Op de Mercator met Kurt Van Eeghem, die boek schreef over Oostende in belle époque: “Een beetje als Dubai nu”

Dat zijn passie voor kunst, muziek en taal grenzeloos is, heeft Kurt Van Eeghem (71) al genoegzaam bewezen tijdens zijn lange carrière als radio- en televisiefiguur én als schrijver van acht boeiende boeken. Met zijn nieuwste Oostende in de belle époque – dat vanaf nu in de winkels ligt laat hij de lezer kennismaken met een van de meest glorieuze periodes in de geschiedenis van de Stad aan Zee. “Dit boek is uit liefde voor Oostende geboren. Ik ben een kind van de zee en met dit boek keer ik er terug naartoe.”

Geboren in Zeebrugge, gebeurde er met Kurt Van Eeghem hetzelfde als met zoveel studenten die naar een universiteit of een school in het binnenland trekken: ze blijven er plakken. Zo ook met Kurt, die na opleidingen aan de Studio Herman Teirlinck en aan de Theaterschool Amsterdam niet meer naar de kust terugkeerde, maar zijn heil zocht in Antwerpen, waar hij nu nog steeds woont met zijn man Tom.

Het klassieke verhaal, niet? Dat blijven plakken…

“Inderdaad (lacht). Eerst keer je ieder weekend terug naar huis, daarna om de twee weken en daarna blijf je inderdaad definitief plakken. Ik ging dan ook nog in Amsterdam studeren, wat nog verder was. En dan ben je weg. Maar toch: ik ben een kind van de zee en ik blijf een kind van de zee. De zee zit in mijn lijf, vandaar ook mijn blijvende belangstelling. In mijn jeugd trokken we bovendien regelmatig naar Oostende, onder meer om inkopen te doen bij de SEO, de Coo zeg maar. Ik ging toen naar school in Brugge, waarvan ik vond dat ik terechtkwam in een dode stad. Oostende, ja, dat was toch iets anders: een stad van plezier en die leefde. Het is dat trouwens nog steeds.”

Van waar het idee om een boek te schrijven over Oostende in de belle époque?

“De aanleiding voor mij om dit boek te schrijven, was dat er niets hierover bestaat. Je moet eens een gerenommeerde boekhandel als Corman binnenstappen en zoeken. Een historisch boek over Oostende en zijn belle époqueperiode: dat bestaat niet. En als je met Oostendenaars spreekt over die periode en wat er hier allemaal is gebeurd, dan weten ze dat zelfs niet. Ze weten niet dat Oostende toen het centrum van de wereld was. Het idee voor het boek kwam tien jaar geleden, toen ik voor Klara bijdragen maakte over het muziekleven in Oostende. Ik heb enorm veel research gedaan om het eerste samenhangend verhaal over die periode te brengen. Ik vond het bovendien hoog tijd voor deze stad – waar ik zoveel van hou om aan de bewoners die trots te geven. Je kan toch alleen maar trots zijn dat dit hier allemaal gebeurde. Ik stel het boek op 16 december voor in boekhandel Corman.”

In het boek vertel je hoe Oostende uitgroeide tot een chic kuuroord. Hoe ging dat in zijn werk?

“Het was koning Leopold I die besliste om Oostende niet meer als een oorlogshaven te beschouwen, zodat al die bastions konden verdwijnen en er een dijk kon aangelegd worden. En eens dat was gebeurd, veranderde de stad in een mum van tijd in een chic kuuroord. Ik vergelijk het een beetje met Dubai. Een klein vissersdorpje werd een aantrekkingspool voor de rich and famous. Heel de wereld kwam naar Oostende. De elite, vorsten, bankiers, adellijken: allen vonden ze vlot hun weg naar hier. De stad was zelfs het Davoz van toen, wat hier werden tussen landen en regeringen, tussen koningen en sjahs geopolitieke gesprekken gevoerd. Allen kwamen ze naar Oostende om te kuren. Geen enkele Oostendenaar weet bijvoorbeeld dat de vrouw van Johan Strauss jr hier een kuur onderging terwijl hij er een act uit zijn operette Der Zigeunerbaron componeerde.”

Oostende zag er toen ook enigszins anders uit, om het voorzichtig te stellen.

“Er moest om dat alles een prominente plaats te geven natuurlijk een infrastructuur worden uitgebouwd. En die infrastructuur die ondertussen volledig verdwenen is bestond onder meer uit tientallen eersterangshotels: de paleishotels, zoals je die alleen nog vond in de grootsteden zoals Londen, Parijs, Wenen.”

Er was toen ook een grote rol weggelegd voor het toenmalig Kursaal, geloof ik.

“Het Kursaal? Daar bestaat maar één woord voor: fenomenaal! Tussen 1878 en 1914 gingen er zo’n 10.000 symfonische concerten door. Toen ene Georges Marquet er tussen 1904 en 1908 concessionaris was, kon het helemaal niet meer op. In de zomers traden de allergrootste en duurste wereldsterren er op. Ik vergelijk dat in mijn boek met Werchter, maar dan twee maanden lang. Als Enrico Caruso zong, Pablo Casals speelde of Richard Strauss dirigeerde, zaten daar 10.000 mensen bij elkaar. Allemaal gekleed in avondkledij, want anders mocht je daar niet binnen. Marquet zag de elite graag komen, want dan kon hij ze pluimen in de speelzaal.”

Wat vindt u van Oostende op vandaag?

“De stad is in volle transitie. Wat zei Marquet destijds? ‘Als ik Oostende het beste op cultureel vlak kan geven, dan veroveren we de wereld.’ Nu komt er steeds meer aandacht voor cultuur in Oostende: de Grote Post, TAZ, Mu.ZEE, noem maar op. Cultuur is een trigger. En als je dat na het lezen van mijn boek niet gelooft, dan zal je het nooit snappen.”

Oostende in de belle époque van Kurt Van Eeghem kost 29,50 euro en is uitgegeven bij Pelckmans.