Emmily Talpe: “Ik was van nature niet gemaakt voor de politiek”

Emmily Talpe heeft zondag met Open Ieper geschiedenis geschreven. Niet alleen wordt ze de eerste vrouwelijke burgemeester van Ieper, ze slaagde er ook in om de CD&V na meer dan honderd jaar naar de oppositie te verwijzen. “Politiek is hard en er zijn de voorbije jaren tranen gevloeid, maar ik zie ook dat ik mensen kan helpen.”

“Het feit dat ik op 1 januari burgemeester word, heb ik deels te danken aan Karl Thybergin die me 12 jaar geleden overtuigde om op de lijst van Open VLD te staan”, vertelt Emmily Talpe. “Mijn eerste reactie was: ‘Dat is niks voor mij.’ Ik kwam niet uit een politiek nest en was jong, 26 jaar. Ik ging echter de uitdaging aan en behaalde onverwacht veel stemmen, 363 om precies te zijn. Dat was mede dankzij mijn papa, die pas overleden was en best wel geliefd was in Ieper.”

Twaalf jaar later haalt u tien keer meer voorkeurstemmen en u maakte intussen uw intrede in de nationale politiek.

“In 2008 kwam Bart Tommelein vragen of ik op de lijst wilde staan. Sindsdien heb ik aan alle Vlaamse en federale verkiezingen deelgenomen, altijd met stijgend resultaat, tot ik in 2014 de kans kreeg om te zetelen in het Vlaams Parlement. Doordat Bart Tommelein staatssecretaris in de federale regering werd, kwam zijn zetel vrij en kreeg ik de unieke kans om te zetelen.”

De afgelopen zes jaar zat u in de Ieperse oppositie. Hoe zag u die rol?

“Afbraak- of aanvalpolitiek is niet mijn natuur. Ik ben nogal zacht van karakter. Ik had het er in het begin heel moeilijk mee om hard te zijn en bepaalde dingen te hekelen. Maar door de jaren heen bouw je dossierkennis op en kan je met gerichte argumenten oppositie voeren. De man heb ik nooit gespeeld. Ik heb altijd de ambitie gehad om met iedereen door één deur te kunnen. Dat was ook belangrijk naar 2018 toe. Je weet nooit met wie je moet samenwerken…”

Wat stootte u als oppositielid het meest tegen de borst?

“Het ging vooral over de aanpak. Heel wat constructieve voorstellen van ons werden verticaal in de prullenmand gegooid. Dat vond ik niet fair. Nu komen heel wat van die voorstellen terug in de programma’s van andere partijen, zoals de stadsapp, meer inspraak, zwemmen in open lucht…”

“De ondergrondse parking is voor ons geen breekpunt”

Wanneer besefte u zondag dat het burgemeesterschap erin zat?

“Op straat hoorde ik veel positieve geluiden. Er was ook een opiniepeiling waarbij we 29 procent haalden. Toen kon ik dat moeilijk geloven. Ik hoopte op één of twee zetels extra, maar zo’n fantastisch resultaat – vijf extra zetels – had ik niet op voorhand ingeschat. Toen de eerste tellingen binnenkwamen, besefte ik dat het goed zat en alert moest zijn.”

Het eerste resultaat gaf nochtans 40 procent aan CD&V.

“Het eerste telbureau was Boezinge. Katrien Desomer is van Boezinge, dus dat was logisch. Maar ondertussen had ik van getuigen in andere telbureaus gehoord dat we meer dan 20 procent zouden halen.”

De coalitie werd snel gevormd. SP.A krijgt met vijf zetels drie schepenen en N-VA met drie zetels twee schepenen. Dat lijkt een grote toegeving.

“Nee. Over de verdeling van het aantal posten hebben we het niet gehad. Voor mij ging het vooral om een sterk team. Ik ben vereerd dat ik burgemeester word, een belangrijke rol met veel verantwoordelijkheden. Ik zou niet weten wat ik nog meer had moeten negotiëren. Het is voor mij een eerlijke verdeling. De bevoegdheden moeten verdeeld worden. De dag na de verkiezingen zijn we meteen samen gekomen om daarover te spreken. We hebben een eerste basisverdeling en plan van aanpak. Iedereen gaat nu naar de achterban om dat te bespreken, en volgende week praten we verder. Zo zullen we stap voor stap verder werken zodat we tegen de installatie van de nieuwe gemeenteraad goed voorbereid zijn.”

In de campagne lanceerde Open Ieper enkele ambitieuze voorstellen, zoals een ondergrondse parking. Zal die er nu komen?

