Onze fuifzalen lopen leeg: jeugd blijft weg, organisatoren haken af

In de hoogdagen van hun fuif stonden er nog 2.000 bezoekers op de dansvloer, toch besloot KSA Tielt twee jaar geleden om Project Y niet meer te organiseren. De reden? “Te duur, en de opkomst is onzeker” © MD Photography
Phebe Somers

Van 2.571 in 2019 naar 2.207 vorig jaar: in vijf jaar zijn liefst 364 fuiven verdwenen in West-Vlaanderen. Organisatoren haken af omdat ze niet meer uit de kosten raken. De reden? Jongeren vinden steeds moeilijker de weg naar de fuifzaal. “Terwijl fuiven nochtans heel goed zijn voor hun ontwikkeling.”

In West-Vlaanderen vonden vorig jaar 2.207 grote en kleine fuiven plaats. Dat lijken er veel, maar het zijn er liefst 364 minder dan in 2019… Dat blijkt uit cijfers van Unisono, het digitale platform dat instaat voor het verlenen van licenties voor muziekgebruik. Wie een fuif organiseert, moet daar melding van maken bij Unisono en al snel 300 euro betalen om een hele avond muziek te mogen draaien. Het is slechts één van de vele kostenposten die komen kijken bij de organisatie van een fuif.

Eén van de 364 fuiven die de voorbije vijf jaar van de kalender verdwenen, is Project Y in Tielt. Die lokte in de hoogdagen meer dan 2.000 fuifgangers, klinkt het bij KSA Tielt. “Er zijn heel veel vaste kosten verbonden aan de organisatie van zo’n fuif: een zaal of tent, heel wat audiomateriaal, dj’s, muzieklicenties, decoratie, andere vergunningen… De laatste jaren was de opkomst telkens onzekerder, waardoor het financieel een groot risico werd om de fuif nog te organiseren. Komt er weinig volk af, dan draai je gegarandeerd verlies”, weet hoofdleidster Janthe Strobbe (22).

“Vroeger werden er al snel 10 à 15 vaten getapt op een avond, nu zijn dat er vaak slechts 5”

De jeugdbeweging zocht een alternatief om de kas te spijzen: een bierfestival. “De eerste editie was alleszins een groot succes. De late twintigers en dertigers zijn zo’n concept wel genegen en blijven gemakkelijk plakken. We proberen jongeren ook nog aan te trekken door er in de latere uurtjes nog een feestje van te maken, maar een echte fuif organiseren? Dat laten we voorlopig even links liggen.”

Opkomst daalt

Bij andere jeugdbewegingen horen we gelijkaardige geluiden. KSA De Meiskes Wevelgem trok vorig jaar de stekker uit hun bekende Pink Lady-fuif en organiseert nu een spaghetti-avond als alternatief om de werking te financieren. Chiro Keiem uit Diksmuide houdt nog even voet bij stuk. “We hebben de winst van onze fuif echt nodig om onze lokalen te onderhouden, spelmateriaal aan te kopen en de kampen betaalbaar te houden. Helaas merken we dat de opkomst elk jaar daalt… gelukkig draait ons eetfestijn wél nog steeds goed.”

In Lichtervelde koos de Meisjesscouts er dan weer voor om hun Roksjesfuif niet meer te organiseren in de lokaal legendarische zaal De Zwaan. “De huur wordt een te grote kost in tijden waarin steeds minder feestbeesten hun weg naar onze fuif vinden, vanaf volgend jaar gaat ons event door in een zaal van het gemeentelijke jeugdhuis”, klinkt het.

