De kleermakers van de paus zijn West-Vlaams: Brugse kunstateliers mogen gewaden, mijters, altaarlinnen en alben leveren voor bezoek van kerkleider

Jeroen Kerre van Kunstateliers Slabbinck (links) en Marc Schotte van Kunstateliers Arte Grossé zijn apetrots dat ze de paus en zijn brede entourage mogen kleden. © Davy Coghe/GF
Philippe Verhaest

Het is momenteel alle hens aan dek bij Kunstateliers Slabbinck en Arte Grossé in Brugge. Slabbinck mag voor het bezoek van paus Franciscus aan ons land, eind deze maand, het altaarlinnen leveren én alle misdienaars en prominenten van sneeuwwitte alben voorzien. Arte Grossé tekent dan weer onder andere voor de koormantel en mijter van de paus. “We hebben al heel wat mijlpalen beleefd, maar dit blijft toch bijzonder.”

Zowel Slabbinck als Arte Grossé zijn in katholieke middens namen als een klok. Slabbinck zag in 1903 het levenslicht onder impuls van Hendrik Slabbinck. Hij startte begin twintigste eeuw op de zolder van zijn ouderlijke woonst in het Brugse centrum een bescheiden borduuratelier voor kerkgewaden. 121 jaar later is het verhaal uitgegroeid tot de absolute referentie in de sector. Niet enkel in eigen land, maar tot in alle uithoeken van de wereld. Het aantal priesters en andere religieuzen die in de loop der jaren een Slabbinck droegen, het is onmogelijk om ze te tellen.

Hetzelfde kan gezegd worden van Arte Grossé, met een geschiedenis die teruggaat tot 1783, toen goudborduurder Jean Grossé aan de wieg van de zaak stond. Sinds 2002 leidt Marc Schotte het gerenommeerde kledinghuis, dat twee eeuwen traditie en vakmanschap verzoent met een moderne kijk op religieuze kunst en kledij.

Vierde generatie

Vandaag vormen Viktor en Mirabel Slabbinck – neef en nicht – de vierde generatie bij Kunstatelier Slabbinck, dat 54 teamleden telt. “36 daarvan zijn elke dag opnieuw in ons atelier zelf aan de slag”, legt hoofdontwerper Jeroen Kerre (49) uit, zelf al 25 jaar in het bedrijf actief. “Dat bewijst hoe fel we inzetten op vakmanschap en handwerk.”

Slabbinck vervaardigt alle mogelijke textielstukken die in de katholieke wereld gangbaar zijn. “Van kazuifels over alben tot stola’s en banieren: we doen het allemaal. Daarnaast kan je bij ons ook terecht voor alle andere attributen die je in kerken vindt: wijnkelken, kaarshouders, kruisbeelden, spreekgestoeltes…”

Per jaar worden enkele duizenden liturgische kledingstukken bij Slabbinck gestikt en die gaan alle windrichtingen uit. “Zestig procent vertrekt richting Verenigde Staten, veruit onze grootste afzetmarkt. Maar ook uit landen als Italië en Nederland lopen erg vaak bestellingen binnen en de Belgische markt blijft een van onze absolute hoekstenen. Of er in elke kerk in ons land iets van ons te vinden is? Het zal in elk geval niet veel schelen”, glimlacht Jeroen. “Ik maak er alvast een punt van om op reis altijd een kerk te bezoeken. En vrijwel altijd vind ik er iets van bij ons terug.”

“We werken volledig op maat. Elk stuk is zo goed als uniek. ‘Custom made’, helemaal volgens wens van de klant” – Jeroen Kerre, Kunstateliers Slabbinck

De sterkte van Slabbinck, daar moet Jeroen niet lang over nadenken. “We werken volledig op maat. Elk stuk is zo goed als uniek. Veertig procent van wat we maken, bestaat uit onze standaardcollectie, maar die worden keer op keer aan de eindgebruiker aangepast. Het overgrote deel zijn ontwerpen die op vraag van de klant tot stand zijn gekomen. Custom made, volledig met de hand en in alle mogelijke materialen. Puur wol, zijde, kunststoffen… We doen het allemaal.”

In de ateliers van Slabbinck heerst momenteel een drukte van jewelste.
In de ateliers van Slabbinck heerst momenteel een drukte van jewelste. © Davy Coghe

Niet enkel tal van priesters en diakens tooien zich dagelijks in een echte Slabbinck, de Bruggelingen mochten de voorbije decennia ook tal van bisschoppen, kardinalen en pausen kleden. Toen Johannes Paulus II in 1985 België bezocht, droeg hij een van onze gewaden”, klinkt het trots. “In 2007 trok paus Benedictus XVI naar Brazilië. Daar droeg hij een van onze kazuifels. En toen paus Franciscus in 2017 naar het Portugese bedevaartsoord Fatima trok, mochten we de kazuifels leveren voor de hoofdcelebranten. Twee jaar eerder droeg hij tijdens zijn bezoek aan de Verenigde Staten de eucharistie op met ons altaarlinnen van ons voor hem.”

