Bevrijding in Vichte gevierd met glühwein

100 jaar geleden werd Vichte bevrijd van de bezetter. Pol Ostyn (60) uit Vichte is leerkracht Nederlands en Engels en begeesterd door geschiedenis. Samen met enkele medeauteurs schreef hij een aantal magazines over de Eerste Wereldoorlog in Vichte. Hij reconstrueert hoe de bevrijding in Vichte verliep.

“Voor de bevrijding van Vichte waren de dagen van 20 tot 25 oktober tekenend. Op 20 oktober staken de Britten namelijk de Leie over en veroverden ze Deerlijk op de Duitse bezetters. De Britten vervolgden toen hun weg via de N36 avant la lettre. Aan de Belgiek zijn er heel zware gevechten gevoerd, onder andere bij het Schaliënhof en bij de Knok. Gelukkig wonnen de Britten elke keer”, vertelt Pol.

In Vichte zaten de Duitsers over het hele dorp vooral dan op de Vichteplaats. “De molendam, waar nu het herdenkingsteken staat aan de verkeerslichten in Vichte, werd gebruikt als uitkijktoren door de Duitsers. Op die manier hadden ze een goed overzicht op de aanpalende landerijen. Onderaan de molen stonden toen mitrailleurs opgesteld om mogelijke bedreigingen neer te maaien”, gaat Pol verder.

Gifgas

Op 22 oktober waren de Vichteplaats, de molen en het Beukenhof nog in vijandelijke handen. Vichte was het laatste dorp voor de eerste heuvelrij van de Vlaamse Ardennen. Op de kaarten werden Hill 50 (heuvel 50, red.), de Klijtberg en de Wijnberg aangeduid. “De gevechten waren een kat- en muisspel tussen de Duitsers die vanop de heuvels schoten en de anderhalve Schotse compagnie de negende Schotse divisie. De Vichtenaren schuilden in de kelders, ook de Schotten zochten beschutting bij de bevolking. Ze zaten zelfs tot bij de pastoor”, weet Pol. “Maurice Seynhaeve, een 13-jarige Vichtenaar, schreef in zijn dagboek neer hoe in de kelders van brouwerij Verhaeghe meer dan 32 mensen schuilden. Zijn vader voorzag in elke kamer een emmer om doeken in te drenken bij een gasaanval. Zelfs Prutske, de dochter van Stijn Streuvels, moest vluchten voor het gifgas.”

“Aan de Belgiek zijn er heel zware gevechten gevoerd”

De ochtend van 22 oktober om 9 uur voerden de Britten, waaronder ook de Schotten, een verrassingsaanval op de Duitse posities in Vichte dorp. “Om hun stormloop te verbergen, staken de Britten rookbommen af. De wind keerde en de rook blies terug de Britse kanten op. Hoe dan ook, tegen de middag, om 11.30 uur om precies te zijn, werd Hill 50 overmeesterd alsook de Klijtberg”, weet Pol.

Bajonet

Op de Heirweg, in de buurt van de Wijnberg kwam het tot lijf-aan-lijfgevechten, met de bajonet op het geweer gingen ze elkaar te lijf. “Volgens de overlevering kregen de Duitse soldaten die avond het bevel om terug te trekken richting Anzegem, Tiegem en Kaster. Vichte was toen volledig uitgestorven. Veel mensen waren gevlucht naar Kortrijk of Harelbeke. Heel wat boerderijen en huizen waren kapotgeschoten of hadden kogelgaten. Woensdag 23 oktober was Vichte officieel bevrijd. De bevolking was evenwel ontdaan van tal van levensmiddelen zoals kolen, aardappelen, hooi en paarden. De Duitse bezetter eiste alles op. Tegen het einde van de oorlog moesten ook de koperen brouwketels van Verhaeghe eraan geloven. Al het koper werd omgesmolten tot obussen en geschut”, vertelt Pol.

“In het Beukenhofpark verbleven Franse soldaten die de kanten van Waregem moesten bevrijden. Op 11 november bereikte het bericht van de Wapenstilstand ook Vichte. De Franse kok besloot om liters Franse wijn op te warmen en op de koude dag uit te delen aan de soldaten en inwoners en Vichte. Maurice merkte in zijn dagboek op dat er tegen de avond steeds meer feestgedruis was, dito het aantal dronken lieden”, zegt Pol.

Maar tot twee jaar na de Wapenstilstand vielen er slachtoffers te betreuren door achtergebleven munitie. “Her en der stonden nog kanonnen, op de Knok stond er zelfs een Howitzer met stapels munitie op scherp. Maurice Demeulemeester wou als kind van een koperen geleideband ringen maken voor zijn zussen Marie en Madeleine. Bij het loskloppen van de band ontplofte het tuig en verloren de kinderen verschillende ledematen. (XC)