Steeds meer kinderen op wachtlijst voor crisishulp: “Gedwongen opnames in de psychiatrie zijn soms enige optie”

Er is meer nood aan geestelijke gezondheidszorg bij kinderen en jongeren. © Getty
Laurens Kindt

Het aantal kinderen en jongeren dat niet meteen kan geholpen worden met een nochtans dringende vraag naar crisishulp zit in stijgende lijn. Dat blijkt uit cijfers van het Agentschap Opgroeien. Ook in West-Vlaanderen is de nood bijzonder hoog, zegt coördinator Cedric Kemseke van WINGG, het West-Vlaams netwerk voor geestelijke gezondheidszorg voor jongeren. “Men grijpt nu zelfs steeds meer naar gedwongen opnames.”

Eind vorig jaar stonden in Vlaanderen maar liefst 8.545 kinderen en jongeren op de wachtlijst voor jeugdhulp. Dat zijn er duizend meer dan vorig jaar. Ook bij de crisismeldpunten liepen 8 procent meer aanvragen binnen. De cijfers zijn afkomstig van het Agentschap Opgroeien van de Vlaamse overheid. Ook in onze provincie zijn de cijfers alarmerend. In West-Vlaanderen waren er in 2023 maar liefst 2.713 nieuwe hulpvragen, dat zijn er bijna 700 meer dan vijf jaar geleden. Ook het aantal kinderen en jongeren op de wachtlijst stijgt hier. In 2018 waren dat er nog 1.170, vorig jaar steeg dat aantal al tot 1.847.

Complexer

Bij WINGG, voluit het West-Vlaams Integrerend Netwerk Geestelijke Gezondheid, merken ze die trend dagelijks. “Wij werken samen met het Agentschap Opgroeien en met de jeugdhulp op het terrein. Het aantal vragen voor dringende hulpverlening voor kinderen en jongeren is sinds de coronaperiode enorm gestegen. De vragen en problematieken zijn ook veel complexer geworden”, zegt netwerkcoördinator Cedric Kemseke.

“Het aantal vragen voor dringende hulp voor kinderen en jongeren is sinds corona enorm gestegen”

De jeugdhulp botst hoe langer hoe meer op zijn limieten, stelt hij vast. “Heel schrijnend is het om vast te stellen dat er daardoor ook een stijging is van het aantal jongeren dat gedwongen opgenomen wordt, simpelweg omdat hun problematiek het niet toelaat om op die wachtlijst te blijven staan”, zegt Kemseke. “Maar in West-Vlaanderen is er maar één voorziening – De Korbeel in Kortrijk – waar men gedwongen opnames van jongeren doet. Die mensen merken een exponentiële toename en kunnen het aantal vragen soms niet meer aan. Maar soms kan het gewoon niet anders dan naar dit ultiem middel te grijpen. Het is de enige manier om perspectief te bieden aan een jongere die in een ernstige, verontrustende situatie zit.”

Stokken in de wielen

Ook bij niet-crisissituaties kan het gebrek aan opvangvoorzieningen stokken in de wielen steken. “Dan zit je bijvoorbeeld met een jongere die een tijdlang een traject gevolgd heeft in een psychiatrisch ziekenhuis en die in zijn of haar verdere behandelingsplan een plek nodig heeft in een voorziening. Als die plek er niet is, dan stokt de hele cyclus en loopt die jongere weer een beetje vast”, klinkt het.

Dat bevoegd Vlaams minister Hilde Crevits (CD&V) investeerde in een uitbreiding van de crisiswerking noemt Kemseke een goede zaak, maar er is meer nodig. “Het grote manco zit in de reguliere zorg: thuisbegeleiding, ambulante werking en residentiële opvang. Als je meer kan inzetten op bijvoorbeeld wekelijkse gesprekken, dan zal je op termijn crisissituaties en escalaties zien verminderen. Die categorie van wachtenden in de cijfers, die moet er echt uit”, zegt hij.

Daarvoor is een holistische aanpak nodig. “We mogen de mentale gezondheid van kinderen niet enkel toeschrijven aan één agentschap, dit moet een brede maatschappelijke uitdaging worden”, besluit Kemseke.