Het Regenbooghuis aan Zee nam afgelopen zaterdag met een mooie delegatie deel aan de Brussels Pride, de jaarlijkse hoogmis van de diversiteit. Coördinator Edie Merckx was er ook, samen met haar 80-jarige moeder Arlette Baeck, die de show stal in een bolderkar. “Ik denk dat mama nog altijd niet goed beseft hoeveel impact ze had”, geniet Edie, zelf transgender, nog na.
Edie Merckx is transgender: ze werd 53 jaar geleden geboren als Eddy. “Eddy Merckx, jawel. Pa was een echte koersfanaat: nog voor ik zelf deftig kon fietsen, werd ik al gebombardeerd tot mascotte van zijn wielerclub. Terwijl ik eigenlijk liever met de poppen speelde”, glimlacht ze. Als kind voelde Edie zich ‘gevangen in het lichaam van een jongen’. “Gelukkig maakte het voor mama niks uit of ik nu met poppen speelde of buiten ging sjotten met de buurjongens. Ik was haar kleine poppemie.”
“Maar in de straat wist ook alleman het wel, dat jij niets met de jongens had”, werpt Arlette op. “Al van toen je nog in de wieg lag, denkt iedereen altijd dat je een vrouw bent.” (lacht) “Als we op zaterdagmorgen de stad in trokken om te shoppen, keek ik samen met mijn zus naar de kleedjes in de etalage”, herinnert Edie zich. “Trek dat eens aan, zei ik. En probeerde mij dan voor te stellen hoe ik er zelf mee zou staan. Het is niet dat ik geen jongen wilde zíjn hé, ik werd gepest op school. Ik schoot gewoon veel beter op met de meisjes dan met de jongens uit mijn klas. Ik durfde ook veel minder dan de jongens.”
Aanhangseltje
Later ervoer Edie hoe ook haar lichaamsbeleving helemaal anders was. “Ik had misschien wel dat ‘aanhangseltje’, mijn lichaam functioneerde niet zoals dat van een man. Maar toen ik rond mijn 20ste een vurige kinderwens kreeg, ben ik in een relatie gestapt met mijn ex en kregen we samen twee kinderen. Soms stel ik me nu nog de vraag hoe ik daarin geslaagd ben: als ik op tv een bedscène zie, strookt dat helemaal niet met mijn seksuele beleving.”
“Ik vond het raar toen ze trouwde en kinderen kreeg”, zegt Arlette, die bij Edie inwoont in Oostende. “Daar had ik het wél moeilijk mee, omdat het verkeerd aanvoelde. Maar ik heb die gevoelens vrij snel aan de kant gezet: ik wist hoe graag ze kinderen wilde.” ‘Een gevangenis met open deuren’, omschrijft Edie haar situatie nu. “Ik voel me tot op zekere hoogte wel gelukkig, ja. Mijn verantwoordelijkheid als coördinator van het Regenbooghuis aan Zee in de Kerkstraat geeft mijn leven zin, en na al die jaren heb ik eindelijk de juiste partner gevonden. Ook mijn kinderen hebben het aanvaard – vooral de jongste had het er moeilijk mee toen die vaderfiguur plots wegviel”, aldus Edie. ‘Maps’, noemen ze haar. “Een samentrekking van ‘mama’ en ‘paps’.”
“Toen ze zich voor het eerst als vrouw kwam presenteren, was ik daar blij mee: ik vond haar mooi”, zegt Arlette. “Ik wou ook liever niet dat ze zich liet opereren, niet omwille van die geslachtsverandering op zich, maar omdat ik bang was dat er iets mis zou gaan. En ze ziet er zo al vrouwelijk uit, vind ik.”
Van Eddy naar Edie
“Sinds we terug onder één dak wonen, heeft mama nooit meer ‘Eddy’ tegen mij gezegd”, merkt Edie op. “In het begin miste ze daar wel eens mee. En weet je, een geslachtsoperatie, daar zou ik mij ook niet méér vrouw door voelen, denk ik. De transitie van ‘Eddy’ naar ‘Edie’ was bovendien al moeilijk genoeg.”
In 2018 liet ze haar naam officieel veranderen. “Maar voor mijn dichtste vrienden was ik toen al een tijdje Edie. Dat het feit dat je jezelf in het verkeerde lichaam geboren voelt, daarom nog niet wil zeggen dat je per se van geslacht móet veranderen: dat wou ik aan anderen laten zien. Dat het op die manier óók kan.” Edie beseft ook dat ze mensen gekwetst heeft. “Ik zag mijn ex graag, en nu nog steeds. Maar voor mij viel pas rond mijn 30ste, toen ik voor het eerst seksuele betrekkingen had met een man, alles in de plooi. Ik weet nog dat ik dacht: Voilà, daar is ze. Mijn innerlijke vrouw was bevrijd. (lacht) Daarvoor voelde het alsof ik achter een muur zat.”
Nu nog voelt ze zich soms gevangen in dat mannenlichaam. “Als ik ‘s morgens in de badkamer voor de spiegel sta, denk ik: ik moet mij scheren. (lacht) Maar mijn grootste pijn blijft, dat ik zelf nooit kinderen heb kunnen baren. Ik weet het, ik héb er twee, maar ik zou zo graag een échte mama willen zijn.”
Buitenbeentje
Mama Arlette gaat elke dag mee naar het Regenbooghuis. “Ze bloeide daar open door al die diversiteit te zien”, knipoogt Edie. “Af en toe zegt ze zo wel eens van dat was nu toch wel ne speciale hé. Maar je mag natuurlijk niet vergeten dat ze 80 is.” “Toen ik nog jong was, werd daar ook allemaal niet zo openlijk over gepraat hé”, merkt Arlette op. “Maar het hielp wel dat ik mezelf ook altijd een buitenbeentje heb gevoeld.”
“Soms zijn er aan het Regenbooghuis zo van die jonge gasten die gewoon de deur opentrekken en vuile homo’s! roepen. De moed zakt me dan in de schoenen: wij doen toch niemand kwaad? Ik heb het er altijd moeilijk mee als mensen zeggen dat ze ons ‘niet begrijpen’. Moet alles in het leven door iedereen begrepen worden? Leef en laat leven, liefde is liefde.”
Rolmodel
Arlette geniet ondertussen nog altijd na van haar avonturen op de Brussels Pride. “Dat idee om met Freddy – onze mascotte – in die bolderkar te gaan zitten, kwam van háár. En genoten dat ze heeft: mama zat precies op haar troon”, glimlacht Edie. “Ik denk dat ze nog altijd niet goed beseft hoeveel impact ze had. Ze was een soort rolmodel, de acceptatie van familie is moreel gezien enorm belangrijk voor LGBTI+-personen. ‘Een engel’, noemden ze haar.”
“Ik heb mezelf alleszins goed geamuseerd”, grijnst Arlette. “Ik werd door iedereen gekust en moest de hele tijd op de foto. Heel plezant allemaal.” “In augustus is er een nieuwe editie van de Antwerp Pride en daar wil mama ook heel graag naartoe”, knipoogt Edie.
Het beste van KW
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
