Cycling Vlaanderen stelt trots boek ‘125 jaar koers in West-Vlaanderen’ voor: “Onze provincie is de bakermat van het wielrennen”

Eindelijk is het zover. Het kostte Patrick Cornillie bloed, zweet en tranen, maar het resultaat mag er zijn: ‘125 jaar koers in West-Vlaanderen’, een turf van 396 pagina’s. Geert Barbry, voorzitter van Cycling Vlaanderen afdeling West-Vlaanderen, is een gelukkig man. Een openhartig gesprek naar aanleiding van een ijkpunt in de West-Vlaamse wielergeschiedenis. “Deze provincie vormt de bakermat van de koers.”

We zijn halverwege de herfstvakantie als we Geert Barbry bij hem thuis opzoeken. Iedereen die de 52-jarige Torhoutenaar kent, zal hetzelfde vertellen: Barbry is een polyvalente duizendpoot. Vertegenwoordiger in de dermofarmacie? Deed hij. Rijinstructeur? Deed hij. Leerkracht wiskunde in een middelbare school in zijn thuisstad? Deed hij. Directeur van een middelbare school in Nieuwpoort? Doet hij. Scheidsrechter in de hoogste voetbalklasse? Deed hij. Voorzitter van een zwemclub? Deed hij. Kamprechter in het zwemmen? Doet hij. Trainer B-cursus in het wielrennen? Deed hij. Sportquizzen organiseren? Doet hij. Sportquizzen winnen? Doet hij. Zetelen in het dagelijks bestuur van Belgian Cycling? Doet hij. Voorzitter ad interim van Cycling Vlaanderen? Doet hij. Voorzitter van Cycling Vlaanderen afdeling West-Vlaanderen? Doet hij.

Het is vanuit die laatste functie dat Barbry, zijn collega’s bij de wielerbond en auteur Patrick Cornillie komende dinsdag met trots het boek 125 jaar koers in West-Vlaanderen aan pers en publiek zullen voorstellen. Een kanjer vanjewelste, liefst 396 pagina’s dik. Barbry is vol lof. “Patrick heeft in 1997 al eens een gelijkaardig boek naar aanleiding van het 100-jarig jubileum gemaakt. Dat was ook mooi, maar het is dag en nacht verschil met het boek van nu. Patrick is hier een jaar mee bezig geweest, vier maanden zelfs fulltime. Opzoekingswerk, foto’s, lay-out, een pak vergaderingen… Er is immens veel werk ingestopt. Dit is dan ook een collector’s item voor iedereen die de wielersport in zijn hart draagt. Een verzamelwerk dat moet inspireren om nog eens 125 jaar voort te doen. Het is niet zomaar een boek. Eenmaal het uitverkocht en niet meer beschikbaar is, wordt het een boek dat op www.2dehands.be stukken van mensen zal kosten. Daar ben ik van overtuigd.”

Kort door de bocht: zoek de termen ‘wielrennen’ en ‘West-Vlaanderen’ op en als antwoord krijg je ‘synoniemen van elkaar’.

Barbry: (knikt nadrukkelijk) “Volledig mee akkoord. West-Vlaanderen vormt de bakermat van het wielrennen. De eerste Belgische Tourwinnaar was een West-Vlaming, Odiel Defraeye in 1912. De grootste kampioenen zijn hier geboren en getogen: Briek Schotte, Freddy Maertens, Johan Museeuw… Karel Van Wijnendaele was een West-Vlaming. Hier ontstonden tal van grote clubs: WSC Torhout, KSV Deerlijk… In West-Vlaanderen worden de grootste wedstrijden georganiseerd. De Ronde van Vlaanderen start in 2023 opnieuw in Brugge. De laatste vier Belgische kampioenschappen vonden of vinden allemaal in West-Vlaanderen plaats: Anzegem, Waregem, Middelkerke en straks Izegem. Het veldrijden: idem. Meulebeke en Middelkerke organiseerden het BK, terwijl Oostende zelfs het WK binnenhaalde. En vooral: ook regionaal, bij de jeugd en amateurs, scheren we hoge toppen. Ook daar is onze provincie momenteel, met 430 wedstrijden, de koploper in dit land. Kortom, West-Vlaanderen ademt nog steeds koers.”

Je komt zelf ook uit een familie die wielrennen ruikt, voelt, drinkt, eet en ademt.

“Wielrennen is me met de paplepel ingegeven. Mijn vader (Frans, van 1988 tot en met 2003, red.) is voorzitter van de wielerbond in West-Vlaanderen geweest. Giel, mijn zoon, koerste in competitie en is nu ook official. Maar ik ben vooral een sportliefhebber in het algemeen. Verslaafd aan sport, zoals ze zeggen. Ik heb het thuis gezien en mijn zoon en dochter, die jarenlang in competitie zwom, hebben het bij mij gezien. Sport is de rode draad door ons leven.”

De slager, de bakker, de cafébaas en de man met veel geld zijn al 125 jaar de basis van de koers

125 jaar koers in West-Vlaanderen dus. Zijn er momenten waarvan de lezer absoluut het bestaan moet weten?

