Brugse bisschop Lode Aerts was een week in Oekraïne: “In een hel vol oorlogsellende heb ik veel solidariteit gezien”

“In een hel vol oorlogsellende en verwoestingen heb ik veel solidariteit gezien. Wat mij vooral opviel, was de dynamiek en de inzet van het Oekraïense volk. Het is veel meer dan puur patriottisme”, zegt de Brugse bisschop Lode Aerts, die net terug is van een week Oekraïne.

“Of ik bang was? Neen!”, zegt monseigneur Lode Aerts resoluut. “Het ligt niet in mijn temperament om bang te zijn. Ook al was de toestand in Oekraïne gevaarlijk. Zeker nu velen vreesden dat Rusland een jaar na de start van de oorlog een nieuwe inval of bombardementen zou plannen.”

Parochie

Waarom trok de Brugse bisschop samen met drie Belgische collega’s naar een land in oorlog? Lode Aerts: “Bisschop Hlib Lonchina, die vanuit Parijs de Grieks-Katholieke parochies van Oekraïense vluchtelingen coördineert, vroeg mij of ik geïnteresseerd was. Hij was vorig jaar te gast op de Heilig Bloedprocessie in Brugge en hielp mee om in de Sint-Theresiakapel in Middelkerke een parochie voor de Oekraïense gemeenschap te stichten. Met goedkeuring van burgemeester Jean-Marie Dedecker!”

“Die vluchtelingen voelen erg mee met hun families en vrienden die in Oekraïne lijden onder de oorlog. Bovendien vertrok er vanuit Tielt een hulpkonvooi met kleren en voeding naar Irpin, een voorstad van Kiev. Mariel en Dimitri, een Oekraïens koppel journalisten, die door de diaken van Oostrozebeke opgevangen worden, helpen er mee aan het project ‘BlagoDIM’, wat ‘huis van goedheid’ betekent en materiaal uit Huis Tabor in Tielt verdeelt onder de lokale bevolking.”

Het Brugse bisdom schenkt zelf 10.000 euro aan dit project. “Met die gift zal er een bestelwagen aangekocht worden om de goederen tot bij de getroffen families te brengen. Zo wordt er tegemoetgekomen aan de grote vraag naar hulpgoederen en aan de moeilijke omstandigheden om zich naar BlagoDIM te verplaatsen. Het project maakt echt een verschil voor de getroffen vrouwen die vaak in moeilijke omstandigheden moeten zorgen voor hun kinderen”, zegt bisschop Lode Aerts, die oproept om via Caritas International dit project te steunen, zodat ze hun prachtig werk kunnen verderzetten.

Prothesen

Tijdens zijn reis werd Lode Aerts geconfronteerd met veel verwoestingen en menselijke ellende door de oorlog: “Nabij de stad Lviv heb ik een nooddorp voor vluchtelingen bezocht en gesproken met ouders van wie de zoon aan het front gesneuveld is. Wist je dat er 200.000 oorlogsslachtoffers wachten op een prothese? Oekraïne is bezaaid met landmijnen.”

“Te midden van die oorlogshel zag ik hoopvolle dingen. De mensen zijn niet moedeloos, integendeel, ze getuigen van veel dynamiek en zijn zeer gedreven. Veel vrouwen, die naar het westen van het land gevlucht zijn, terwijl hun mannen aan het front oorlog voeren, zetten zich als vrijwilligers in voor hun landgenoten. Ik ontmoette een team van psychologen en psychiaters die in het weeshuis van Sint-Nicolaas kinderen posttraumatische therapie geven. Dat gebeurde onder meer met een zandbak vol speelgoed met monsters, soldaten en mini-tanks. Aan volwassen vluchtelingen werd online therapie verstrekt!”

Engeltjes

“Het waren Kafkaiaanse toestanden: hulpverleners waren aan het spelen met kinderen in een vroeger cultureel centrum, waarvan de ramen dichtgemetseld waren. Met zandzakken voor de deuren en bloemen geschilderd op de muren! Op de dag dat één jaar oorlog herdacht werd, vervaardigden de kinderen engeltjes in de geel-blauwe Oekraïense kleuren. Ik heb dagenlang met zo’n engeltje rondgelopen…”, aldus de Brugse bisschop.

In Irpin raakte Lode Aerts emotioneel diep getroffen door een autokerkhof: “Russische soldaten hebben wreedheden begaan, ze hebben auto’s in brand gestoken, met de inzittenden er nog in. Al die auto’s zijn samengebracht op een autokerkhof. De nabestaanden hebben de auto’s versierd met bloemen en afbeeldingen van korenvelden.”

Verdeelde Kerk

“Wat mij opviel, is dat de Oekraïners zo strijdvaardig blijven. De mensen zijn er religieuzer dan in België. 60 procent van de Orthodoxe Kerk heeft zich na de Maidan-revolutie in 2014 afgescheurd van het Russisch patriarchaat en een autonome geloofsgemeenschap gesticht. Het patriarchaat van Moskou heeft 20 miljoen gelovigen verloren, maar de clerus van de Orthodoxe Kerk die in Moskou zijn opleiding genoot, blijft eerder pro-Russisch. De christenen zijn er verdeeld…”

“Maar het gros van de bevolking wil blijven strijden voor een onafhankelijk Oekraïne. Ze willen de oorlog niet verliezen, want ze beseffen dat Poetin de wereldorde wil veranderen. Het is veel meer dan plat patriottisme. Niemand weet hoe deze oorlog zal aflopen, die zal vermoedelijk nog lang duren, tenzij Poetin aan de kant geschoven wordt. Ik bespeurde bij de Oekraïners een grote wil om bij Europa te horen. Ze vrezen dat het conflict nog een hele tijd zal duren. Hun vraag is vooral om hen niet te vergeten, hen blijvend te steunen in het conflict totdat er politiek of militair een oplossing is…”