Schepen van begraafplaatsen Elsie Desmet verloor beide ouders aan kanker: “Ook na al die jaren blijft de pijn”

Elsie Desmet op het Stiltepark De Warande: “Ik besef het belang van een verzorgde en stemmige begraafplaats.” (foto JS)
Johan Sabbe

Schepen van Begraafplaatsen Elsie Desmet weet maar al te goed wat rouwen is. Ze verloor haar beide ouders aan kanker. Haar vader werd 75 jaar, haar moeder amper 57. “Mama is intussen al 27 jaar overleden, maar ik voel de pijn nog alsof het gisteren was. Het verlies van een dierbare kun je nooit echt verwerken. Je kunt er enkel mee leren leven.”

Elsie (52) is oorspronkelijk uit het Oost-Vlaamse Olsene afkomstig. Ze groeide er op met haar drie jaar jongere zus Katrien (49) en hun ouders Robert Desmet en Maria Meulebrouck. Vooral met haar moeder had ze een heel hechte band. “Ik heb veel karaktertrekken van mama geërfd”, zegt Elsie. “Vooral dat uitbundige, die gulle lach en het sociale. Maar soms kan er achter een lachend gezicht een diepe pijn schuilgaan. En die voel ik als ik terugdenk aan de twee jaar waarin mama destijds tegen kanker heeft gevochten. En vooral aan haar dood op 14 november 1994. Ook mijn vader is aan die vreselijke ziekte gestorven, maar veel later dan mama, met name op 7 juni 2008.”

Thuis kunnen sterven

De moeder van Elsie werd ziek toen ze 55 was. Borstkanker. Ze stond bekend als een uitstekende naaister en was net met brugpensioen gegaan. “De kanker bleef woekeren en de vele uitzaaiingen maakten mama kansloos om te genezen. (met tranen in de ogen) Als ik aan die tijd terugdenk, word ik direct emotioneel. Ze werd behandeld in het UZ Gent en gaf aan het eind van haar lange lijdensweg te kennen dat ze thuis wou sterven. We hebben die wens kunnen waarmaken en daar ben ik blij om, hoe hard het ook was. Op 11 november 1994 heeft ze het ziekenhuis verlaten en drie dagen later is ze in ons bijzijn thuis overleden. Dat mama had gezegd dat ze in haar vertrouwde omgeving wou sterven, was erg verrassend, want er werd in ons gezin nooit over de dood gepraat. Zelfs het woord kanker werd niet uitgesproken. Na mama’s dood ben ik vaak met mijn vader gaan wandelen, maar ook toen kwam het zelden of nooit tot een diepgaand gesprek. Hij vond rust in het samen stappen, maar daar hield het mee op. Over de dood praten, was taboe. Emoties ter sprake brengen, deed je gewoon niet.”

De eerste maanden na haar moeders dood ging Elsie elke dag naar de begraafplaats in Olsene.

“Ik had daar op dat moment behoefte aan. Gewoon om er te zijn, niet om in gedachten met mama te praten of zo. Na verloop van tijd is dat wekelijks geworden en nu ga ik er enkel nog op een aantal momenten van het jaar langs: rond 1 november, in de kerstperiode en in het voorjaar. Mama hield net als ik enorm van bloemen en op de genoemde momenten fleur ik het graf passend op. Ik put daar troost uit, maar het blijft na al die jaren pijn doen. Ook na 27 jaar denk ik nog elke dag aan mama. Ik zou haar zo graag eens willen spreken. Ik vind het enorm lastig dat ik haar niet om raad kan vragen bij belangrijke beslissingen of als iets me dwarszit. Het gemis blijft enorm groot.”

Ook de vader van Elsie is thuis gestorven. Aan darmkanker.

“Ik had een andere band met hem, maar het verdriet was er niet kleiner om”, zegt ze. “Alles kwam weer boven van toen mama gestorven was. Ik heb intussen geprobeerd om met het verlies van mijn ouders te leren leven, maar zoiets écht verwerken, lukt me niet. Al besef ik maar al te goed dat niet elke mens op dezelfde manier omgaat met lijden en rouw. We zijn allemaal anders en moeten respect opbrengen voor de manier waarop we iets aanvoelen en benaderen. Veel hangt natuurlijk af van hoe hecht de band met de overledene was.”

Rouwproces verschilt

Elsie Desmet heeft als schepen van Begraafplaatsen veel energie gepompt in het omvormen van het kerkhof aan de Warandestraat tot wat nu Stiltepark heet.

“Vanuit mijn persoonlijke ervaring besef ik het belang van een verzorgde en stemmige begraafplaats beter dan wie ook. Als bezoekers me komen vertellen dat het domein er netjes bijligt en ze er rust vinden, doet mij dat oprecht plezier. Ik ben me er heel goed van bewust dat een rouwproces voor iedereen verschillend is, maar ik hoop dat elke nabestaande op het Stiltepark De Warande op zijn specifieke manier zijn geliefden kan herdenken. Op het Oud Kerkhof is dat momenteel moeilijker. We zijn daar al enkele jaren met de plannen voor de opwaardering van het domein bezig, maar dat vraagt door de niet-evidente materie de nodige tijd.”

Schrijnende verhalen

Als Elsie op een van de twee Torhoutse begraafplaatsen langsgaat, wordt ze bijna altijd door mensen aangeklampt. “Meestal om iets kleins te vragen, maar achterliggend om hun verhaal te doen. Ik heb tussen de grafzerken al veel schrijnende dingen gehoord. Van ouders die hun kinderen hebben moeten begraven, of mensen die na het overlijden van hun partner plots alles in hun eentje moeten rooien, omdat ze geen of nauwelijks familie hebben. Mochten de graven kunnen spreken, dan zouden ze vertellen over de vele tranen die er vloeien. Over de pijn die zelfs na jaren niet overgaat. De dood staat bij het leven, maar het is allesbehalve gemakkelijk om er als mens mee om te gaan.”