Directeur Kom op tegen Kanker schrijft boek: “Op een dag verslaan we die ziekte”

Marc Michils breekt in zijn boek een lans voor een warmere samenleving. © Joke Couvreur
Bert Vanden Berghe

Tien jaar geleden ruilde Marc Michils een groot marketingkantoor voor een van de grootste ngo’s in Vlaanderen. Vandaag zet de Oostduinkerkenaar zijn schouders onder Kom op tegen Kanker. Met ‘Kom op!’ schreef hij nu een boek waarin hij een pleidooi houdt voor meer solidariteit en minder vijandigheid.

In zijn ogen flakkert de passie bij momenten op, maar ze verraden toch wel een zekere vermoeidheid. Ver hoeven we het niet te zoeken. We spreken Marc Michils een dag na een slopende 1.000 km-vierdaagse, al zeker voor de meer dan duizend teams die elk duizend kilometer fietsten. Hun inspanningen leverden een recordbedrag van 6 miljoen euro op, bestemd voor kankeronderzoek.

Het bevestigt de directeur van Kom op tegen Kanker in het geloof dat de mensen bij ons een groot solidariteitsgevoel in zich hebben.

In een soort Vlaamse versie van De meeste mensen deugen schreef de Oostduinkerkenaar zijn indrukken én bezorgdheden neer, waarvan hij er de afgelopen tien jaar heel wat opdeed bij de social profitorganisatie. Maar onderhuids sluipt toch zijn ervaring in de profitsector erdoor (Marc werkte jarenlang als marketeer bij Saatchi & Saatchi, red.). De duizend kilometer als actie is daar een mooi voorbeeld van.

Eén warme familie

“Deelnemers zamelen daarbij geld in door kleine lokale initiatieven op poten te zetten”, aldus Marc Michils. “Een soort viraal systeem, dat voor een samenhorigheidsgevoel én extra aandacht zorgt. Zo ga je als het ware van passieve naar actieve solidariteit. Het maakt de steun aan iemand die geconfronteerd wordt met kanker tastbaar. Heel fijn om het van zo dichtbij mee te maken. Het voelt aan als één warme familie, van fietsers en fans. Dat is onze voornaamste betrachting: mensen samenbrengen en verbondenheid creëren.”

Marc is er dan ook rotsvast van overtuigd dat die solidariteit een onmiskenbaar en essentieel deel is van de maatschappij. “Alleen is er de paradox van de stijgende vijandigheid, die soms zelfs onaanvaardbare vormen aanneemt. Daarbij worden mensen geviseerd, anoniem uitgescholden of zelfs bedreigd. Sociale media spelen daar ongetwijfeld een rol in. Het is een mooie extra vorm van communicatie, maar er zit ook een perverse kant aan door de algoritmes die gebruikt worden. Daarbij wordt te vaak de aandacht gevestigd op het negatieve. Wat mij het meest verontwaardigt, is dat die angstreflex – die menselijk is – systemisch wordt, of zelfs geïnstitutionaliseerd door opiniemakers die mensen schrik willen aanjagen voor alles wat vreemd is. (snel) Ik neem voor alle duidelijkheid geen politiek standpunt in. Alle partijvoorzitters komen aan bod in mijn boek. Maar er zijn bepaalde opiniemakers die daarvan profiteren en die angst uitbuiten.”

Niet onschuldig

“Die opiniemakers dragen een enorme maatschappelijke verantwoordelijkheid met zich mee”, vindt Marc. “Want lang niet alles is onschuldig. Voor je het weet zijn alle rechters fout, virologen kwaadaardig en alle vluchtelingen bandieten. Het perspectief ontbreekt ook: negentig procent is goed nieuws en tien procent is negatief. En toch ligt negentig procent van de aandacht op die tien procent. Uiteindelijk krijg je iets als vele vijandige kankercelletjes die zich vermenigvuldigen en stilaan zorgen voor een grote maatschappelijke kanker van haat en angst. Subtiele perverse processen die leiden tot verzuring en vijandigheid.”

Elke dag zien wij hoe mensen zich solidair inzetten voor een ander

Want dat er veel positief nieuws te rapen is, daar is Michils van overtuigd. “Elke dag zien we hoe onze mensen en veel vrijwilligers – zelfs ondanks een groot verdriet die velen met zich meedragen – zich positief en solidair inzetten voor een ander. In ons land hebben we veel topwetenschappers en worden er telkens nieuwe therapieën ontwikkeld. Toen Kom op tegen Kanker begon, was de overlevingskans na kanker nog één op drie. Vandaag is dat twee op drie. Ooit wordt kanker een chronische ziekte zonder sterfgevallen. Ik haal mijn gedrevenheid vanuit die emotie.”

Bloedband

Hoewel Michils vooral het maatschappelijk systeem analyseert, wil hij ook effectief iets doen. “Er zijn geen mirakeloplossingen, maar er zijn wel een aantal richtingen waarin ik geloof. Breng meer mensen samen, op een buurtfeest of in een vereniging bijvoorbeeld. Laat ze samen fietsen, lopen, zingen, discussiëren… Het doel is vooral doen inzien dat je veel gemeen hebt met de ander. Ooit hadden we een marketingopdracht waarbij we Israëlieten en Palestijnen moesten samenbrengen. Er werd een bloedbank opgericht, waarbij het niet duidelijk was wie welk bloed kreeg. Zo werd letterlijk en figuurlijk een bloedband gecreëerd. De kracht om samen dingen te doen, kan niet overschat worden. Ik geloof ook sterk in een participatieve democratie. Het is vreemd dat we leven in een systeem waarin een bolletje kleuren al onze ideeën moet omvatten. Durf de Senaat omvormen naar een burgerparlement, waarbij je de mensen openlijk en inhoudelijk betrekt.”

‘Kom op!’ van Marc Michils, uitgegeven bij Pelckmans. Een gift doen kan via komoptegenkanker.be/doe-een-gift.