Ynske Vandormael in Mauretanië: “Slavernij is hier recent afgeschaft – in theorie toch…”

Samen met haar man Stephen. © GF
Frederik Jaques
Frederik Jaques Webredacteur

KW.be maakt de hele zomer een reis rond de wereld langs 80 West-Vlamingen. In de laatste rechte lijn zijn we te gast bij Ynske Vandormael en haar Oegandese echtgenoot Stephen Okello (33) en hun kindje Skye.

Ynske is eigenlijk afkomstig van Tielt. Ze woonde na haar studies ook nog twee jaar in Brussel en een jaar in Gent en verliet haar geboorteland eind 2004. Wat volgde was een ware odyssee langs tal van – niet altijd even populaire – bestemmingen…

Je deed acht landen aan in elf jaar. Nu woon je in Mauretanië, maar welke landen heb je intussen al op je conto?

“Ik som ze even in volgorde op: ik begon in Gaza, trok van daar naar Sri Lanka en vervolgens naar Guinée, en dat telkens voor één jaar. Daarna volgden Oeganda en Abkahzië/Georgië, met drie maanden Sint-Petersburg ertussen. Dan trok ik voor tien maanden naar Soedan, met een lange ‘vakantie’ in België erna – mijn bevallingsverlof – daarna nog eens 18 maanden Tajikistan, om nu uiteindelijk in Mauritanië aanbeland te zijn.

Zo vaak verhuizen, naar dergelijke weinig voor de hand liggende landen: dat zal wel zijn specifieke reden hebben.

“We verhuizen inderdaad telkens omwille van mijn werk, het Internationale Rode Kruis Comité (ICRC). Ik heb telkens missies van één tot anderhalf jaar. We kiezen in principe niet echt waar we naar toe gestuurd worden. We kunnen normaal gezien wel weigeren, maar de meesten doen dat niet. Voor mij is het grote verschil bij vroeger dat ik nu enkel naar plaatsen gestuurd word waar mijn familie bij mij kan zijn.”

Ynske Vandormael in Mauretanië:

Waar in dat ‘parcours’ heb je je man ontmoet? Bij je verblijf in Oeganda?

“Ik heb Stephen inderdaad ontmoet in Oeganda, meer bepaald in Gulu, waar ik toen werkte. Hij behoorde tot de locale staff in onze delegatie daar. Na mijn missie hebben we besloten om te trouwen. Ik ben toen vertrokken naar Sint-Petersburg en Georgië en ik ben voor één weekje teruggekeerd naar Oeganda om er te trouwen. Na mijn missie in Georgië zijn we samen vertrokken op missie naar Khartoum, de hoofdstad van Soedan.”

Skye, jullie dochtertje is er nu twee. Het maakt voor haar dus nog niet veel uit waar ze woont en leeft. Wat ga je doen als ze wat ouder en onder andere schoolplichtig is en vriendjes begint te maken?

“Het maakt inderdaad nog niet veel uit waar we nu zijn, en dat zal nog een paar jaar het geval zijn. Ze gaat ondertussen hier naar school en in principe zal ze in elke missie naar een school kunnen gaan. Maar we houden er zeker rekening mee dat, eens ze wat ouder wordt, we een meer stabiele omgeving voor haar moeten vinden. Bedoeling is dat we dan naar ons thuisland terugkeren. We hebben net een stuk grond gekocht in Aalter en we zouden in november moeten beginnen bouwen, zodat we een ‘thuis’ hebben, wanneer we beslissen om naar huis te komen. Da’s iets wat ik hoe dan ook wil: opnieuw een ‘normaal’ leven hebben, dichter bij mijn familie. Zo kan Skye haar familie in België ook leren kennen.”

Ynske Vandormael in Mauretanië:

Wat doen jullie in Nouakchott, de hoofdstad van Mauretanië?

“Ik werk hier dus, en Stephen volgt cursussen Frans om eventueel hier of ergens anders met het ICRC te werken. Skye Akuno is net begonnen met school. We leiden hier dus een leven zoals we dat waarschijnlijk in België zouden doen, maar dan een beetje anders. In mijn vorige missies was dat wat anders, omdat ik toen dichter bij het conflict werkte en we af en toe toch met heel aparte situaties werden geconfronteerd.”

Hoe moeten we ons jullie leven van alledag daar in de hoofdstad voorstellen?

“Ik denk dat het leven niet zoveel verschilt van het leven in België. Tijdens de week is er het werk en de school, in het weekend is het boodschappen doen en eventueel naar het strand of het zwembad gaan, want het is hier warm. Ik heb het geluk dat we een voltijdse poetsvrouw hebben, dus daar hoef ik zelf geen tijd in te stoppen. Een leuke bonus bij ons werk!”

Ynske Vandormael in Mauretanië:

Welk land in je ‘veroveringstocht’ heeft het meeste indruk op je gemaakt?