“Dergelijke opdrachten krijg je niet elke dag in de bus, maar ze versterken wel het teamgevoel en geven onze business een extra boost” – Marc Schotte, Kunstateliers Arte Grossé

Ook bij Arte Grossé zijn zowat alle bisschoppen klant en ook het Vaticaan laat zich er graag kleden. Zo mocht het in 1995 de kerkelijke plechtigheid naar aanleiding van de zaligverklaring van Pater Damiaan opluisteren en leverde het 350 mijters en 60 kazuifels voor de kardinalen, bisschoppen en concelebranten, inclusief de volledige outfit van de paus, naar aanleiding van diens bezoek aan Washington.

Nieuw hoogtepunt

Nu mogen beide traditiehuizen een nieuw hoogtepunt aan hun al uitgebreide lijstje toevoegen. Voor het nog aan de gang zijnde twaalfdaagse bezoek aan Zuidoost-Azië en Oceanië mocht Slabbinck 61 mijters voor alle prominenten leveren, net als de mijter en koormantel voor paus Franciscus zelf. En ook wanneer de kerkvader van donderdag 26 tot en met zondag 29 september ons land aandoet, zal Slabbinck het nodige textiel leveren.

“We mogen alle alben (witte onderkleden, red.) voor de aanwezige religieuze hoogwaardigheidsbekleders en misdienaars vervaardigen – 40 stuks in totaal. Die zullen ze dragen tijdens de eucharistieviering in het Koning Boudewijnstadion op zondag 29 september. Ook een uitgebreide set altaarlinnen zal opnieuw van bij ons komen. Ook 52 amicten rechthoekige linnen halsdoek zijn onze creatie.”

“De keuze voor het ontwerp van de koormantel ligt in lijn met de huidige tijdsgeest: soberheid” – Marc Schotte, Kunstateliers Arte Grossé

Arte Grossé tekent dan weer voor de gewaden voor de paus. Het gaat onder meer om zijn mijter en koormantel. “We hebben het bisdom vier ontwerpen voorgelegd. Uiteindelijk ging de keuze naar een mantel die geïnspireerd is op de kazuifel die we eerder voor aartsbisschop Terlinden mochten maken. Het is een fris ogend, maar toch eenvoudig ontwerp, net als de mijter overigens die een kruisje in overwegend goudgele tinten in zijde heeft”, verduidelijkt Marc Schotte. De keuze voor dit ontwerp ligt volledig in lijn met de tijdsgeest van dit moment. “De trend neigt immers naar soberheid, al zijn er wereldwijd wel wat cultuurverschillen.”

Het gewaad en mijter die Kunstateliers Arte Grossé voor het pausbezoek mocht maken.
Het gewaad en mijter die Kunstateliers Arte Grossé voor het pausbezoek mocht maken. © GF

De bestelling omvat ook 150 hostieschalen, twee kazuifels, vier dalmatieken, twintig mijters en evenveel diakenstola’s. “Die stola’s zullen één geheel vormen met de gewaden van de concelebranten. Die hebben we al in 2006 gemaakt naar aanleiding van het internationaal congres Kom en Zie – Brussel Allerheiligen 2006.”

Ondanks hun leeftijd zijn de gewaden nog in een perfecte staat. “Dat mag niet verbazen, want elk stuk dat hier buiten gaat, is met de hand gemaakt en vervaardigd uit de beste stoffen. Aan de volledige bestelling, inclusief mijter en het wollen pausgewaad, hebben we bijvoorbeeld anderhalve maand gewerkt. Best een arbeidsintensief proces.”

Elke opdracht telt

Beide familiebedrijven zijn apetrots met de opdracht. “We hebben in onze lange geschiedenis al heel wat mijlpalen beleefd, maar dit blijft bijzonder”, stelt Jeroen Kerre van Kunstateliers Slabbinck. “Wij zullen alvast op het puntje van onze stoel zitten om onze creaties te bewonderen. Neen, niet in het stadion zelf, want de 35.000 gratis tickets waren in geen tijd de deur uit. Het bewijst dat het katholieke geloof nog altijd veel mensen beroert.”

“We zullen op het puntje van onze stoel zitten tijdens de eucharistieviering. Niet in het Koning Boudewijnstadion zelf, want de 35.000 gratis tickets waren in geen tijd de deur uit” – Jeroen Kerre, Kunstateliers Slabbinck

Ook Marc Schotte zal de viering met argusogen bekijken. Het is de hoogste erkenning die je kunt krijgen en een bekroning voor het werk van de voorbije jaren.” “Ik ben vooral trots op de toewijding van mijn mensen. Dergelijke opdrachten krijg je niet elke dag in de bus, maar ze versterken wel het teamgevoel en geven onze business een extra boost, zeker nu de concurrentie de afgelopen jaren is toegenomen. We hopen dan ook dat dit succes nieuwe mogelijkheden voor ons opent, zeker in het buitenland”, besluit Marc Schotte.

En zorgt de pauselijke opdracht voor een boost in de verkoop? “Wel, de kazuifel die we voor het bezoek van de huidige kerkvader aan Fatima in 2017 hebben gemaakt, is nog altijd een populair item in ons aanbod”, klinkt het bij Slabbinck. “Net als diegene die paus Benedictus in Brazilië droeg. We zijn vooral dankbaar dat we dit mógen doen. Het blijft een eer om voor de paus en het Vaticaan te werken. Al nemen we elke opdracht met evenveel energie en oog voor detail in handen. Of het nu om paus Franciscus of de priester van een kleine parochie gaat: elke Slabbinck-creatie moet absolute top zijn.”