Nieuwe sterrenweide en kinderpark op begraafplaats Sint-Jan

Vandaag is Wereldlichtjesdag, een dag ter nagedachtenis van alle overleden kinderen. Om 19 uur lokale tijd worden over de hele wereld kaarsjes aangestoken om hen te herdenken. Stad Kortrijk maakt werk van een (ver)nieuwde sterrenweide en kinderpark op de begraafplaats Sint-Jan. Samen met vrijwilligers van het Koesterhuis werden de eerste leifruitstruiken aangeplant.

Centraal op de historische begraafplaats Sint-Jan is al sinds 2007 een sterrenweide waar stilgeboren kinderen een laatste rustplaats vinden. Deze sterrenweide maakt deel uit van het kinderpark. Daar worden kinderen begraven tot de leeftijd van 12 jaar. Ook aan az groeninge is een rouwplaats waar ouders, broers/zussen en familieleden terechtkunnen om een overleden kindje te herdenken.

De sterrenweide en het kinderpark op de begraafplaats zijn evenwel niet meer van deze tijd. Voor de herinrichtingsplannen liet de stad zich begeleiden door kunsthistorica Annemie Havermans en landschapsarchitecte Ann Voets. Zij maakten een ontwerp van hoe het kinderpark en de sterrenweide eruit zullen zien. Ook vrijwilligers van het Koesterhuis – Berrefonds werden uitgenodigd om mee te denken, zodat het ontwerp volledig op maat is van ouders die geconfronteerd werden met dit vreselijke verlies.

Ontwerp in eigen sfeer

“De sterrenweide en het kinderpark op de begraafplaats was gedateerd. We streven ernaar om de plek toch een eigen sfeer te geven en plaatsen de wereld van het kind hierbij centraal. Dat maakt dat we nieuwe elementen toevoegen die op een traditionele begraafplaats niet gangbaar zijn. Op die manier creëren we een hedendaagse koesterplaats voor ouders die jammer genoeg een kindje verloren. Dit is belangrijk voor de erkenning van de ouders en familie”, vertelt Ruth Vandenberghe, eerste schepen.

“De korte levensduur van de kersenbloesems staat symbool voor geboorte, leven, dood en wedergeboorte” – landschapsarchitecte Ann Voets

“Zo komt er een tuinkamer waar we mensen willen verbinden door hen samen te laten planten of fruit plukken. De tuinkamer zorgt voor een serene plek midden op de begraafplaats. De randen van de kamer worden gevormd door lage haagjes leifruit. Op de sterrenweide komen ook kersenbloesembomen die een spirituele betekenis hebben. De korte levensduur van de kersenbloesems staat symbool voor geboorte, leven, dood en wedergeboorte. Een kwetsbaar, maar tegelijk mooi en inspirerend fenomeen”, legt landschapsarchitecte Ann Voets uit. De boomgaard wordt aangeplant door Pomko vzw, erfgoedbewaarders van fruit.

Bloembollen moeten de grasstructuur doorbreken en brengen kleur in het voorjaar. In het kinderpark komen ook gieters en harkjes op kindermaat, zodat kinderen zelf een actieve rol kunnen spelen op de plaats waar hun broertje of zusje begraven ligt. De inrichting van het park wordt afgewerkt met bloemen en vaste planten. Waar nu een gedenkteken staat, komt een rotsblok met waterelement. “Met het zachte geluid van water willen we een rustgevend en troostend effect creëren. Wie wil, kan er even verpozen op een zitbank. Een grote tekenwand moet ouders, broers en zussen toelaten om een tekening te maken. Deze zullen vervagen, waardoor er steeds nieuwe tekeningen kunnen komen”, aldus Ann. Op dezelfde plek zullen ouders ook een gedenkplaatje kunnen hangen.

Timing

Een aantal verhardingen en klinkerpaden werden reeds weggehaald om ruimte vrij te maken. Ook het herdenkingsmonument is weggenomen (op twee elementen na waar er nog gedenkplaatjes aanhangen). In het najaar van 2023 en het voorjaar van 2024 worden de contouren van de sterrenweide aangeplant met leifruitstruiken en de kersenbloesembomen. In 2024 komen de waterpartij, zitbanken en de tekenwand.

Koesterweek

Sinds dit weekend wappert de Koestervlag op de begraafplaats Sint-Jan. Daarmee zet de stad, samen met 85 procent van de Vlaamse steden, de Koesterweek van 8 tot 15 december in de kijker. De stad ging een samenwerkingsverband aan met de vzw Berrefonds in 2021. Ze realiseerden onder andere samen het Koesterhuis in de Lange Brugstraat. Zo kunnen mensen die geconfronteerd worden met een verlies van een kindje rekenen op hun erkenning en ervaring. “Jaarlijks verdelen we 1.500 koesterkoffers over heel Vlaanderen om tastbare herinneringen te maken om levenslang te koesteren”, zegt Lenny Naert, kernlid bij Koesterhuis Kortrijk. “Met de Koesterweek willen we het taboe rond dit verdriet doorbreken en hiervoor ruimte maken.”