Dit weekend wordt Agrotopia, met 9.000 vierkante meter de grootste dakserre van Europa, officieel in gebruik genomen. Het initiatief is een realisatie van het provinciaal onderzoekscentrum Inagro en de provincie West-Vlaanderen. De glastuinbouw van de toekomst en professionele ‘urban farming’ zal er onder de loep genomen worden. “Dit moet dé stuwende kracht worden voor innovatie in de sector”, klinkt het.
Agrotopia is op zijn zachtst gezegd een bijzondere locatie. Op het dak van de kistenloods van REO Veiling in Roeselare is een 9.000 vierkante meter grote dakserre neergepoot die bulkt van de hoogtechnologische faciliteiten. Het doel: innovatief onderzoek op topniveau in dé land- en tuinbouwregio van Europa mogelijk maken. West-Vlaanderen is niet alleen de belangrijkste land- en tuinbouwprovincie van Vlaanderen – goed voor bijna twintig procent van de omzet in de sector – de streek rond Roeselare staat ook bekend als de moestuin van Europa. Een derde van alle diepvriesgroenten die in Europa verkocht worden, komt uit de streek.
Uniek project
Agrotopia herbergt dertien onderzoekscompartimenten die representatief zijn voor de moderne teelt van vruchtgroenten en bladgewassen in hydrocultuur. “Zo bieden we ruimte om nieuwe technologieën te ontwikkelen, te testen en te demonstreren in omstandigheden die vergelijkbaar zijn met wat in de praktijk gebeurt”, legt Inagro-directeur Mia Demeulemeester (53) uit.
We willen zo circulair mogelijk werken en zo de sector nieuwe perspectieven bieden
De dakserre kan je gerust als een uniek project in de markt zetten. De site herbergt 6.000 vierkante meter aan teeltoppervlakte en daar is geen enkele korrel teelaarde te bespeuren. “We zetten bewust helemaal in op hydrocultuur. Die biedt de mogelijkheid om kwalitatieve gewassen voort te brengen en de impact op het milieu naar beneden te halen. Telers kunnen uitdagingen aangaan op vlak van efficiënte teeltpraktijken, circulair watergebruik en gewasbescherming, terwijl de opbrengst hoger kan liggen.
Gevelserre als uitstalraam
Agrotopia op de thuishaven van Inagro in de Roeselaarse deelgemeente Beitem inplanten, was niet mogelijk. “Daar hebben we de ruimte niet voor”, vervolgt Mia. “Het dak van de kistenloods van REO Veiling is een prachtig alternatief: aan de rand van de stad, bovenop een gebouw van een van onze naaste partners. Zo kunnen we ook de mogelijkheden van professionele urban farming verder onderzoeken. De kennis die we hier zullen verzamelen, vertalen we in toepassingen die voor de volledige glastuinbouwsector bruikbaar zijn, dus ook voor de momenteel gangbare glastuinbouwers.” Meest in het oog springend is de gevelserre langs de Roeselaarse Ring van liefst twaalf meter hoog. “Dit zal ons toelaten om te experimenten met optimaal ruimtegebruik, het telen in de hoogte en meerlagenteelt… Tegelijk zal dit ook ons uitstalraam naar de buitenwereld zijn.”
Agrotopia wil ook de synergie aangaan met haar directe omgeving. “We willen zoeken naar een zekere verwevenheid tussen landbouw, industrie en de stad. Zo zijn we aangesloten op het warmtenet van afvalintercommunale Mirom en de warmtekrachtkoppeling van de REO Veiling, maar we willen ook nadenken over innovatieve waterrecuperatie. Bedoeling is om hier zo circulair mogelijk te werken en zo de hele sector nieuwe perspectieven te bieden.”
Gewassen moeten er in optimale omstandigheden kunnen groeien. “Met als doel om hier de glastuinbouw van de toekomst te creëren: duurzamer en efficiënter. Zo passen wij hier al het principe van het nieuwe telen toe: verwarmingsenergie wordt efficiënter benut, een klimaatcomputer voorziet elk gewas per compartiment van de juiste hoeveelheid licht, luchtvochtigheid en warmte. En via recirculatie zorgen we voor een gesloten waterbalans. De basis zijn de vijf grote cilinders waarop de gevelserre rust, daar wordt regenwater in opgevangen. Een centraal opgestelde voedingscomputer maakt de voedingsoplossingen klaar en per compartiment stuurt een regelcomputer de installaties aan. Daarnaast zetten we ook in op entomoponics: kweeksystemen om groenteteelt en insectenkweek in dezelfde omgeving onder te brengen. Die moet ervoor zorgen dat reststromen uit de glastuinbouw een voedselbron voor nuttige insecten worden.”
Belangrijke investering
Naast een onderzoekscentrum wil Agrotopia ook een knooppunt voor kennisuitwisseling en demonstraties zijn. “In de expozone demonstreren bedrijven hun nieuwste technologieën en toepassingen, we hebben een stadstuinbouwplein en een volledig uitgerust auditorium. Nu al zijn een tiental bedrijven in de serre visueel aanwezig en via bezoekerscorridors kan het publiek kennismaken met glastuinbouw in al haar facetten. Ook daar ligt een missie voor ons: het wederzijds begrip tussen boer en burger een boost geven.”
De realisatie van Agrotopia bracht een investering van 15 miljoen euro met zich mee. “De ideeënfase startte in 2014, terwijl de eerste spadesteek in december 2018 een feit was.” De provincie West-Vlaanderen, de Vlaamse overheid, de Europese Unie, REO Veiling en Inagro stonden garant voor het financiële luik van het verhaal. Agrotopia moet de komende jaren uitgroeien tot het epicentrum van de glastuinbouw. “De dakserre wordt dé stuwende kracht voor innovatie binnen de sector.”
Info: leden.inagro.be/agrotopia
Hetty Helsmoortel: “Landbouw is toptechnologie”
De Oostendse Hetty Helsmoortel (35) is samen met Lieven Scheire en Henk Rijckaert één van de drie gezichten van Agrotopia, het festival van de toekomst die de opening van de dakserre in de verf moet zetten. Hetty geeft, met Lieven als steun, twee shows over de vele raakpunten tussen landbouw en wetenschap. “Het wordt een ontdekkingstocht”, zegt ze. “Er speelt heel veel binnen de sector waar mensen zich amper van bewust zijn. Ik ben zelf biotechnoloog, maar ben van mijn sokken geblazen door wat er allemaal binnen Agrotopia gebeurt. Dit is al lang niet meer het verhaal van de boer op zijn land. Integendeel. Landbouw is toptechnologie geworden. We hebben het hier over een essentiële sector die ervoor zorgt dat we drie keer per dag een lekkere maaltijd op ons bord krijgen.”
Het beste van KW
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
