Boerenhart Vlaanderen: kinderachtig of broodnodig? “Zwaard van Damocles hangt boven ons hoofd”

Sinds drie maanden duikt Boerenhart Vlaanderen met de regelmaat van de klok op met opvallende acties. Vorig weekend doken er nog boerenkruisen op in Proven en verscheen er een spandoek op de receptie van de Ieperse N-VA-afdeling in Elverdinge. Ook de komende weken en maanden willen ze strijden voor hun sector, “want het water staat ons helemaal aan de lippen.”

Boerenhart Vlaanderen is een collectief van landbouwers – veelal jonger dan 40 jaar – uit heel Vlaanderen, met kerngroep en uitvalsbasis in de Westhoek. De boeren wensen liever anoniem te blijven. “Het gaat niet over ons als persoon, we vertegenwoordigen een ganse sector”, klonk het tijdens een bijeenkomst die we deze week hadden in Poperinge met vier leden van Boerenhart Vlaanderen.

Hoe is Boerenhart Vlaanderen ontstaan?

“Toen in november een tekst lekte rond het nieuwe mestactieplan MAP 7 achtten we de tijd rijp om een eerste keer te reageren. We staan zwaar onder druk en dit was de druppel. Er is bovendien een compleet gebrek aan inspraak en dialoog. Dit is gewoon onaanvaardbaar en zo ontstonden de eerste boerenkerkhoven langs belangrijke invalswegen in de regio.”

Het bleef niet bij de ene actie.

“Enkele weken na onze eerste actie pootten we – op de dag van onze patroonheilige Sint-Elooi – kruisen neer aan gemeente -en stadhuizen in de Westhoek. Ook verderop in de provincie werd dit initiatief gevolgd. Een week later volgde de lozing van 17 ton aarde voor het Ieperse stadhuis. Tijdens de periode net voor kerst zaaiden we tarwe op een perceel bij de Rodeberg dat niet langer landbouwgrond is. Er volgde een week later dan nog een tarwe-actie, waarbij zakjes tarwezaad in brievenbussen gedeponeerd werden. De rode draad in deze acties is om aan te tonen wat de impact is van beslissingen uit de politiek. De acties zijn ludiek bedoeld en verlopen steeds vreedzaam. Dat Theo Francken dit zondag kinderachtig noemde? De beslissingen in Brussel, die noemen wij pas kinderachtig. Wat sommigen trouwens mogen beweren: we zijn volledig onafhankelijk en geen marketingmachine van bepaalde organisaties.”

Wat hopen jullie te bereiken met deze acties?

“Een draagvlak creëren en iedereen bewustmaken dat het water ons aan de lippen staat. We moeten ons elk jaar aan meer regels houden, terwijl we heel weinig rechtszekerheid hebben. Wist je dat een boom meer rechten heeft dan wij? Als een boom gekapt wordt, zullen er elders twee nieuwe geplant worden. Denk je dat er bij het stoppen van een landbouwbedrijf twee nieuwe in de plaats komen? Normaal zouden natuur en landbouw samen moeten gaan. Maar zelfs de groene lobby werkt ons tegen. Voor hen betekent natuur bos en staat landbouw synoniem voor vervuiling. En dat terwijl wij ook aan natuurbeheer doen.”

“Van inspraak en transparantie is geen sprake, de Vlaamse regering neemt liever onrealistische beslissingen vanuit een ivoren toren”

Op politiek vlak hebben jullie het vooral gemunt op de Vlaamse regering.

“Daar is een compleet gebrek aan langetermijnvisie en dat is net cruciaal voor ons. Van inspraak en transparantie is geen sprake, ze nemen liever onrealistische beslissingen vanuit een ivoren toren. Elke legislatuur kunnen ze het over een ander boeg gooien en dat is nefast. Op dit moment weten we niets en als je al iets te weten komt, is het omdat we aangesloten zijn bij vakverenigingen.”

Hoe komt het dat jullie vooral in de Westhoek zo actief zijn?

“Hier in de Westhoek zijn er zoveel mogelijkheden, want we beschikken over fantastische gronden, maar helaas worden we gedwarsboomd door onder meer natuurbeschermende maatregelen. Alles van verwerkingsbedrijven zit nochtans lokaal geconcentreerd in wat wij de moestuin van Europa noemen. De oppervlakten die je in Frankrijk en Duitsland hebt, zijn hier niet voorhanden. Dus moeten we het hebben van kwaliteit en innovatie. Door de tegenkanting uit politieke hoek verliezen we echter die concurrentiepositie. Dat besef zal wellicht pas komen als het te laat is.”

Jullie meest recente acties waren in Proven en Elverdinge afgelopen weekend.

“Toen plantten we kruisen op een voormalig landbouwperceel in Proven. Op dat perceel komen nu bomen. Een dag later hingen we spandoeken in Elverdinge waar de lokale N-VA-afdeling een nieuwjaarsreceptie hield. ‘N-VA blijft varen en vliegen en intussen de boeren bedriegen’, stond er onder meer op. Hiermee verwijzen we naar de situatie rond de havens en luchthaven van Zaventem. Daar zal het stikstofakkoord wellicht veel soepeler geïnterpreteerd worden. De uitstoot van de luchthaven is het equivalent van 1.500 varkensbedrijven en de metingen gebeuren maar tot 900 meter hoogte. Dat is echt frappant.”

Volgen er nog initiatieven?

“Dat staat vast, al is er niets concreet. We zijn flexibel en strijden elke dag vastberaden verder. De meeste communicatie loopt via WhatsApp-groepen. De grootste groep telt intussen meer dan 700 leden. We spelen vooral in op de actualiteit. Het is nu afwachten als bepaalde knopen worden doorgehakt. Er hangt een zwaard van Damocles boven ons. Het is niet de vraag of het zal vallen, maar wel hoe hard. Het is onzeker afwachten op een uitkomst van het mestactieplan, het stikstofakkoord en de pachtwetgeving.”

Hoe zie je de toekomst van jullie sector?

“We zijn allemaal al van generaties ver – tot wel zes of zeven – actief in de sector. Mochten we nu aan het begin van onze carrière staan? Dan weten we niet of we nog zouden beginnen. Je merkt nu al dat er nog nauwelijks instroom is. Wie nu met pensioen gaat, heeft geen opvolging meer. Die kloof is straks niet meer te dichten. Er zijn al enkele collega’s gestopt en overgestapt naar bijvoorbeeld de bouwsector. Het kan nog erger, want ik ken zelfs iemand die al uit het leven stapte. Er is met boerenopeenkruispunt.be een meldpunt en hulppunt voor landbouwers met psychische problemen. Wij hebben geluk dat we een sterk gezin hebben en een goeie achtergrond. We willen gewoon meer respect in plaats van al die agribashing.”