Slecht nieuws ook voor uitbaters van private feestzalen… “Onze huurprijzen zijn de voorbije jaren alleen maar geïndexeerd, we willen die immers zo laagdrempelig mogelijk houden. De organisatie van fuiven blijven een belangrijk onderdeel van de inkomsten om onze cultuurwerking te ondersteunen”, klinkt het bij de vzw achter zaal De Zwaan. “Eerder dan bij de huurprijs, ligt het probleem bij de opkomst: waar er vroeger snel 10 à 15 vaten op een avond werden getapt, zijn dat er nu vaak slechts een vijftal meer.” (lees verder onder het kader)

Minister zoekt oplossing: “Fuif organiseren is te veel gedoe geworden”

Ook Vlaams minister van Jeugd én ex-chiroleidster Melissa Depraetere (Vooruit) merkt dat jongeren vandaag anders uitgaan. “Er wordt minder gefuifd, maar de verklaringen daarvoor zijn uiteenlopend”, reageert ze. “Zelf word ik vaak aangesproken over de kostprijs. Toen ik nog in de jeugdbeweging zat, konden we een hele avond uitgaan voor 15 euro. Nu kan dat niet meer. Ondertussen is het leven ook voor jongeren op tal van andere vlakken ook nog eens veel duurder geworden.”

“Dat er minder volk afkomt op fuiven, is vooral spijtig voor het sociaal contact”, vindt de minister. “Jongeren leren elkaar kennen, er worden banden gesmeed tussen jeugdbewegingen… Maar bovenal is de dalende populariteit een probleem voor de kas van de vele verenigingen. Er is meer financiële ondersteuning nodig vanuit de overheden. Los daarvan is een fuif organiseren een heel gedoe geworden. Vergunningen, klachten van buren, administratieve lasten… Samen met de lokale besturen wil ik op zoek gaan naar een vereenvoudiging van het organiseren van evenementen.”

Dat jongeren steeds minder de weg vinden naar de lokale fuifzaal, ligt volgens Nicky Dirckx aan de coronacrisis. Zij is coördinator van een onderzoeksgroep van Hogeschool Gent rond nachtleven en middelengebruik.

“Op het moment dat ze normaal hun eerste stapjes in het uitgaansleven zouden zetten, werden tieners verplicht om thuis te blijven. Kleinschalige huisfeestjes waren de enige optie en dat zijn ze na de pandemie niet meer verleerd. Daarbij komt het feit dat uitgaan gewoon zeer duur is geworden: alcohol kost op café of op een fuif handenvol geld, in de supermarkt is het nog enigszins betaalbaar. Die financiële drempel mag je dus zeker niet onderschatten. Elke generatie heeft hun manier van vrijetijdsbesteding en uitgaan, mogelijks zullen fuiven de geschiedenisboeken ingaan als dé uitgaansmanier van de millennials

“Mogelijks zullen fuiven de geschiedenisboeken ingaan als dé uitgaansmanier van de millennials”

Dat is volgens de orthopedagoge geen goed nieuws. “Fuiven zijn ontzettend goed voor de ontwikkeling en socialisatie van jongeren. Het is een cultureel gegeven. Je leert sociale contacten leggen, omgaan met middelen, jezelf uiten in een groep, veilig experimenteren… Als ik in de politiek zou zitten, zou ik mijn uiterste best doen om de fuifcultuur nieuw leven in te blazen.”

Gratis zaal

Die mening delen ze in Harelbeke. Daar kunnen jeugdverenigingen zaal ‘t Sas tijdelijk gratis huren. “Zo willen we hen stimuleren om toch weer evenementen te organiseren, maar maken we het risico bij een lage opkomst verlies te draaien veel kleiner”, zegt schepen van Jeugd David Vandekerckhove (Groen). “We willen zo ook het aantal lokaalfeestjes weer verkleinen, want die zijn niet ideaal voor geluidsoverlast en bovenal is geen enkel jeugdlokaal brandveilig genoeg voor 200 feesters.”

“Tijdens de coronalockdowns waren kleine huisfeestjes de enige optie voor tieners, dat zijn ze niet meer verleerd”

Ondanks zijn inspanning steeg het aantal reservaties echter niet voor het komende fuifseizoen. “Het probleem zit dus nog dieper. Mijn tijd als schepen zit er bijna op, maar we hebben reeds de eerste stappen gezet tot het uitwerken van een deftig fuifbeleid. We moeten echt individueel in gesprek gaan met de jeugdbewegingen om zo een antwoord te kunnen bieden op hun problemen. Want het zou zo enorm jammer zijn als de fuifcultuur in Harelbeke echt helemaal zou verdwijnen…”

Lees meer over: