Op 17 oktober 1918 werd Jabbeke bevrijd door de Belgische Lansiers. Voor veldwachter Camiel Maene hét signaal om eindelijk opnieuw van de vrijheid te genieten. Weliswaar korter dan gedacht. De Jabbekenaar dook vier jaar onder in zijn eigen huis maar stierf kort voor Wapenstilstand, op 10 november 1918, aan de Spaanse griep, vermoedelijk in het lazaret in Sint-Michiels.
“17 oktober 1918 zal voor onze ouders en grootouders wel een heugelijke dag geweest zijn, die hen lang is bijgebleven. Het was de dag dat ze door de Belgische Lansiers, waaronder twee Jabbekenaars Camiel Deceuninck en Charles Logghe , triomfantelijk bevrijd werden”, weet Luc Packo. De heemkundige uit de Jabbeekse wijk Koornblomme geldt als de expert op het gebied van de wereldoorlogen in Jabbeke. Hij schreef er al enkele boeken over en houdt nog altijd nauw contact met de nazaten van Bruce Sundlun, die tijdens WO II neerstortte met zijn B17.
Het strafste Jabbeekse oorlogsverhaal is echter dat van veldwachter Camiel Maene. De man hield zich vier jaar schuil in de eigen woning, maar kon niet lang van de bevrijding genieten…. “Na de val van Antwerpen op 10 oktober 1914 had koning Albert de Belgische troepen geboden zich terug te trekken tot achter de IJzer. Vanaf 13 oktober, en dit voor drie volle dagen en nachten, trok een groot aantal Belgische soldaten door Jabbeke om zodoende de IJzer te bereiken”, weet Luc Packo.
Zoldervenster
“Zo ook het 6de Linieregiment waartoe onze toenmalige veldwachter Camiel Maene behoorde. Toen ze langs de Ettelgemstraat het huis van de familie Maene passeerden, kon Camiel niet aan de drang weerstaan. Hij verliet ongemerkt de rangen en glipte binnen bij vrouw en kinderen. Boven op zolder werd naast de schoorsteen een geheime schuilplaats gebouwd waar Camiel zich vier jaar zou verschuilen. Zijn kinderen kon en mocht hij niet zien, zijn vrouw zag hij enkel ‘s nachts.”
“Op zolder werd naast de schoorsteen een schuilplaats gebouwd”
“Eén keer had een van zijn zoontjes op zekere dag iemand zien staan achter het zoldervenster. Toen hij dit aan zijn moeder vertelde, kreeg hij prompt een draai rond de oren met de vermelding dat dit niet kon zijn en hij moest zwijgen. Als tijdverdrijf maakte Camiel klompen. Het vervolg van dit Jabbeekse oorlogsverhaal hult zich in een waas van geheimzinnigheid en eindigt in het lazaret in Sint-Michiels. Daar zou Camiel één dag voor de Wapenstilstand op 10 november 1918 gestorven zijn ten gevolge van de toen genadeloze ziekte: de Spaanse griep.”
Tijdens de nacht van 16 op 17 oktober 1918 hoorde Jabbeke overal zware ontploffingen. “Het waren bruggen, barakken en militaire inrichtingen die de Duitsers met dynamiet lieten ontploffen. Zo vernietigden ze de elektrische installaties in het dorp en ook de Stalhillebrug, de draaibrug over het kanaal Brugge-Oostende, werd bij het vernemen van de geallieerde optocht door de Duitsers met enkele dynamietklompen bedacht. Op 17 oktober werd de springlading tot ontploffing gebracht waardoor de brug volledig vernield was.”
“De krachtige ontploffing had niet alleen de brug vernield, ook één van de oevers was zwaar beschadigd waardoor er gevaar bestond voor overstroming. In de gemeentelijke uitgaven lezen we daarover dat er 117,5 frank betaald werd als dagloon aan werklieden die op 17 oktober aan de vaartdijk gewerkt hadden om overstroming te beletten. Op 17 oktober zelf moesten de mensen op bevel van de Duitsers in huis blijven. Door hun vensters kijkend zagen ze regelmatig groepjes Duitse soldaten snel voorbij trekken. Opeens rond 12.30 uur kwam een Belgische Lansier, de 20-jarige Emile Fusillier uit Leval Trahegnies, te paard langs de Aartrijksesteenweg en de Koffiestraat ons dorp binnengereden.”
Tevergeefs gevlucht
“De soldaat hield halt aan de kerk en vroeg aan een buitengekomen burger of er nog Duitsers aanwezig waren. Wijlen Jeanne Anthierens zag het als kind allemaal gebeuren vanuit haar keukenvenster. Toen ze naar hem toe liep, vernam de man juist dat er wel degelijk nog Duitsers waren en in volle galop verdween hij vanwaar hij gekomen was. Langs de Aartrijksesteenweg werd hij echter neergeschoten. Jeanne Anthierens hoorde de schoten tot in hun huis langs de Dorpstraat. Emile Fusillier ligt begraven op het Steenbrugse kerkhof.” (PA)
100 jaar bevrijding
Fout opgemerkt of meer nieuws? Meld het hier