Op maandag 28 november 2022 liet Heulenaar Liza Verhelle (30) haar voet amputeren. Een ingrijpende operatie, zowel op fysiek als op mentaal vlak. Meer dan een jaar later is de revalidatie (bijna) helemaal achter de rug en kan Liza opnieuw op een normale manier en vooral pijnvrij leven.
Jarenlang vocht Liza tegen het Complex Regionaal Pijn Syndroom. Ze had alles geprobeerd, van neurostimulatie tot een aangepast dieet: niets hielp. Het enige wat nog enigszins perspectief bood, was amputatie. Een ingreep die Liza uiteindelijk op maandag 28 november onderging in het UZ in Gent. Ze moest er voorgoed afscheid nemen van haar voet Philippe, in de plaats kwam een stomp, die ze ook al liefkozend tot Frank had gedoopt.
“Hoe 2023 er voor mij uitzag? In één woord: revalideren”
Een maand na haar operatie deelde Liza in deze krant haar wensen voor het nieuwe jaar: “Ik hoop voor mezelf dat 2023 een jaar wordt met heel wat minder pijn. En meer mobiliteit”, zei ze toen. Maar hoe zag het jaar 2023 er nu voor haar uit? “In één woord: revalideren”, lacht Liza. “Eind januari startte ik in het UZ in Gent, zowat drie keer per week, telkens drie uur lang. Ik had er ergotherapie, kiné en deed ook aan zwemmen, in een aparte oude vleugel van het revalidatiecentrum. Ik heb geluk gehad: geen enkele complicatie, behalve eentje: mijn kuitbeen is onverwacht beginnen groeien.”
Tijdens de operatie werden Lizas scheenbeen en kuitbeen afgesneden. Alleen bleek die laatste uiteindelijk iets langer te zijn. dan nodig. “In mei kreeg ik last van Frank, vooral als ik er op steunde en mijn been strekte. Foto’s toonden aan dat het kuitbeen al 1 centimeter terug gegroeid was en er was ook irritatie en ontsteking. Ik had wel heel even schrik toen de assistent in volle paniek contact opnam, maar gelukkig bleef mijn bandagist rustig. Hij heeft de prothese gewoon aangepast naar de nieuwe verhoudingen.”
Fantoomsensaties
Sinds augustus is Liza niet langer aan het revalideren. “Die 60 kinebeurten waren op. Bovendien zat ik ver genoeg in het traject om zelf door te doen. Ik probeer nu zelf ook veel te bewegen. Als ik ouder was geweest, zou dat misschien wat moeilijker zijn, maar ik word er in maart pas 31 hé. Ik ga hier in Heule vaak de baan op. Ik ga te voet naar Heule Platse, ga zwemmen in Lago en doe boodschappen met de fiets.
Liza’s amputatie moest de chronische pijn die ze jarenlang in haar onderbeen voelde, wegnemen. “Dat is heel goed gelukt. De pijn was onmiddellijk na de operatie weg. Verdwenen met mijn voet. Ja, ik heb wel een lichte fantoompijn of eerder fantoomsensaties. Het is alsof ik een voet heb die slaapt (grinnikt), en ook wat lichte pijn aan de kuit. Maar daar blijft het bij. Sinds juni 2023 ben ik trouwens ook volledig medicatievrij.”
“Tijdens een feestje vloog mijn prothese door de lucht, op de beats van footloose”
Liza is haar prothese ook al helemaal gewend geraakt. In navolging van Philippe en Frank gaf ze ook haar prothese een naam: Peter. “Hij is nog niet officieel gedoopt. Ik plan in juni een feestje te geven. Peter is al ingeburgerd bij mijn vriendengroep. Tijdens een feestje vloog ie door de lucht, op de beats van footloose (lacht).”
Na al die jaren van pijn en medicatie zit er in Liza’s lichaam wel nog steeds een chronische vermoeidheid gebeiteld. Overdag heeft ze twee tot drie uur slaap nodig. Daarom werkt ze voorlopig nog halftijds. Bij een nieuwe werkgever. “Ja, ik heb een andere job moeten zoeken”, zucht ze.
“Ik ben anderhalf jaar in ziekteverlof geweest. Dat verlof brak ik af toen ik me tijdens mijn revalidatie goed genoeg voelde om opnieuw te gaan werken. Maar mijn vorige werkgever, een bedrijf in de outdoor meubelbranche, wilde niet dat ik progressief startte (aan 50 procent, red.). Het was voltijds, of niet. Maar ik was nog niet klaar voor een fulltime, dus ben ik veranderd. Ik werk sinds 6 november halftijds in de ergonomische meubelzaak Ergodôme in Kortrijk, in de Sint-Janslaan.”