“De wereldkampioenschappen in West-Vlaanderen vooral. In Moorslede, waar Briek Schotte de regenboogtrui veroverde. En Waregem, waar Rik Van Steenbergen aan het feest was. Ook tal van West-Vlaamse topwedstrijden, die nu al lang niet meer bestaan, komen in het boek aan bod. Net als de vele wielerpistes van weleer. Er is er nog eentje in Rumbeke, maar wist je dat er hier in Torhout ook een velodroom aan het voetbalstadion was? Het heet trouwens nog altijd het Velodroomstadion.”

In het boek komen de 100 beste West-Vlaamse wielrenners ooit aan bod. Dat lijkt mij vooral een heel moeilijke denkoefening.

“En dat was het ook. Maar er zijn duidelijke criteria. De eerste voorwaarde was dat ze in West-Vlaanderen geboren moesten zijn. Twee grote figuren uit de wielergeschiedenis hebben daardoor de lijst niet gehaald: Benoni Beheyt en Erik De Vlaeminck. Een tweede voorwaarde was dat de renner wereldkampioen of Belgisch kampioen is geworden, een klassieker heeft gewonnen of een ritzege in een van de drie grote rondes heeft behaald. Ook dat is een moeilijke oefening geweest, want iemand als Leif Hoste, die drie keer tweede werd in de Ronde van Vlaanderen, heeft daardoor de top 100 niet gehaald.

Wie is voor jou de allergrootste West-Vlaamse renner uit de geschiedenis?

“Dat is een heel moeilijke vraag om te beantwoorden, maar in mijn ogen is en blijft dat Freddy Maertens. Voor mij is dat natuurlijk jeugdnostalgie. Het rood-wit van Flandria. Acht Tourritten in één editie. Die wereldtitels in Ostuni en Praag. Achtste in het eindklassement van de Tour ook. Dertien etappes en de eindzege in de Vuelta. Zoveel mooie wedstrijden gewonnen, ook al greep hij telkens naast dat monument. Maar ik geef toe: hierin ben ik subjectief. Als ik 20 jaar eerder was geboren, zou ik misschien Briek Schotte gezegd hebben. En als ik tien jaar later was geboren, zou ik ongetwijfeld Johan Museeuw naar voren geschoven hebben.”

Vergeef me de associatie, maar als Jan met de pet over een sportfederatie praat, is het woord ‘gepensioneerde’ nooit ver weg. Is Cycling Vlaanderen afdeling West-Vlaanderen daarin anders?

“De ouderen hebben de knowhow. Dat mogen we niet vergeten, maar de jeugd hebben we nodig om de opvolging te verzekeren. Er loopt momenteel een project van Cycling Vlaanderen om meer jongeren als official aan de slag te laten gaan. Op 9 november is er intern ook een statuutwijziging gekomen. Er zijn nu vier beleidscommissies – recrea, vrouwen, competitie en jeugd – waarvan de voorzitter telkens in het bestuursorgaan zal zetelen. Ik durf luidop te zeggen dat we in West-Vlaanderen met een heel sterk team zitten. Een mix van ouderen en jongeren. Er zijn een aantal heel goeie, jonge elementen terwijl we de ouderen met al hun knowhow aan boord moeten houden.”

De realiteit is dat we in woelige tijden zitten en er met onder meer de energie- en gasfacturen ongetwijfeld nog woeligere tijden aankomen. Bovendien wordt het op logistiek vlak elk jaar complexer om een koers te organiseren. Is de wielerbond klaar voor de toekomst?

“We zijn onze rug aan het rechten en een beleid aan het uitschrijven om er de komende vier jaar fors tegenaan te gaan. Het aantrekken van vrijwilligers, het ondersteunen van organisatoren, het ondersteunen van de gemeenten… Het zal nodig zijn, want stilstaan is achteruitgaan. Het organiseren van een koers is moeilijker geworden, dat is de realiteit. Besturen worden almaar ouder, provincies en gemeenten bepalen de infrastructuur van het wegennet en er is het financiële plaatje. Vanuit de wielerbond zijn we die zaken nu allemaal op elkaar aan het afstemmen. Gelukkig is West-Vlaanderen een provincie die koers ademt en wil vooruitgaan. Met vijf sterke provincies maak je een sterker Cycling Vlaanderen. Als het enkel van bovenaf moet komen, zal het niet lukken. Het moet vanuit de provincies komen. De basis is alles. In geen enkele andere sport bestaan er clubs zonder leden die alleen bezig zijn met het organiseren van wedstrijden. De plaatselijke beenhouwer, de bakker, de cafébaas, de man met heel veel geld… Zij zijn de mensen die zeggen: wij organiseren een koers. Dat is al 125 jaar de basis van de wielersport. De dag dat je geen organiserende clubs meer hebt, is het gedaan met koersen. Daar moeten we respect voor hebben. De organisatoren zijn de basis van alles. Zij moeten ondersteund worden door de wielerbond én door de gemeenten. Niet iedereen begrijpt dat, merk ik. Maar het zal wel moeten als deze mooie sport wil blijven bestaan.”