“Dat is moeilijk om te zeggen. Elke plaats maakt indruk, hetzij om positieve, dan wel om negatieve redenen. Gaza is een piepklein stukje land met heel veel mensen erop – mensen die elke dag proberen te overleven. Het was mijn eerste missie in een conflictgebied. Ik kon me er niets bij voorstellen: ik dacht dat het leven stil stond tijdens een conflict, maar dat is niet het geval. Iedereen probeert zo gewoon mogelijk door te gaan met de dagelijkse dingen van het leven.”

“Sri Lanka is een prachtig eiland, dat in die tijd wel verscheurd werd door een oorlog. Ik was gestationeerd in het noorden en het conflict was er nog altijd aan de gang. Maar ik heb ook een stuk van het land kunnen bezoeken, waar je van het conflict niets kon merken. In Guinée was er niet echt een conflict, maar het was de eerste keer dat ik met echte armoede werd geconfronteerd. Het was elke morgen slikken wanneer we onze ‘luxe’ compound verlieten om naar het werk te gaan.”

Ynske Vandormael in Mauretanië:

“Oeganda is mijn tweede land geworden, een land waarmee ik nu ook een personnlijke band heb. Dat zal altijd zo blijven. Abkhazië is een van de republieken die zich onafhankelijk hebben verklaard van Georgië. Het is een prachtige streek, die helemaal is opgesloten door haar ‘status’, maar voor mij is het het land waar ik me het dichtst bij mijn staff heb gevoeld. Ik was de enige expat daar voor het ICRC en ze hebben me daar laten voelen wat een hartelijk welkom is.”

Ynske Vandormael in Mauretanië:

“Misschien heeft Soedan wel het minste indruk op me gemaakt. Ik ben er niet zo lang geweest en heb het land ook niet echt kunnen zien, omdat ik toen al zwanger was. Maar het was leerijk om daar deel uit te maken van onze operatie. Het conflict in Darfur is uit de pers verdwenen en het conflict in het zuiden van het land gaat bijna onopgemerkt zijn gang. Maar dat ze beiden hun gang gaan met alle gevolgen van dien, is wel degelijk een feit.”

“Tajikistan is een prachtig land, maar zal me ook vooral op een persoonlijk niveau bijblijven. We hebben daar mensen ontmoet die waarschijnlijk voor altijd een deel van ons leven zullen uitmaken. En het was ook wel een uitdaging om daar met een vijf maand oude baby naar toe te vertrekken…”

Ynske Vandormael in Mauretanië:

Mauretanië is niet meteen wat je noemt ‘het bekendste Afrikaanse land’. Wat moeten we over het land weten? Verdient het meer bekendheid, meer toeristen?

“Ik moet zeggen dat ik ook bijna niets wist van het land voor we naar hier kwamen. En ik moet nog veel leren! Opmerkelijk aan dit land is dat slavernij hier pas vrij recent is afgeschaft. Het is te zeggen: in theorie, want in de realiteit is slavernij nog altijd een dagelijkse praktijk. Het is zo’n typisch land dat dankzij de kust, de zee, de mijnen enzomeer erg rijk zou kunnen zijn, maar dat door corruptie maar niet ‘ontwikkeld’ raakt. Het is een Islamitische staat, al stellen ze zich hier wel tolerant op tegenover buitenlanders die een ander geloof en cultuur hebben.”

“Toerisme is hier hoe dan ook nog niet echt goed ontwikkeld, terwijl er hier blijkbaar wel mooie streken zijn. Maar ik denk ook niet dat Mauretanië op dit moment veel toeristen zou lokken.

Ynske met Skye bij een tijdelijk verblijf in Tielt in 2013.
Ynske met Skye bij een tijdelijk verblijf in Tielt in 2013.© KRANT VAN WEST-VLAANDEREN

Wat mis je uit België? Hoe vindt je familie het dat je zo ver van hen vandaan woont?

“Afhankelijk van waar ik ben, mis ik de seizoenen. Zélfs de winter! (lacht) Je hebt hier misschien wel bijna elke dag zon, maar dat weegt niet op tegen de lange zomeravonden die we in België hebben.”

“Mijn familie is het ondertussen al gewoon. Ik probeer ook elke vakantie in België door te brengen, zeker nu Skye er is. En met Skype en Whatsapp weet ik bijna evenveel van wat er aan de hand is met mijn familie, als zijzelf.”

In welke zin heeft het vele reizen een ander mens van je gemaakt?

“Ik weet niet of het me echt een ander mens heeft gemaakt. Voor mij was mijn jaar Erasmus in Italië een belangrijke ‘eye-opener’. Ik ben toen met een klein hartje vertrokken. Ik vroeg me af hoe ik zo’n heel jaar zou overleven, in een land waar ik de taal niet sprak, voor de eerste keer weg zo lang weg van mijn familie. Ik heb het overleefd en, als ik nu weer eens voor zo’n grote verandering sta, heb ik zoiets van ‘je hebt je Erasmusjaar toch ook overleefd…'”

(FJA – Foto’s Ynske Vandormael)