Jan Delbaere in India: “Je moet hier constant opletten voor de koeien”

KW.be maakt de komende maanden een reis rond de wereld langs 80 West-Vlamingen. Vandaag zijn we te gast bij Jan Delbaere in India.

Als jongen wou Jan Delbaere (56) uit Rumbeke zich al inzetten voor ontwikkelingshulp. Nu werkt hij als adjunct-directeur voor het Wereld Voedsel Programma in India. Na tal van omzwervingen kon Jan zich bijna moeiteloos aanpassen aan het land. Zélfs aan het pikante eten.

Hoe ben je in India beland?

“Mijn bestemming nu is het resultaat van een lang parcours. Ik koos voor de studies van bio-ingenieur omdat ik mij wou engageren voor een goed doel. Toen ik afgestudeerd was, vertrok ik in 1983 als vrijwilliger naar Congo. Daarna reisde ik met de Verenigde Naties naar China, Jemen, Rwanda en de Filippijnen. Eind 2004 werd ik aangeworven door het Wereld Voedsel Programma van de VN en verbleef ik in Rome en in Rwanda. Bij het WFP moet je elke 4 jaar veranderen van land en zo belandde ik een half jaar geleden hier in India.”

Ben je al in gevaar gekomen door je jobs bij de VN?

“Jammer genoeg gaat armoede gepaard met geweld. In Rwanda ging het er erg agressief aan toe. In 2009 was er een aanslag op mijn hotel in Pakistan, waar ik op een korte missie was.”

Hoe ga je op emotioneel vlak om met alle ellende die je ziet?

“Meestal ben ik op kantoor en kom ik direct in contact met slachtoffers of hulpbehoevenden. Toch word ook ik geconfronteerd met vluchtelingen of mensen die hun dierbaren hebben verloren in geweld of natuurrampen. Zulke ervaringen blijven lang nazinderen. Ik vergeet ze nooit.”

Wat vindt je familie van de verhuizing?

“Mijn vrouw en mijn jongste dochter zijn mee naar hier verhuisd. Ze is 10 en voor haar was het een moeilijke aanpassing. Ze kent hier niemand. Na vijf maanden vindt ze dat haar school wel meevalt.”

Hoe hard verschilt de Indische cultuur van de Belgische?

“Er zijn onnoemelijk veel verschillen! Om te beginnen wonen in India ongeveer drie keer zoveel mensen als in de hele Europese Unie. Verder bestaat India uit contrasten. Er is grote armoede, maar tegelijk kent het land een gigantische economische groei.”

“Verder gebruiken ze hun vervoersmiddelen anders. Voor een verplaatsing van vier uur neemt men geen auto, maar het vliegtuig. Het verkeer is chaotisch – je moet constant opletten voor koeien. Alle chauffeurs zijn gefrustreerd. De claxon is het belangrijkste deel van de auto.”

“Ten slotte is hygiëne een echt probleem. Veel mensen hebben geen toilet. Maar uiteindelijk went alles, zelfs het pikante eten. Nu vind ik het heerlijk.”

Wanneer het land bij ons in de media komt, is dat vooral door verkrachtingen. Is het land werkelijk zo agressief?

“India is een democratie met een vrije pers en ook hier wordt veel bericht over het probleem. Er zijn enkele traditionele stromingen, die vrouwen niet op een respectvolle manier behandelen. Maar iedereen die ik ken heeft een progressieve visie op de relatie tussen man en vrouw. Mijn mannelijke kennissen respecteren vrouwen en ik vermoed dat dit bij de jeugd ook zo is.”

“Vrouwen en mannen gaan hier wel op een andere manier met elkaar om. De meeste mensen die ik ken, hebben hun partner niet zelf gekozen. Hun huwelijk was gearrangeerd. Ook bij jonge mensen.”

Wat raad je iemand aan die naar India komt?

“Je moet zeker eens rondwandelen in een volkse buurt tijdens het Holi festival, het feest van de kleuren. De bevolking viert het elke lente. Je draagt best goedkope witte kleren, want iedereen gooit kleurstoffen naar elkaar. Voor de echte toeristen onder ons: de Taj Mahal. Maar dan wel ‘s ochtends vroeg, als er nog niet te veel volk is.”

Zou je nog terugkeren naar België?

“Ik mis het land niet echt – behalve de mensen die er wonen. Daarom reis ik elk jaar één keer terug. Ondertussen heb ik ook een huis op de Filippijnen, het land waar mijn vrouw haar roots heeft. Ik zie het wel zitten om daar mijn pensioen door te brengen.”

Wat hoop je nog te bereiken?

“Op lange termijn: dat honger en ondervoeding uit de wereld verdwijnt. En op korte termijn: dat honger en ondervoeding sowieso al verbéteren in India.”

Op welke verwezenlijking ben je erg trots?

“Gebaseerd op ons advies heeft de staat Orissa (Odisha) enkele maanden geleden een grootscheepse registratie uitgevoerd. Zo willen ze vooral verzekeren dat elke kwetsbare persoon, die recht zou moeten hebben op voedelsteun, dat ook zal kunnen krijgen. Bovendien kan door zo’n registratie veel misbruik worden tegengegaan. Dit is een eerste stap om het volledige systeem te informatiseren.”

Op welke manier bedanken mensen je voor wat je doet?

“Het is een werk van lange duur en resultaten worden vaak indirect bekomen. Mijn bijdrage in dat verhaal is dan ook niet altijd duidelijk zichtbaar. Maar ik herinner me toch emotionele scènes in de Filippijnen, bijvoorbeeld omdat we een school geholpen hadden. Of er zijn de leiders van een coöperatieve, die ons jaren later trots tonen hoe succesvol ze nu geworden zijn.”

(Sofie Pauwels)