Waar komt mysterieuze aangespoelde bol vandaan? Onderzoek ESA moet na zeven maanden opheldering brengen

De mysterieuze bol spoelde eind vorig jaar aan in Bredene. © gf
Camille Jonckheere

Zeven maanden geleden werd de ontmijningsdienst DOVO opgeroepen voor een mysterieuze aangespoelde bol op het strand van Bredene. Het gaat om een metalen bal met een diameter van ongeveer 40 centimeter. Volgens verschillende instanties en experten gaat het om hydrazinetank. Maar van waar die komt en hoe die in zee is beland, blijft een mysterie.

23 december 2023. Enkele wandelaars stoten op het strand van Bredene op een mysterieuze metalen bol met een diameter van 40 centimeter. Aan beide kanten van de bol – de polen – zit een uitsteeksel. De wandelaars vrezen dat het een bepaalde soort oude munitie is en verwittigen de hulpdiensten. De politie schakelt de Dienst voor Opruiming en Vernietiging van Ontploffingstuigen (DOVO) in en zo komt teamleader Kurt ter plaatse om het tuig te onderzoeken.

“De politie had de bol al klaargelegd om weg te brengen naar het containerpark”

“Eens we met onze ploeg aankwamen op het strand was het meteen duidelijk dat die bol geen munitie was. Maar de vragen wat het dan wel is en vanwaar het komt, bleven de hele avond door mijn hoofd spoken. Daarom ben ik de dag erna teruggekeerd naar het politiebureau, dat de bol toen in beslag had genomen. Zij hadden hem al klaargelegd om weg te brengen naar het containerpark”, vertelt Kurt verbluft.

Hydrazinetank

Kurt nam de bol mee naar de opslagruimte van DOVO in Poelkapelle en zette er zijn gedachten op om verder uit te zoeken wat die bol wel zou kunnen zijn. “Ik klopte eerst aan bij de vzw Proper Strandlopers. Wie weet hadden zij dit dat al eerder gezien tijdens een van hun opruimacties, maar dat bleek helaas niet het geval te zijn.”

Verschillende mensen binnen de groep begonnen net zoals Kurt een online zoektocht naar wat de vreemde bol zou kunnen zijn. “Een van onze leden had al snel een artikel gevonden met foto van dergelijke bol, die aangespoeld was in Australië. Daaruit bleek dat het ging om een soort brandstoftank. Dat is de nu eenmaal de kracht van onze gemeenschap. Wellicht is het ding bij ons geraakt door de vele Atlantische stormen eind vorig jaar”, vertelt Proper Strandloper Tim Corbisier. “Ik heb dergelijke artikels gevonden over een voorwerp in Indië, waar ze specifiek spraken over een Hydrazine Propellant Tanks for Satellites and Spacecraft”, vult Kurt aan.

“Het lijkt ons zeer onwaarschijnlijk dat deze tank neergestort is uit de ruimte, daarvoor is hij nog te intact”

Verschillende experten bevestigden onze redactie dat het hoogstwaarschijnlijk om een hydrazinetank gaat. “De foto’s doen ons denken aan de tank van een satelliet. Die bestaan in alle maten en vormen”, vertelt Karolien Lefever van het Koninklijk Belgisch Instituut voor Ruimte-Aeronomie (BIRA). “Het lijkt ons zeer onwaarschijnlijk dat deze tank neergestort is uit de ruimte. Daarvoor is hij nog te intact. Een voorwerp dat een reis door de atmosfeer overleefd heeft, ziet er doorgaans veel meer misvormd en verbrand uit.”

Satelliet of F-16?

Dat laat nog enkele opties open. Enerzijds kan het volgens Eddy Neefs, hoofd van de ingenieursafdeling van BIRA, gaan om de tank van een tuig dat nooit tot in de ruimte geraakt is. “De laatste jaren zijn er wel wat mislukte lanceringen geweest, waarbij er ruimtetuigen zijn neergestort. Maar waar die dan precies neerkwamen en hoe die tank in Bredene is geraakt, daar hebben we geen idee van.”

“Er is weinig begroeiing op het voorwerp, dus wellicht heeft de bol niet lang in zee gelegen”

“Het kan zelfs zijn dat de bol uit een losgeraakte container van een schip komt dat toevallig hydrazinetanks vervoerde”, oppert Karolien. Volgens strandjutter en mariene bioloog van het Koninklijke Belgische Instituut voor Natuurwetenschappen Francis Kerckhof kan de bol niet heel lang in zee gelegen hebben. “Er is weinig begroeiing op het voorwerp, dus wellicht is het vlug aangespoeld.”

Anderzijds wordt hydrazine ook nog elders gebruikt. “Bijvoorbeeld in een F-16 straaljager. Hoe die brandstof daar exact opgeslagen wordt, weten we niet, maar het zou ons niet verbazen als dat hard lijkt op de tank van een satelliet”, vertelt Karolien.

“De hydrazinetank van een F-16 is langwerpig en zit volledig ingekapseld in het toestel”

Het scenario van een neergestorte straaljager mondt al snel uit op een dood spoor. “Onze F-16 vliegtuigen hebben inderdaad een hydrazinetank aan boord voor als de motor zou uitvallen. Maar die is langwerpig en zit volledig ingekapseld in het toestel. De tank komt pas vrij als het vliegtuig effectief explodeert. Ons lijkt het waarschijnlijker dat die bol afkomstig is van een ruimtetuig, zoals een Ariane 5 raket”, licht luitenant-kolonel van het Vliegwezen Bart De Swaef toe. Hoe dan ook wordt er ons benadrukt dat de tank goed bewaard moet worden, want hydrazine is een uiterst giftige brandstof.

Verdere zoektocht

Volgens de luitenant-kolonel kunnen we voor meer exacte informatie beter te rade gaan bij ESA (European Space Agency) en dat is exact wat Kurt ook deed. “Het heeft een tijdje geduurd voor ik bij de juiste personen terechtkwam, maar dat is uiteindelijk dan gelukt. Vorige week kwam ESA ter plaatse om testen uit te voeren op de metalen bol om te achterhalen uit welk materiaal hij bestaat. Zo kunnen ze uitsluiten of het van bij hen komt of niet. In afwachting van het resultaat wordt de bol veilig bewaard bij DOVO”, besluit Kurt.