijdenswaardige tweede plaats. Het Belgische gemiddelde ligt donderdag op 6,88 per 100.000 inwoners, het Vlaams gemiddelde op 6,84 per 100.000 Vlamingen.

Maatregelen opvolgen blijft noodzakelijk

De conclusie is dus dat de vierde golf West-Vlaanderen nog altijd stevig in de tang heeft. Qua aantal besmettingen lijkt er beterschap in zicht, maar de curve in de ziekenhuizen moet snel dalen om het zorgpersoneel opnieuw een klein beetje ademruimte te geven. De hoge vaccinatiegraad in onze provincie mag niet tot een gevoel van overmoed leiden. Het blijft zaak om de maatregelen die er vandaag zijn en vrijdag naar alle waarschijnlijkheid strenger worden, goed op te volgen.