Bijna 1 op 100 Belgische vrouwen krijgt ooit baarmoederhalskanker. Hoe fataal die diagnose is, heeft in grote mate te maken met hoe vroeg de kanker wordt opgespoord. Om de drie jaar een uitstrijkje laten nemen, is de gouden regel, maar niet iedereen volgt die strikt op. Ook Nancy (56) niet, en daar heeft ze al veel spijt van gehad…
Sinds januari 2025 wordt de screening naar baarmoederhalskanker een versnelling hoger geschakeld. Voorheen werd er enkel getest op het humaan papillomavirus (HPV) – dat baarmoederhalskanker kan veroorzaken – wanneer een uitstrijkje afwijkende waarden vertoonde. Toch kan het ook gebeuren dat een vrouw besmet is met het kankerverwekkende HPV, zonder dat dit te zien is op deze standaard test, waardoor de baarmoederhalskanker vaak veel te laat wordt ontdekt. Om dit scenario te vermijden, werd beslist om voortaan bij elk uitstrijkje meteen een HPV-test te laten uitvoeren.
Een maatregel die Nancy Museeuw (56) uit Koekelare enkel maar kan toejuichen. Op haar 44ste kreeg Nancy de diagnose van baarmoederhalskanker. Die kwam tot stand nadat ze maandenlang kampte met onverklaarbare vermoeidheid en later aanhoudende vaginale bloedingen. Preventieve uitstrijkjes had Nancy nooit laten nemen. “Waarom? Tja, geen tijd, niet het gevoel dat het echt nodig was… Geen idee eigenlijk waarom ik het nooit heb gedaan. Maar dat ik er spijt van heb, daar mag je zeker van zijn”, bekent ze.
Gezwel van 7 centimeter
Verder onderzoek wees uit dat er al vijf tot tien jaar lang een tumor aan het groeien was in haar baarmoederhals. Intussen had dat gezwel al een diameter van 7 centimeter. Ook had Nancy uitzaaiingen naar haar lymfeklieren. De kanker was al zo vergevorderd dat ze in het ziekenhuis in Torhout niets meer voor haar konden betekenen, maar in het UZ Leuven gelukkig wel.
“Drie vreselijke chemococktails en een operatie waarbij ze mijn eierstokken, volledige baarmoeder, een veertigtal klieren en een stuk van de schede weghaalden, hebben er uiteindelijk voor gezorgd dat ik de kanker kon overwinnen. Als vervelende bijwerking kwam ik meteen in de menopauze terecht en kampte ik ook met nierfalen. Heel ingrijpend allemaal, de revalidatie was echt slopend. Ik ben anderhalf jaar werkonbekwaam geweest”, vertelt Nancy, die intussen wel al weer aan de slag is als secretariaatsmedewerker aan hogeschool Vives in Brugge.
“Als ik ook maar een handvol vrouwen kan overtuigen, dan is mijn getuigenis iets waard geweest”
Meer dan 10 jaar later is Nancy gezond en wel, maar ze wil andere vrouwen waarschuwen. “Ik ben héél dankbaar dat ik dit kan navertellen, maar dat was bijna niet het geval geweest. Nog steeds zijn er mensen verbaasd dat ik dit heb overleefd. Omdat ik nooit een uitstrijkje had laten nemen, merkte ik pas op dat er iets aan de hand was toen ik symptomen ervoer en het eigenlijk al bijna te laat was. Kanker doet meestal geen pijn hé, een preventieve opsporing kan letterlijk je leven redden”, benadrukt ze.
“Wel moeten we eerlijk zijn, mijn huisarts heeft me nooit aangeraden om een uitstrijkje te laten nemen, en zo zullen er wel nog vrouwen van mijn leeftijd zijn. Ik had natuurlijk zelf mijn verantwoordelijkheid moeten nemen. Als ik ook maar een handvol van die vrouwen kan overtuigen, dan is mijn getuigenis iets waard geweest. Niet twijfelen, gewoon doen. Als ik de tijd zou kunnen terugdraaien…”
Vroege diagnose
Ook Vlaams minister van Volksgezondheid Caroline Gennez (Vooruit) hoopt dat meer vrouwen zich in de toekomst tijdig laten screenen, ook wie gevaccineerd is. “Als de ziekte in een vroeg stadium wordt ontdekt, kunnen ernstigere verwikkelingen of zwaardere behandelingen vermeden worden en is de kans op volledige genezing groter. Voordelig voor de vrouwen zelf, maar ook de maatschappij. Het is dan ook logisch dat we resoluut kiezen voor een screeningsmethode die betere resultaten oplevert”, klinkt het.
Vrouwen ouder dan 45 laten zich te weinig testen
Als het van Nancy Museeuw afhangt, laten alle West-Vlaamse vrouwen zich regelmatig testen op baarmoederhalskanker. Vandaag laat 66 procent van de vrouwen uit onze provincie zich tijdig testen, blijkt uit data van het Vlaams Bevolkingsonderzoek. Daarmee zitten we nipt boven de doelstelling van het Centrum voor Kankeropsporing (CvKO) en pal op het Vlaamse gemiddelde. Al is er een groot verschil als we naar de verschillende leeftijdscategorieën kijken. Zo zien we dat de testratio systematisch daalt vanaf de leeftijd van 45 jaar. Bij West-Vlaamse vrouwen tussen de 60 en 64 jaar laat zelfs slechts 44 procent om de drie à vijf jaar een uitstrijkje nemen. “Al lang horen we bij die doelgroep dat ze zich vaak niet aangesproken voelen. Maar laat mij duidelijk zijn: diagnoses worden op elke leeftijd vastgesteld, ongeacht eventuele seksuele activiteit of menopauze”, waarschuwt Patrick Martens, directeur van het CvKO.
Ook jonge vrouwen tussen 25 en 29 jaar oud wachten volgens Martens te lang om zich te laten testen. Onze provincie is echter de enige waar die leeftijdsgroep met 66 procent wél de doelstelling en ook de beste dekkingsgraad in Vlaanderen behaalt. “Nochtans hebben zij het meest te winnen bij een snelle diagnose. Om te kunnen garanderen dat zij na een eventuele behandeling nog altijd zwanger kunnen worden, is het cruciaal dat de kanker snel opgespoord wordt.”
De 30- tot 34-jarigen zijn de beste leerlingen van de klas: 71 procent van hen laat zich om de drie jaar screenen.
Het beste van KW
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier
