Toneelstuk brengt vergeten ontmoeting tussen koning Albert en kroonprins Franz-Ferdinand op Raversyde tot leven

Franz-Ferdinand en Koning Albert in de duinen. © foto archief Atlantikwal
Gillian Lowyck

In het weekend van 25 september kan je op Domein Raversyde naar Avondrood, een voorstelling die een uniek en onbekend aspect van de Oostendse geschiedenis belicht. In de zomer van 1913 bezocht kroonprins Franz-Ferdinand van Oostenrijk domein Raversyde. Hij ontmoette er koning Albert en koningin Elisabeth. Met de moord op Franz-Ferdinand in juni 1914 begon de Eerste Wereldoorlog.

De voorstelling Avondrood wordt gespeeld door De Dakbroeders vzw. “Wij zijn gespecialiseerd in voorstellingen over de Eerste Wereldoorlog”, vertelt schrijfster en regisseur Kathelijn Vervarcke (45). “We gingen op zoek naar een lokaal verhaal en kwamen zo terecht in Domein Raversyde. Ik denk dat veel mensen wel weten dat hier vaak adellijke gasten kwamen, maar de ware toedracht kennen ze doorgaans niet. De lockdown was een ideale periode om in de archieven te duiken. Hoewel het domein gesloten was, gebeurde veel online en via mail.”

Kathelijn stootte op een unieke foto: Franz-Ferdinand in de duinen met koning Albert. “Iedereen weet dat de moord op Franz-Ferdinand het startschot betekende van de Eerste Wereldoorlog. Wat niet veel mensen weten, is dat hijzelf pacifist was. In het jaar voor hij werd vermoord in Sarajevo, was hij bezig aan een tour van Europa. Hij sprak alle vorsten aan om zeker geen oorlog te starten, en al zeker niet met de Serven. Een beetje visionair dus.” (lacht)

Protocol

“Koning Albert ontving hem in domein Raversyde”, gaat Kathelijn verder. “Het vorstenpaar had hier een houten huisje in de duinen, ontworpen door de architect die ook de Koninklijke Stallingen ontwierp. Ze sliepen er niet dat deden ze in de Koninklijke Villa maar ontvingen er gasten. Het was meer een zomerhuisje. Daar is die foto genomen. Het huisje op de achtergrond staat hier nog en ernaast spelen wij het stuk.”

“Koning Albert had geen oor naar de vraag van Franz-Ferdinand”

Wat er precies gezegd is tijdens de ontmoeting het Belgisch koningspaar en de kroonprins en zijn vrouw Sophie Chotek is niet bekend. Maar de uitkomst is dat wel: koning Albert had geen oor naar de vraag van Franz-Ferdinand: enige tijd later mobiliseerde hij alle Belgische mannen. “Ik ging op zoek naar de parallellen tussen de twee koningskoppels. Zo kwamen ze allebei uit een land waar de monarchie toen heel onpopulair was. Sophie Chotek kwam uit de boerenadel en haar huwelijk met Franz-Ferdinand was een schande in die tijd. Zo mocht ze nooit bij haar man zitten in het theater. Er werd heel veel belang gehecht aan protocol, maar ook koningin Elisabeth hield daar niet van. Ze nodigde ook de lokale kinderen van Raversijde uit om te spelen met prins Karel, die toen tien jaar was.”

Interessante vrouw

Morgane Van Tiggel (28) is een vast gezicht bij de Dakbroeders. De leerkracht geschiedenis speelt de rol van Sophie Chotek. “Ook ik kende dit verhaal nog niet”, zegt ze. “Gelukkig gaf de regisseur me veel info (lacht). Sophie Chotek is een interessante vrouw om te spelen. Ze was zo gefrustreerd door dat protocol. Ze werd zo buitengesloten van alles doordat ze van lagere afkomst was.”

Morgane Van Tiggel en Kathelijn Vervarcke.
Morgane Van Tiggel en Kathelijn Vervarcke. © GLO

“Ik ben wel wat nerveus”, glimlacht Morgane. “Het is ondertussen zo lang geleden dat ik nog voor een echt publiek gespeeld heb. Ik kijk er echt naar uit om mensen hun gezicht en hun reacties te zien. Tijdens de lockdown zaten we niet stil en organiseerden zaken via livestreams, maar dat is toch niet hetzelfde. Je krijgt energie van een live publiek.”

De andere rollen zijn weggelegd voor Kurt Defrancq, Frédéric Mylle, Celia Bogaert, Hannefloor Ferdinande en Liam Deschepper. “Onze stukken gaan wel altijd over de oorlog, we hebben het nooit over wapens of het militaire aspect”, zegt Kathelijn. “Bij ons gaat het over de mensen. De onderkant van de geschiedenis.”

Avondrood vindt plaats op zaterdag 25 september en zondag 26 september, telkens om 10, 11, 14, 15, 16 en 17 uur, in Atlantikwall Raversyde. Maximum 50 toeschouwers per voorstelling, coronaproof in open lucht. Tickets kosten 10 euro en zijn telefonisch te reserveren (0498 54 24 74) of via het UitLoket, 059 25 81 41.