Wie is de rijkste West-Vlaming? Op plaats 4: de tapijtenkoning die zijn geld laat werken

De tien rijkste West-Vlaamse families bezitten samen bijna 11 miljard euro. Maar wie zijn die mensen? Ludwig Verduyn, bezieler van de website De Rijkste Belgen, zocht het voor ons uit. Op plaats 4: de familie van Filip Balcaen, de vroegere eigenaar van tapijtenproducent Balta.

Met een vermogen van liefst 1.305.811.000 euro valt Filip Balcaen net buiten de top drie van de rijkste West-Vlamingen. Het was Paul, de vader van Filip, die in 1964 tapijtenproducent Balta oprichtte. De naam Balta is een samentrekking van Balcaen en tapijt. Filip heet trouwens eigenlijk Filiep, maar dat is een fout bij de geboorteaangifte.

Balta groeide in korte tijd uit tot een internationale groep van wereldformaat, actief in vloer- en muurbekleding. In 2004 verkocht Filip de hele groep aan een Brits investeringsfonds. Het bedrijf werd toen gewaardeerd op 600 miljoen euro. Balcaen behield wel een minderheidsparticipatie van 20 procent. Hij liet zijn geld meteen werken: onmiddellijk na de verkoop richtte hij IVC op, een producent van vinyltegels. Met IVC investeerde Balcaen onder meer in een nieuwe fabriek in Avelgem.

Begin 2015 werd zijn vinylbedrijf IVC voor 1 miljard euro aan het Amerikaanse Mohawk verkocht. Mohawk is de eigenaar van Unilin, de producent van Quickstep-vloerbedekking. Balcaen werd meteen ook bestuurder bij de gigant.

Vastgoed

Balcaen verlegde zijn focus steeds meer naar de vastgoedsector. Zo werd in de lente van 2019 bekend dat hij de nieuwe eigenaar was van de vroegere IBM Toren, gelegen aan de Brusselse Kruidtuinlaan. De toren, die werd herdoopt tot de Victoria Regina Tower, telt 22 bouwlagen en biedt 25.000 vierkante meter kantooroppervlakte. Een ondergrondse parking is goed voor 279 wagens. Bovenop het gebouw komt een restaurant. De toren is momenteel bijna volledig gerenoveerd.

Balcaen investeerde verder ook in industriële bedrijven. Zo raakte begin 2021 bekend dat hij samen met Paul Thiers de meerderheid in zonnepanelenspecialist Origis Energy heeft verkocht aan de Amerikaanse financiële groep Global Atlantic. In een dubbele beweging verdienden beide investeerders daarbij elk 50 miljoen euro. Een jaar later werd hij de grootste aandeelhouder van de beursgenoteerde Wetterse hardschuimproducent Recticel. Balcaen kocht een belang van 22 procent in Recticel over van de Oostenrijkse groep Greiner. Hij betaalde daarvoor om en bij 200 miljoen euro.

Zeiljacht en oldtimers

De zeer discrete Balcaen geeft zelden interviews. Hij woont met zijn echtgenote en hun drie kinderen wat verborgen in een 18de-eeuws kasteel in Spiere-Helkijn. Hij investeerde vier jaar lang in de renovatie van het kasteel. De koetshuizen bieden onderdak aan de collectie oldtimers die Balcaen in de loop der jaren heeft opgebouwd. Het kasteel zelf werd ingericht door antiquair en designer Axel Vervoordt, de man die ook het huis van gevallen hiphopicoon Kanye West en zijn ex-vrouw Kim Kardashian inrichtte.

“Er is hier een soort afgunst die zegt dat enkel wie veel geld heeft, moet betalen”

Louis, de oudste zoon van de nu 62-jarige Balcaen, kreeg op zijn zestiende lymfeklierkanker. Na een medische strijd overwon hij de ziekte. Louis en zijn jongere broer Simon zijn net als hun vader fervente zeilers. In 2011 bestelde Balcaen bij een Finse scheepswerf de Nilaya, een zeiljacht van 34 meter dat snelheid combineert met luxe. De Nilaya zou zo’n 10 miljoen euro hebben gekost. Beide zonen Balcaen, allebei dertigers, werken nu bij de familiale investeringsgroep Baltisse. Hun zus Marie studeerde geneeskunde in de VS.

“Ik had IVC nooit verkocht als mijn kinderen iets hadden willen doen in de vloerbekleding”, zo vertelde Filip Balcaen in een van zijn zeldzame interviews aan De Tijd. Maar blijkbaar vinden de zonen de zaak van hun vader niet aantrekkelijk genoeg. Balta is ondertussen Belysse geworden en kampt met zijn overleving als industrieel bedrijf. Filip Balcaen ligt daar niet echt wakker van. “Mijn huis is de wereld”, zo zei hij. “Ik ben geen Vlaming, geen Belg en geen Europeaan. Ik ben niets van dat alles. De wereld is ons dorp.”

Negatief signaal

In datzelfde gesprek liet hij zich ook uit over geld en belastingen. “Ik heb in principe geen probleem met een belasting op kapitaal, als dat kapitaal op korte termijn is verworven. Iemand die maandag 150 dollar betaalt voor een aandeel en dat woensdag voor 165 dollar verkoopt, laat die maar de volle pot betalen. Dat heeft niets meer te maken met ondernemen. Maar er is hier een soort afgunst die zegt dat enkel diegenen die veel geld hebben, moeten betalen. Ik heb het daar lastig mee. Het is een negatief signaal naar ondernemers, die harder werken en meer risico’s nemen dan de gemiddelde burger. Net zij creëren welvaart. Ik heb met IVC duizend jobs gecreëerd sinds 2004 en ik heb er 6.000 gecreëerd bij Balta. Als je een manier zoekt om ondernemers buiten te steken, hef dan direct een vermogensbelasting. Het zal op termijn amper iets opbrengen, enkel bevrediging schenken aan de linkerzijde van het politieke spectrum en zo veel minder welvaartscreatie tot gevolg hebben.”