“Traditie die we moeten koesteren”: vinkenmaatschappij Niet Rijk maar Recht uit Meulebeke bestaat 175 jaar

De officiële hulde in kasteel Ter Borcht met leden, genodigden, burgemeester en schepencollege. © foto Luc
Luc Bouckhuyt
Luc Bouckhuyt Medewerker KW

Op zondag 18 februari was er feest bij de Koninklijke Vinkenmaatschappij Niet Rijk maar Recht naar aanleiding van het 175-jarig bestaan van de vereniging. In het kasteel Ter Borcht in Meulebeke werden de bestuursleden en leden plechtig ontvangen.

Er was heel wat volk in de Spiegelzaal, vinkeniers die hun sport nog daadwerkelijk beoefenen maar ook collega-vinkeniers uit de omringende gemeenten tekenden present. De kleurrijke vlaggen gaven de Spiegelzaal iets sprookjesachtigs. Zo noteerden we de Koninklijke Verenigde Liefhebbers uit Lendelede, Verheugd in den Zang uit Aarsele, De Moedige Durvers uit Ingelmunster, De Nieuwe Vinkeniers uit Izegem, de Roodborsten uit Marialoop, Recht voor Allen uit Meulebeke en de Koninklijke Federatie Algemene Vinkeniersbond (AVIBO).

Mijlpaal

In zijn welkomstwoord sprak Dirk Rosseel, afgevaardigde van Niet Rijk maar Recht, dankwoorden uit tegenover het gemeentebestuur en alle leden van de vereniging die ertoe hebben bijgedragen Niet Rijk maar Recht 175 jaar in stand te houden. Dankwoorden ook voor alle bestuursleden van de aanwezige maatschappijen alsook voor de bestuursdelegatie van Avibo. Burgemeester Dirk Verwilst had het over een unieke gebeurtenis, een mijlpaal in de gemeente.

“Niet Rijk maar Recht is de oudste vereniging in Meulebeke”, aldus Dirk Verwilst. “De vinkensport brengt rust en smeedt vriendschapsbanden. Deze sportbeoefening staat in schril contrast met de drukte van ons dagelijks leven. Het is en blijft een diepgewortelde traditie die we te allen prijze moeten bewaken en koesteren. De vinkensport draait niet om het prijzengeld, wel om het samenzijn. Om die reden gaat het gemeentebestuur dan ook in op de vraag om voortaan de vinkenzettingen in de Ter Borchtlaan wat op te schuiven. Die zullen nu plaatsvinden van de centrale brug in de Ter Borchtlaan tot aan de voetgangersbrug naar het kasteel.”

“Vinkensport draait niet om prijzengeld”

Daarop werd een trofee en een oorkonde overhandigd aan de voorzitter Dirk Vercruysse. Gino Welvaert, voorzitter Avibo: “De vinkensport waarvan reeds sprake op het eind van de zestiende eeuw werd in 2014 opgenomen als immaterieel cultureel erfgoed in Vlaanderen. Het is het middel tegen de maatschappelijke verzuring die momenteel heel wat landen doorkruist. Respect voor elkaar en correct zijn tegenover elkaar zijn waarden die we hoog in het schild voeren. Uitblinken in eenvoud is onze prioriteit. We zijn onverzettelijk en blijven hiervoor gaan.”

Een brok geschiedenis

Meulebeke is steeds een toonaangevende gemeente geweest wat de vinkensport betreft. Twee Belgische kampioenschappen vinkenzetten werden hier georganiseerd en met Leopold Decuyper en Norbert Verhelst hadden we zelfs twee Belgische kampioenen in huis. Ooit telde de Berengemeente vijf vinkenmaatschappijen: De Blauwkoppen, De Devezangers, de Roodborsten, Recht voor Allen en Niet Rijk maar Recht. Laatstgenoemde is de oudste. Het bewijs hangt in het huidige lokaal van de vereniging, in de Nieuwe Leeuw. Het is een geschilderde lijnwaden vlag uit 1849. De vlag werd vermoedelijk geschilderd door Pieter Dubois en stelt de patroonheiligen van de vinkeniers voor: de heilige Jacobus en de heilige Philippus. De heer Rasschaert zou de vlag geschonken hebben. Niet Rijk maar Recht had toen als lokaal café ‘Het Gouden Hoofd’, gevestigd op de Markt. Na enkele jaren verhuisde men naar De Sterre op de hoek van de Gentstraat en de Oostrozebekestraat.

(Lees verder onder de foto)

Een kampioenenhulde bij Niet Rijk maar Recht in 1956 in lokaal De Barnum.
Een kampioenenhulde bij Niet Rijk maar Recht in 1956 in lokaal De Barnum. © repro Luc

Zoals alle verenigingen kende Niet Rijk maar Recht ook ups en downs maar de wil om te overleven was steeds sterker dan die van het opgeven. In 1900 zag café De Barnum, op de hoek van de Oostrozebekestraat en de Barnumstraat het levenslicht. Bij de opening in 1901 besloot men dat café als vast lokaal te gebruiken tot grote vreugde van lokaalhouder Emiel Belaen. Niet Rijk maar Recht bleef daar meer dan een halve eeuw. In 1921 werd een nieuwe vlag gewijd.

Toen Emiel afscheid nam van de Barnum, verhuisde de vinkenmaatschappij naar café het Tonneke in de Tieltstraat, uitgebaat door Arthur Vervelghe. Daarna volgden nog café De Beer op de Markt en Dynamica in de Tieltstraat tot men een nieuwe stek vond in de Gouden Leeuw in de Oostrozebekestraat waar de vereniging nog steeds onderdak vindt. In 1995 werd een derde vlag gewijd die nu nog steeds gebruikt wordt. Het huidige bestuur bestaat uit afgevaardigde Dirk Rosseel, voorzitter Dirk Vercruysse, ondervoorzitter Noël Vanhecke, secretaris Steven Verbrugghe en bestuurslid Rik Declercq.