“Elke partij heeft zijn programma waarin oplossingen staan voor een bereikbare stad. Het is mijn goed recht om te zeggen dat een ondergrondse parking de ideale oplossing is voor onze stad. Maar in een coalitie zullen we daarover moeten praten. Een ondergrondse parking is iets dat niet direct gerealiseerd kan worden, maar ik vind wel dat we het gesprek moeten aangaan met externe partners. Ik zal daar niet alleen over beslissen, we zitten nu met drieën aan tafel. De ondergrondse parking was voor ons geen breekpunt, dat was voor ons het beste voorstel. Wel een breekpunt was dat we het aantal parkeerplaatsen in de binnenstad minstens behouden.”

Is dat niet het breken van een verkiezingsbelofte?

“Een programma is geen belofte. In een coalitie weet je dat je niet alles zuiver zal realiseren en er compromissen moeten komen. Investeren is nodig, maar daar zijn centen voor nodig. Er zullen dus keuzes gemaakt moeten worden.”

Wil u de parkeerhandhaving in Ieper privatiseren?

“Dan zijn we weer aan het terugkeren naar mijn programma. Ons voorstel is een ondergrondse parking en dan bovengronds dezelfde externe partner doen instaan voor de handhaving. Waarom is dat interessant? Als je een shop & go wil maken – dat stond ook in het programma van CD&V – moet er een consequente handhaving zijn. Anders werkt het systeem niet.”

Een andere ‘belofte’ in jullie programma was een openluchtzwembad. Komt dat er?

“Zwemmen in open lucht zullen we zeker bestuderen. Ons voorstel is om een haalbaarheidsstudie uit te voeren, zowel wat betreft locatie als kostprijs. Er ligt nog niets vast.”

“Ik heb niet de intentie om alles wat de oppositie zegt meteen af te blokken”

Over de winterterrassen zitten jullie wel op dezelfde golflengte.

“Dat zat in de programma’s van alle drie. Ik verwacht daar geen enkele discussie meer over. Ook het versneld onderhoud van fietspaden en voetpaden staat hoog op de agenda. Mobiliteit wordt dan weer een grote uitdaging voor onze stad. We wachten al jaren op het nieuwe mobiliteitsplan, maar nu ben ik content dat het er nog niet is zodat we er met de nieuwe ploeg de nodige sturing aan kunnen geven. Kunnen we de doorstroming vlotter maken? Andere partijen zijn voorstander van knippen, terwijl ik liever de mensen aanmoedig om een alternatief te vinden om niet door de stad te rijden. Dus geen verplichting. Maar dan moet je er wel voor zorgen dat de ring vlot loopt. De binnenstad wordt het sluitstuk van het mobiliteitsplan.”

U predikt verandering, maar welke veranderingen mogen we verwachten in het straatbeeld?

“Dat kan ik nu nog niet zeggen. We zullen nu wekelijks samen zitten en inhoudelijk heel diep gaan over de zaken die we willen realiseren de komende jaren. Iedereen mag zijn insteken geven. Het plan is Ieper dynamisch te maken, weer aantrekkelijk voor jongeren om zich hier te vestigen. Als ik zie wat er in Kortrijk veranderd is de afgelopen zes jaar met dezelfde coalitie, ben ik bijzonder enthousiast.”

Hoe ziet u uw rol als burgemeester?

“Ik wil vooral luisteren, samenwerken en inspireren.. En ik heb niet de intentie om alles wat de oppositie zegt meteen af te blokken, wat de afgelopen zes jaar al te vaak gebeurd is. Ik wil luisteren naar hun voorstellen en zal mijn coalitiepartners oproepen hetzelfde te doen. Als je verwacht dat de gemeenteraad harder zal worden de komende zes jaar, dan zal dat zeker niet aan mij liggen.”

Zal u het burgemeesterschap combineren met nationale politiek?

“Daar is met de partij nog niet over gesproken. Ik ben opvolger van Bart Tommelein. Als hij burgemeester wordt van Oostende en stopt als staatssecretaris, keert hij terug naar het Vlaams Parlement en dan stopt mijn parlementair mandaat. Anders loopt het tot de paasvakantie. Ik weet niet wat de partij van mij gaat verwachten. Het belangrijkste is dat er iemand is in Brussel die de belangen van Ieper en de Westhoek kan verdedigen.”

Ten slotte: wat is uw beste eigenschap?

“Ik sta goedgemutst in het leven en voor iedereen open. Ik wil en zal helpen waar ik kan. Ik heb een zacht karakter. Eigenlijk was ik van nature niet gemaakt voor de politiek. Na twaalf jaar ben ik gegroeid in die rol. Ik ben sterk, maar af en toe was het ook wel eens heel lastig. Er was euforie, maar er zijn ook tranen gevloeid. Politiek kan meedogenloos zijn. Aan de andere kant heb je ook waardering en zie ik dat ik mensen kan helpen. Daarom doe ik aan politiek.”