Jordanië
Liza mocht niet alleen opnieuw gaan werken, ze nam ook de draad van het reizen terug op. “Een maand na mijn operatie al”, lacht ze. “Een reisje naar Wenen. Het was heel pittig en ambitieus, maar mijn man Steven en ik hebben er deugd van gehad. Ik had in die tijd wel nog heel veel rust nodig. Maar dé reden voor die reis was het nieuwjaarsconcert van het Weense symfonie-orkest. Daarvoor nam ik er de rompslomp met een rolstoel in het vliegtuig graag bij.”
“Mijn vorige werkgever, een bedrijf in de outdoor meubelbranche, wilde niet dat ik progressief herstartte (aan 50 procent, red.) met werken. Het was voltijds, of niet”
Het koppel moest de droom om naar Jordanië te reizen jarenlang in de koelkast stoppen. Is dat er al van gekomen? “Neen, nog niet. Wel zijn we afgelopen zomer naar enkele Griekse eilanden gereisd: Kreta, Mykonos, Santorini en Naxos. Mijn rolstoel ging mee, ja, voor de bezoekjes aan de stad. Maar even vaak kon het zonder hoor. Zo trokken we naar Balos Beach, anderhalve kilometer lopen, mét 150 m hoogteverschil: dat was best zwaar natuurlijk. Maar het is gelukt, en we zijn langs dezelfde weg tijdens een hevig onweer teruggekeerd.”
Liza heeft ook al enkele keren indoor kunnen snowboarden en zitskieën, via AnvaSport. In de paasvakantie gaat ze voor de eerste keer op skireis, om te snowboarden. “Ik heb een abonnement op de fitness genomen, zodat ik mijn conditie kan verbeteren en de spieren in mijn benen kan aankweken. Ik heb vijf jaar stilgezeten hé. In de zomer trekken we naar Albanië. Ik ga ook naar de Olympische en Paralympische Spelen in Parijs: atletiek, hockey en basket. Ik kijk vooral uit naar de Paralympische Spelen: het moet cool zijn om te zien hoe mensen met een beperking toch grote sportieve prestaties neer kunnen zetten.”
La vie
De 30-jarige Heulse geniet weer van het leven. En voor het eerst in jaren is dat leven ook normaal te noemen. “De rolstoel komt amper nog buiten, ik kan bijvoorbeeld babysitten, wat mijn zus en broer héél leuk vinden (lacht). Ook mijn omgang met mensen is genormaliseerd, vooral omdat ik weer kan staan en zelfstandig kan bewegen. Onlangs werd het me nog eens pijnlijk duidelijk welke impact dat heeft op iemands sociaal leven. Ik was voor het werk op een internationale meubelbeurs. Uren rechtstaan, dat blijft lastig, dus zat ik in mijn rolstoel. Gevolg: tegen mijn collega’s werd er gepraat, terwijl ik genegeerd werd. Of ze gingen met hun rug naar mij toe staan.”
Ik kijk uit naar de Paralympische Spelen: het moet cool zijn om te zien hoe mensen met een beperking toch grote sportieve prestaties neer kunnen zetten”
Maar is Liza weer de oude? “Ja, maar dan in een vernieuwde versie. Ik heb meer zelfvertrouwen en weet dat tegenslagen me niet snel klein zullen krijgen. Ik heb ook meer rust in mijn hoofd gevonden en zit minder in met wat mensen van mij denken. Ja, ik heb een beperking en een prothese. Maar als ik een kleed wil dragen, doe ik dat. Mijn je-m’en-fous-gehalte is gegroeid. Ik ben trots op mezelf. Mijn vriendinnen en familie zien ook dat ik opnieuw buitenkom. Ze zeggen dat ze me na de amputatie al meer hebben gezien dan in de vijf jaar daarvoor. Mijn man vindt mijn agenda zelfs te druk. (lacht)”
Heeft Liza de pijnlijke periode uit haar leven kunnen afsluiten? “Ja en nee”, zegt ze. “Ik moet wel nog iedere ochtend mijn prothese aandoen. En dan denk ik altijd ‘shit, dat ga ik op mijn zeventigste ook nog moeten doen’. Ik leef ermee. Maar soms vormt die prothese ook gewoon een heel goed excuus. Dan zeg ik tegen Steven, ‘mijn been is af, loop jij maar naar de keuken’ (lacht). Maar, en dat is een gróte maar, de pijn of mijn voet bepaalt mijn leven niet langer.”
Liza liet na haar operatie ook ‘La vie’ tatoeëren op haar rechterarm. “Het is een verwijzing naar de tattoo die jarenlang op mijn voet stond: ‘La vie n’est pas un long fleuve tranquille’.”
Maar die spreuk is nu verdwenen. Voor Liza telt nu enkel nog ‘La vie’, een ode aan het leven.
Het beste van KW
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier