Jacky Van Maele (62) heeft sinds 1982 een eigen stand op Trammelant, waar hij zijn prachtige pentekeningen van De Haan ter plekke inkleurt en verkoopt. Dit jaar kruipt hij daarnaast ook in de gedaante van Albert Einstein, die negentig zomers geleden in de badplaats verbleef. “Zijn relativiteitstheorie stamt nog net uit de belle-époqueperiode.”
Vandaag staat met Trammelant heel de gemeente op stelten, maar 45 jaar geleden – in augustus 1978 – speelden de feestelijkheden zich vooral af rond het historisch tramhuisje dat net van de sloop was gered. Was er toen ook al bij: de 18-jarige Jacky Van Maele. Al van jongsaf koesterde hij een grote passie voor de elegante 19de-eeuwse architectuur, die hij in zijn tekeningen laat herleven. “Ik baseerde mij daarvoor op oude postkaarten uit de belle-époqueperiode”, aldus Jacky, van opleiding bouwkundig tekenaar. “De Belle Epoque was een visueel aantrekkelijke, maar ook erg opwindende periode: het was het gouden tijdperk van de luchtvaart, film en fotografie beleefden hun grote doorbraak. Hier in De Haan bloeide het toerisme.”
Halve kluizenaar
Jacky woonde als kind in de Molendreef. “In vogelvlucht nog geen kilometer van de villa waar Einstein in de zomer van 1933 verbleef”, zegt hij. Die beruchte villa, da’s Villa Savoyarde. Voor zijn fotoboek ‘vroeger en nu’ poseerde Jacky er in dezelfde outfit als Einstein destijds. “Terwijl ik bezig was, kwam er een stokoud vrouwtje naar buiten gelopen: of ik misschien familie van hem was? Sinds ik grijs ben, hoor ik wel vaker dat ik op hem lijk”, glimlacht Jacky. “Enfin, op de wat jongere Einstein dan – de oude was nog veel grijzer.” Met zijn krullend haar en schuurborstel onder de neus is de gelijkenis inderdaad treffend.
“Zelf ben ik mij pas op latere leeftijd echt in Einstein gaan verdiepen, maar ik herinner me dat ik als kind wel gefascineerd was door de tweelingparadox, zijn denkoefening rond de relativiteitstheorie en tijdreizen. Al gingen de wiskundige formules erachter wel mijn petje te boven”, glimlacht Jacky.
Beetje filosoferen
Ook het archetype van de verstrooide professor ligt hem wel. “Ik ben, zoals Einstein, een halve kluizenaar. Als kind speelde ik veel alleen. Maar weet je: Einstein was ook een beetje e komieken. Hij stond bekend voor zijn grappige uitspraken.” Jacky had er weleens mee op café willen gaan. “Beetje filosoferen aan de toog. Wat ik hem dan zou vragen? Simpel: leg me nu zélf die relativiteitstheorie eens uit. Ik zou er vast nog steeds niets van begrijpen, maar het zou wel een eer zijn om ‘m uit eerste hand te mogen horen.”
Einstein en Trammelant, dat was een ‘match made in heaven’. “Heel die historie was eigenlijk een beetje in de vergetelheid geraakt. Oudere inwoners kenden het verhaal van de Savoyarde nog wel, de jongere generaties niet meer. Trammelant zorgde voor een Einstein-revival, en zijn relativiteitstheorie stamt ook nog net uit de belle-époqueperiode”, klinkt het. In de vroege jaren tachtig al speelden figuranten de bekende foto van Einstein na met James Ensor aan het gemeentehuis. “In 2005, tijdens het Einsteinjaar, was hij de centrale gast op Trammelant. En dat allemaal omdat hij hier ooit een paar maanden verbleef, zeggen mensen weleens. Maar het blijft toch wel een historisch moment, Einstein die op de vlucht voor de nazi’s in De Haan belandt. Bovendien is hij een van die zeldzame historische figuren waar iederéén bewondering voor heeft.” Behalve zijn genie en voorkomen, was dat volgens Jacky ook omwille van zijn gevleugelde uitspraken. “Einstein heeft ons, behalve zijn relativiteitstheorie, ook een pak leuke oneliners nagelaten. Die houden me soms bezig als ik in bed lig”, glimlacht hij.
In gedachten keert Jacky weleens terug naar het De Haan van de jaren dertig. Zijn fotoalbum ‘De Haan vroeger en nu’ ging vlotjes de deur uit. “Ik heb Machu Picchu altijd al eens willen zien, maar ik kan De Haan daarvoor niet lang genoeg missen. ’s Avonds doe ik hier altijd een toertje met de fiets: een dag de zee niet gezien, is een dag niet geleefd. Neen, het is een voorrecht om hier te mogen wonen”, zegt hij.
Nog raakpunten
Voor de foto trekken we naar Einsteins bronzen standbeeld in de Normandiëlaan, waar dagelijks toeristen halthouden voor een selfie. “Einstein werd hier dag en nacht bewaakt door Staatsveiligheid, maar had lak aan protocol. Hij ging, wellicht tot wanhoop van de agenten die hem moesten bewaken, tóch gewoon in zijn eentje op stap in De Haan.” Of er nog raakpunten zijn met zijn evenbeeld? “Ik heb nooit goed tegen stommiteiten gekund”, glimlacht Jacky. “Ook niet als ze van mezelf komen: ik heb mij al dikwijls voor het hoofd geslagen.”
Jacky heeft op Trammelant zijn vaste stekje in de Stationsstraat. “De eerste jaren was er weinig volk, maar sinds de jaren tachtig komt de massa erop af. Trammelant is uitgegroeid tot een volksfeest waar ook de jeugd graag aan meedoet. In die veertig jaar dat ik er sta met mijn tekeningen, zag ik heel wat oude bekenden terug en heb ik veel nieuwe mensen leren kennen. Het publiek, de sfeer, daar draait het om op Trammelant.”
Het beste van KW
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
